มะกรูด สมุนไพรกลิ่นหอม กับสรรพคุณทางยาต่อร่างกายทั้งภายในและภายนอก

มะกรูดที่คนรุ่นใหม่ในสมัยนี้อาจจะไม่คุ้นเลยว่าเป็นพืชเครื่องเทศสมุนไพร ไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่อยู่คู่กับคนไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ มักจะนิยมปลูกไว้ภายในบริเวณบ้านให้เป็นพืชสวนครัวเล็ก ๆ ดูแลง่าย และมักจะนำมาเป็นส่วนประกอบในอาหารเพื่อเพิ่มกลิ่นหอมและรสชาติให้อร่อยยิ่งขึ้น แต่ในสังคมปัจจุบันอาจจะลืมไปแล้วว่า มะกรูดนั้นไม่ได้มีดีที่การเพิ่มรสชาติเท่านั้น แต่ยังเป็นแหล่งขุมทรัพย์มากมายต่อสุขภาพที่ดีของคนไทยได้อย่างคาดไม่ถึง

มะกรูด ภาษาอังกฤษ

Bergamot หรือ Kaffir Lime 

ประโยชน์ของมะกรูด

มะกรูด ตามที่หลาย ๆ คนเข้าใจคือปลูกไว้ใช้เพื่อประโยชน์ในการทำอาหาร เพื่อช่วยลดต้นทุนค่าใช้จ่ายภายในบ้านได้เล็ก ๆ น้อย ๆ โดยไม่ต้องเสียเวลาไปตลาด และการมีต้นไม้ขนาดเล็กอย่างต้นมะกรูดภายในบ้านยังช่วยลดปัญหาพวกแมลงและสัตว์รบกวน เช่น ยุง หนู แมลงสาป ฯลฯ ที่สำคัญคนไทยสามารถจะนำทุก ๆ ส่วนของต้นมะกรูดมาใช้เป็นสมุนไพรเพื่อรักษาหรือแก้อาการต่าง ๆ ทางร่างกายที่เกี่ยวกับสุขภาพที่ดีของคนไทยได้อย่างเหลือเชื่อ

ประโยชน์ของลูกมะกรูด

มีลักษณะค่อนข้างกลม จะมีเส้นผ่านศูนย์กลางโดยประมาณไม่เกิน 7 เซนติเมตร มีรูปลักษณ์คล้ายมะนาวแต่มีขนาดใหญ่กว่าลูกมะนาวเพียงเล็กน้อย ลักษณะของรูปร่างแตกต่างกันไปแล้วแต่พันธุ์ เปลือกค่อนข้างหนา ผิวเปลือกมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ผิวขรุขระเป็นคลื่นหรือเป็นปุ่มนูนมากน้อยแตกต่างกันไป ผ่าเป็นชิ้นใช้สำหรับดับกลิ่นในห้องเพื่อดับกลิ่น หรือนำทั้งลูกวางไว้ในบริเวณพื้นที่อับ อากาศไม่ถ่ายเท อย่างตู้เสื้อผ้า ตู้เก็บรองเท้า หรือใช้ลูกมะกรูดคลึง ๆ แล้วในภาชนะที่มีน้ำขังเพื่อเป็นการกำจัดลูกน้ำได้

ประโยชน์ของใบมะกรูด

มีลักษณะใบสีเขียวแก่พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยง เป็นมัน ค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมมากเพราะมีต่อมน้ำมันหอมระเหยอยู่ โดยใบด้านบนสีเข้ม ใต้ใบสีอ่อนกว่า นิยมใช้ประกอบอาหารเพื่อดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ เช่น แกงเผ็ด ต้มยำ ฯลฯ ใช้โรยในอาหาร และยังใช้ดม แก้อาการมึนเมา อาการเวียนศรีษะได้เป็นอย่างดี

ประโยชน์ของผิวมะกรูด

นอกจากใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องแกง เพื่อใช้ปรุงอาหาร ยังใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางบางชนิด อย่างสบู่ แชมพูมะกรูดหรือยาสระผมมะกรูด และยังช่วยแก้หรือลดเสมหะ โดยการนำผิวมะกรูดสด ฝานเป็นชิ้น และซอยเป็นชิ้นเล็ก ๆ ต้มกับน้ำผสมพิมเสน หรือการบูรเพียงเล็กน้อย ตั้งทิ้งไว้ให้เย็น จะใช้จิบ หรือดื่มได้ 1-2 ครั้งเพื่อลดอาการ

ประโยชน์ของน้ำมะกรูด 

น้ำจากลูกมะกรูดจะมีรสเปรี้ยว กลิ่นฉุนคล้ายใบ มีสรรพคุณใช้เป็นส่วนผสมของยาฟอกเลือด ช่วยลดไขมันในเลือด แก้ไอขับเสมหะเช่นเดียวกับมะขามป้อม ซึ่งใช้ดับกลิ่นคาวได้ในอาหารประเภทต่าง ๆ หรือจะใช้แทนรสเปรี้ยวจากมะนาวก็ได้ เพียงแต่จะใช้ในปริมาณที่น้อยกว่ามะนาว และยังมีการนำน้ำมะกรูดไปทำเป็นน้ำผลไม้ หรือน้ำผลไม้ปั่นได้อีกด้วย

ต้มน้ำใบมะกรูด

วิธีต้มน้ำใบมะกรูด นำใบมะกรูดสดเลือกเป็นใบแก่ จำนวน 10 ใบ ต้มกับน้ำครึ่งลิตรจนเดือด ดื่มขณะอุ่น วันละ 2 เวลา เช้าเย็นครั้งละ 1 แก้ว ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ หรือจะใช้จิบระหว่างวันก็ดี ต้มดื่มประจำ จะช่วยให้ความดันโลหิตสูงลดลงได้

