ในฐานะคนไทยที่มีรายได้ถึงเกณฑ์กำหนด ไม่เป็นผู้เยาว์และทุพพลภาพ มีหน้าที่ในการยื่นภาษีตามกฎหมาย แต่สุดท้ายเมื่อคำนวณภาษีออกมาแล้วจะเสียภาษีหรือไม่ก็ต้องไปดูกันอีกที ดังนั้นวันนี้เราจะมาดูวิธีในการคำนวณภาษีอย่างถูกต้อง คำนวณอย่างไร มีส่วนไหนที่เราต้องเข้าใจหรือไม่ โดยเฉพาะพนักงานบริษัทที่มีรายได้เป็นเงินเดือน
หัวข้อต่างๆ ของบทความนี้
ยื่นภาษีช่วงไหน
ยื่นภาษีได้ตั้งแต่ 1 มกราคม – 31 มีนาคม ของปีภาษีถัดไป
ตัวอย่าง ปีภาษี 2563 ยื่นภาษีได้ระหว่าง 1 มกราคม – 31 มีนาคม 2564
รายได้เท่าไหร่ต้องยื่นภาษี
ผู้ที่มีรายได้ต่อปีภาษีถึงเกณฑ์ที่กำหนด จำเป็นต้องยื่นแบบภาษี ไม่ว่าผลสุดท้ายเมื่อคำนวณภาษีออกมาแล้วจะต้องเสียภาษีหรือไม่ก็ตาม
คนโสด
- เงินเดือนเพียงอย่างเดียว: 120,000 บาทต่อปี
- เงินได้ประเภทอื่น ๆ: 60,000 บาทต่อปี
คนที่สมรสแล้ว
- เงินเดือนเพียงอย่างเดียว: 220,000 บาทต่อปี
- เงินได้ประเภทอื่น ๆ:120,000 บาทต่อปี
วิธีการคำนวณภาษี
ทำความเข้าใจส่วนต่าง ๆ ในการคำนวณภาษี
เงินได้
เงินได้ หรือ เงินได้พึงประเมิน หมายถึงเงินที่ผู้มีหน้าที่ยื่นภาษีได้รับมาตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ถึง 31 ธันวาคมของปีภาษีนั้น ๆ เงินได้ทางภาษีมีทั้งหมด 8 ประเภท
ค่าใช้จ่าย
เป็นส่วนหนึ่งในการนำมาคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา และเป็นสิทธิประโยชน์ที่ผู้ยื่นภาษีจะได้รับ เพื่อนำไปหักลบจากเงินได้ ถือเป็นต้นทุนในการหาเงินได้ ค่าใช้จ่ายที่นำมาหักจะมีด้วยกัน 2 รูปแบบ คือ
- หักค่าใช้จ่ายแบบเหมา
- หักค่าใช้จ่ายตามจริง
ทั้งนี้เงินได้ของเราจะหักค่าใช้จ่ายแบบไหน ก็ขึ้นอยู่กับว่าเป็นเงินได้ประเภทใด หรือคิดภาษีแล้วแบบไหนจ่ายมากกว่า ก็ให้เลือกแบบนั้น
*สำหรับพนักงานออฟฟิศที่มีเงินได้จากเงินเดือน (เงินได้ประเภทที่ 1) และโบนัส (เงินได้ประเภทที่ 2) ให้นำ 2 ก้อนรวมกัน แล้วหักค่าใช้จ่ายแบบเหมา 50% สูงสุดไม่เกิน 100,000 บาท*
ค่าลดหย่อนภาษี
เป็นสิทธิประโยชน์ทางภาษีที่ผู้ยื่นภาษีจะได้รับ เพื่อนำมาใช้ในการคำนวณภาษีและทำให้เสียภาษีน้อยลง ค่าลดหย่อนภาษีมีด้วยกันหลายกลุ่ม ทั้งค่าลดหย่อนภาษีส่วนตัว ค่าลดหย่อนภาษีครอบครัว ค่าลดหย่อนภาษีเบี้ยประกัน ค่าลดหย่อนภาษีเงินบริจาค และค่าลดหย่อนภาษีอื่น ๆ อย่าง “ชอปช่วยชาติ” ซึ่งในแต่ละปีภาษีจะมีการเปลี่ยนแปลงบางรายการ ทำให้ผู้ยื่นภาษีต้องคอยติดตามและศึกษาเพื่อให้ได้รับสิทธิทางภาษีสูงสุด
ค่าลดหย่อนภาษีหลัก ๆ ที่ผู้ยื่นภาษีจะได้รับคือ ค่าลดหย่อนภาษีส่วนตัวคนละ 60,000 บาท และสำหรับคนที่ชำระเบี้ยประกันสังคมทุกเดือน ค่าลดหย่อนภาษีประกันสังคมอีกคนละ 9,000 บาท
เงินได้สุทธิ
เงินได้สุทธิคือ เงินได้พึงประเมินที่ได้ทำการหักค่าใช้จ่าย และหักค่าลดหย่อนภาษีแล้ว ถือเป็นฐานภาษีที่จะต้องนำไปคำนวณภาษีโดยการคูณอัตราภาษีต่อไป เพื่อหาเงินภาษีที่ต้องชำระ
อัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ตัวอย่างการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
1.นาย A เป็นพนักงานบริษัท และยังโสด ได้รับเงินเดือน 26,000 บาทตั้งแต่เดือนมกราคม – ธันวาคม 2562 และได้รับโบนัส 50,000 บาท ดังนั้น “เงินได้พึงประเมิน” ของนาย A เท่ากับ 312,000 + 50,000 = 362,000 บาท
- คำนวณภาษีขั้นที่ 1 (หักค่าใช้จ่ายแบบเหมา 50% ของเงินได้พึงประเมินแต่ไม่เกิน 100,000 บาท)
- คำนวณภาษีขั้นที่ 2 (หักค่าลดหย่อนภาษีส่วนตัว และค่าเบี้ยประกันสังคม)
- คำนวณภาษีขั้นที่ 3 (นำเงินได้สุทธิคูณกับอัตราภาษี) จากตาราง 150,000 บาทแรกได้รับการยกเว้น
- เงินที่เหลือตกในอัตราภาษีขั้นที่ 2 จึงนำเงินที่เหลือคูณอัตราภาษี 5%
ดังนั้น เงินภาษีที่นาย A จะต้องจ่ายให้กับกรมสรรพากรในปีภาษี 2562 เท่ากับ 2,150 บาทถ้วน
2.นาย B เป็นพนักงานบริษัท และต้องดูแลคู่สมรสที่ถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งไม่มีรายได้ นาย B ได้รับเงินเดือน 26,000 บาทตั้งแต่เดือนมกราคม – ธันวาคม 2562 และได้รับโบนัส 50,000 บาท ดังนั้น “เงินได้พึงประเมิน” ของนาย B เท่ากับ 312,000 + 50,000 = 362,000 บาท
- คำนวณภาษีขั้นที่ 1 (หักค่าใช้จ่ายแบบเหมา 50% ของเงินได้พึงประเมินแต่ไม่เกิน 100,000 บาท)
- คำนวณภาษีขั้นที่ 2 (หักค่าลดหย่อนภาษีส่วนตัว ค่าเบี้ยประกันสังคม และค่าลดหย่อนคู่สมรส)
- คำนวณภาษีขั้นที่ 3 (นำเงินได้สุทธิคูณกับอัตราภาษี)
จากตารางเงินได้สุทธิ 150,000 บาทแรกได้รับการยกเว้น
ดังนั้น เงินภาษีที่นาย B จะต้องจ่ายให้กับกรมสรรพากรในปีภาษี 2562 เท่ากับ 0 บาทถ้วน นาย B ไม่ต้องเสียภาษีแม้จะเป็นผู้ยื่นภาษี
จะเห็นได้ว่าการจะเสียภาษีมาก น้อย หรือไม่ต้องเสียภาษีเลยนั้น ขึ้นอยู่กับหลากหลายองค์ประกอบ ทั้งเงินได้ ค่าใช้จ่าย และที่สำคัญคือ ค่าลดหย่อนภาษี หากเรามีค่าลดหย่อนภาษีเยอะ ยิ่งทำให้เราเสียภาษีน้อยลงนั่นเอง จึงเป็นที่มาว่าทำไมเราจำเป็นต้องติดตามและศึกษาเรื่องค่าลดหย่อนภาษีในแต่ละปีภาษี
โปรแกรมคำนวณภาษี
หากใครไม่มั่นใจเรื่องการคำนวณภาษีของตนเอง สามารถนำข้อมูลไปลองคำนวณในโปรแกรมคำนวณภาษีตามเว็บต่าง ๆ ได้
- โปรแกรมคำนวณภาษีธนาคารกสิกรไทย คลิก
- โปรแกรมคำนวณภาษีเว็บไซต์ itax.in.th คลิก
- โปรแกรมคำนวณภาษีเว็บไซต์ thailandsurf.net คลิก
- โปรมแกรมคำนวณภาษีธนาคารไทยพาณิชย์ (ไฟล์ Excel) คลิก
ข้อมูลจาก กรมสรรพากร
เรื่องภาษีเป็นเรื่องไม่ใกลตัว และไม่ยากอย่างที่คิด อาจจะมีความจุกจิกในเรื่องของการเตรียมเอกสาร ศัพท์ทางภาษี ระยะเวลาและเงื่อนไขของการใช้สิทธิ์ต่าง ๆ รวมถึงเรื่องการคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา แต่ถ้าหากเราทุกคนสละเวลาอ่านและศึกษาเรื่องภาษี จะทำให้เราเข้าใจมากขึ้น และเป็นประโยชน์แก่ตนเองและประเทศชาติอีกด้วย
