เมื่อพูดถึงวันตรุษจีนแล้ว นอกจาก ซองอั่งเปา การใส่เสื้อจีนสีแดงแล้ว และบรรดาหมู เห็ด เป็ด ไก่ ที่ถูกรังสรรค์เมนูต่าง ๆ และวางเรียงรายอยู่เต็มโต๊ะแล้ว ยังมีอีกหนึ่งสิ่งที่ขาดไม่ได้นั่นก็คือ “ขนม” ไหว้เจ้า ที่มีทั้ง ขนมเทียน ขนมถ้วยฟู ขนมเข่ง ขนมจันอับและอื่น ๆ อีกมากมาย วันนี้ Shopee อยากชวนคุณมารู้จักเรื่องราวขนมมงคล ที่มีชื่อว่า “อั่งถ่อก้วย” ที่คนไทยเชื้อสายจีนทั้งหลายน่าจะคุ้นหน้าคุ้นตากันเป็นอย่างดี เพราะมักจะพบเห็นในจานอาหารที่เตรียมไว้กับของไหว้อื่น ๆ ในทุกเทศกาล ไม่ว่าจะเป็น ตรุษจีน สารทจีน งานแต่ง หรืองานวันแซยิด นั้นก็ต้องมี อั่งถ่อก้วย ประกอบอยู่ในจานหรือชุดเครื่องเซ่นไหว้ด้วยเสมอ อั่งถ่อก้วยคืออะไร ไปทำความรู้จักกันเถอะ
หัวข้อต่างๆ ของบทความนี้
อั่งถ่อก้วยคืออะไร ไม่ใช่ ขนมกุยช่าย
อั่งถ่อก้วย เป็นขนมที่มีลักษณะเป็นแป้งสีชมพูรูปทรงคล้ายสามเหลี่ยม ที่หลายคนมักจะเข้าใจผิดคิดว่าเป็น ขนมกุยช่าย เพราะมักจะขายคู่กัน ภายในมีไส้ที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็น กุยช่าย หน่อไม้ ข้าวเหนียว หรือไส้ผัก สามารถทานเป็นนึ่งสุกแล้ว หรือจะนำไปทอดอีกรอบก็เป็นรสชาติที่ดีไม่น้อย เป็นขนมทานเล่น ทานรองท้อง หรือทานแทนมื้ออาหารก็อิ่มอยู่ท้องได้เช่นกัน
ที่มาของขนมที่เต็มไปด้วยความเป็นสิริมงคล
“อั่งถ่อก้วย” นั้นเป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว มาจาก คำ 3 คำรวมกัน คือคำว่า อั่ง + ถ่อ + ก้วย
อั่ง หมายถึง สีแดง ซึ่งเป็นสีนำโชคที่แสดงถึงพลังและความเป็นสิริมงคลของชาวจีน
ถ่อ หมายถึง ลูกท้อ ซึ่งเป็นผลไม้ที่ชาวจีนเชื่อว่าเป็นต้นไม้จากสวรรค์ มีฤทธิ์ในเรื่องอายุวรรธนะ
ก้วย หมายถึง แป้งข้าว ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักที่ใช้ในการทำอาหารและขนมของชาวจีน
ดังนั้นคำว่า “อั่งถ่อก้วย” จึงมีความหมายว่า ขนมที่ทำจากแป้งข้าวที่มีลักษณะเหมือนลูกท้อสีแดง และบนขนมมักจะมีตัวอักษรภาษาจีน ที่เป็นตัวอักษรสิริมงคลที่มความหมายในทางที่ดี นอกจากนี้ยังมีอีกหลากหลายความเชื่อในการไหว้เจ้าที่ด้วย ขนมชนิดนี้จะทำให้ผู้ที่ไหว้นั้นเกิดความร่ำรวย ชาวจีนหลายคนจึงมักจะลงมือทำด้วยตัวเอง เพราะ มีสูตรขนมที่สามารถทำได้ไม่ยาก การทำคล้ายกลับวิธีทำขนมกุยช่าย
เรื่องเล่า ต้นกำเนิดของขนม อั่งถ่อก้วย
Credit : unsplash
ต้นกำเนิดของขนม อั่งถ่อก้วย มาจากตำนานความเชื่อของชาวจีนแต่เดิมที่เชื่อว่า ต้นท้อนั้นเป็นต้นไม้บนสวรรค์ และผลท้อวิเศษนั้นเมื่อครบ 3000 ปี จึงจะออกผลหนึ่งครั้ง หากใครได้กินจะมีอายุที่ยืนยาว ในตำนานเล่าว่าเทพเจ้า ”ไซอ้วงป้อ” ได้ประทานท้อวิเศษให้กับพระเจ้าฮั่นบูตี้ และกล่าวว่าแผ่นดินตงง้วนไม่ควรเสียเวลาปลูกต้นท้อนี้ ให้ชาวเมืองนั้นทำขนมเลียนแบบผลท้อขึ้น เพื่อใช้ในการเซ่นไหว้บรรพบุรุษหรือเทพเจ้าแทนการใช้ผลท้อในการเซ่นไหว้ ทำให้ขนม อั่งถ่อก้วย นั้นกลายเป็นสัญลักษณ์ของสิริมงคล ด้านสุขภาพ อายุที่ยืนยาว และความสุข
ไม่ใช่แค่ขนมไหว้เจ้าที่ แต่เป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตชาวจีน
Credit : Vidar Nordli-Mathisen / unsplash
สำหรับคนไทยเชื้อสายจีนทั้งหลายน่าจะเข้าใจถึงพิธีรีตองของชาวจีนที่มีความแตกต่างกับชาวไทยอยู่ไม่น้อย และในทุก ๆ พิธีกรรมของชาวจีนนั้น ล้วนแล้วแต่มี ขนม อั่งถ่อก้วย นี้เป็นของประกอบการเซ่นไหว้ด้วยเสมอ ไม่ว่าจะเป็น พิธีแต่งงาน งานวันแซยิด ตรุษจีน สารทจีน การทำบุญในวันเกิด หรือ แม้กระทั่งในพิธีงานศพ ก็ล้วนแต่มี ขนม อั่งถ่อก้วย อยู่ในทุกช่วงชีวิตของชาวจีนทั้งนั้น
นอกจาก ถ่อก้วย หรือ กุยช่ายแล้วก็ยังมี ขนมและของไหว้เจ้าอีกหลายชนิดที่เป็นสิริมงคล และมีความหมายที่ดี ที่สำคัญคือความตั้งใจที่จะอนุรักษ์และสืบสานประเพณีที่ดีจากบรรพบุรุษและส่งต่อไปยังรุ่นลูกและรุ่นหลานอย่างถูกต้อง
ขอบคุณข้อมูลจาก : Home – ศิลปวัฒนธรรม (silpa-mag.com)