วิธีทำน้ำมะกรูด

• มะกรูด 4 – 5 ลูก มาปอกผิวออก เพื่อไม่ให้มีรสขมตอนคั้น และยังเก็บผิวมะกรูดไว้ทำประโยชน์อย่างอื่นได้อีก
• คั้นมะกรูด เอาแต่น้ำมะกรูดให้ได้ในปริมาณที่ต้องการ
• นำส่วนผสม น้ำอุ่น 2 ออนซ์  น้ำมะกรูด เกลือป่น น้ำเชื่อม คนให้ละลาย
• เทใส่แก้วที่มีน้ำแข็งเตรียมไว้ ตกแต่งได้ใบมิ้นเพื่อความสวยงาม

มะกรูดน้ำผึ้งแก้ไอ

• น้ำมะกรูด 2-3 ช้อนโต๊ะ หากชอบกลิ่นจะเพิ่มตามใจก็ได้
• น้ำผึ้งแท้ ประมาณ 1 ช้อนชา
• น้ำร้อน 1 ถ้วย (ถ้วยกาแฟ)
• เกลือป่น ปลายช้อนชา (นิดหน่อย)

น้ำมะกรูดสระผม

ใช้สระผมเพื่อทำความสะอาด ทำให้ผมดกเงางาม ป้องกันผมหงอก และแก้ปัญหาผมร่วง ความเปรี้ยวของน้ำมะกรูดยังมีฤทธิ์เป็นกรดช่วยขจัดคราบแชมพู หรือสารเคมีตกค้างจากการทำสีผม หรือเครื่องสำอางที่ใช้ตกแต่งทรงผม ฝุ่นละอองหรือสิ่งที่ทำให้ผมเสีย น้ำมะกรูดจะช่วยชำระล้างสิ่งอุดตันต่าง ๆ ตามรูขุมขนบนหนังศีรษะ และแก้อาการจากความผิดปกติของผิวหนัง แล้วยังทำให้ผมหวีง่ายอีกด้วย

วิธีหมักผมด้วยมะกรูด

โดยการใช้มะกรูดผ่าซีก ใช้ปริมาณตามความหนาของผม อาจจะ 1 – 3 ลูก มานวดให้ทั่วหนังศรีษะและเส้นผม หลังจากที่มีการสระผมด้วยแชมพูปกติเสร็จเรียบร้อยแล้ว ใช้ผ้าขนหนูคลุมผมไว้ประมาณ 20 นาที น้ำมันที่อยู่ในมะกรูดที่มีฤทธิ์อ่อน ๆ จะช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย และเส้นผมมีความเงางามดกดำ จัดทรงง่ายไม่พันกัน

มะกรูดเหล้าขาว

เป็นเพียงภูมิปัญญาชาวบ้าน สำหรับมะกรูดกับเหล้าขาวที่เชื่อกันว่าใช้เพื่อแก้อาการปวดข้อ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ซึ่งกรดอ่อน ๆ จากน้ำมันมะกรูด จะช่วยให้กล้ามเนื้อรู้สึกผ่อนคลายได้ แต่ยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ยืนยันว่า สรรพคุณ มะกรูดดองกับเหล้าขาวจะช่วยแก้อาการปวดข้อเก๊าต์ และรูมาตอยด์ได้ แต่สำหรับใครที่ต้องการจะลองใช้ก็มีสูตรและวิธีการผลิตง่าย ๆ มาแนะนำ

วิธีการทำมะกรูดเหล้าขาว

1. นำผลมะกรูด 10 ผล ล้างน้ำให้สะอาด ผ่าซีกใส่ในภาชนะขวดโหลที่เป็นกระเบื้องหรือแก้ว
2. เทเหล้าขาว 1 ขวดลงไปและดองไว้ประมาณ 15 วัน
3. เมื่อครบ 15 วัน กรองเอาแต่น้ำ ใส่ขวดที่มีหัวฉีดพ่น เพื่อจะได้นำมาพ่นได้สะดวก หรือจะเทใส่สำลีนำมาทาบริเวณที่มีอาการปวด อย่างเข่า ไหล่ ข้อเอ็น และกล้ามเนื้อบริเวณที่เจ็บปวด หรืออักเสบ สักพักจะรู้สึกค่อย ๆ ผ่อนคลายได้

จากพืชผักที่ใช้ในการประกอบอาหารจนกลายมาเป็นสมุนไพรเพื่อสุขภาพในประเทศไทยมีหลายชนิดด้วยกัน ซึ่งเป็นสมุนไพรที่มีการใช้กันมานานแล้ว อย่างมะกรูดที่คนไทยชอบรับประทานและแทบจะขาดไม่ได้เลยสำหรับเมนูอาหารบางประเภท และด้วยสรรพคุณ มะกรูดส่งผลต่อสุขภาพร่างกายตั้งแต่ภายใน และยังมีผลต่อสุขภาพร่างกายภายนอกโดยไม่ต้องไปพึ่งผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของสารเคมี จากภูมิปัญญาของคนไทยที่เลือกใช้ธรรมชาติที่หาได้ง่าย ๆ ยังนำไปสู่การสร้างรายได้เพื่อชุมชนต่าง ๆ ในประเทศโดยการผลิตน้ำยาล้างจานมะกรูด และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ จนพัฒนาไปถึงการส่งออกเพื่อสร้างเศรษฐกิจไทยให้ก้าวหน้าต่อไป

แหล่งข้อมูล : puechkaset, medthai