การเดินทางไปนมัสการพระธาตุประจำปีเกิด ของ 12 ปีนักษัตร เป็นความเชื่อแต่เดิมของชาวล้านนา หนึ่งครั้งในชีวิตควรหาโอกาสไปไหว้ให้ได้ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ได้รับอานิสงส์ทำให้อายุยืนนาน และเชื่อว่าดวงวิญญาณหลังความตายจะได้กลับไปสถิตอยู่ที่พระธาตุประจำปีเกิด แต่ละปีนักษัตรจะมีพระธาตุประจำปีเกิดอยู่ที่ไหน จังหวัดไหนบ้าง เรามาดูกันเลย
หัวข้อต่างๆ ของบทความนี้
ที่มาของพระธาตุประจำปีเกิด
ความเชื่อในเรื่องพระธาตุประจำปีเกิด ไม่ใช่หลักปฏิบัติที่ปรากฏในคำสอนทางศาสนา แต่เป็นคติความเชื่อของชาวล้านนามาแต่โบราณ โดยในบันทึกพื้นเมืองเขียนไว้ว่า ก่อนดวงวิญญาณจะมาปฏิสนธิในครรภ์ของมารดา จะมี “ตั๋วเปิ้ง” หรือสัตว์ประจำนักษัตรนำดวงวิญญาณมาพักไว้ที่พระธาตุเจดีย์เรียกว่า “ชุธาตุ” เมื่อถึงเวลาดวงวิญญาณก็ย้ายไปสถิตที่กระหม่อมของผู้เป็นบิดา 7 วัน ก่อนเคลื่อนเข้าสู่ครรภ์ของมารดา และเมื่อเสียชีวิตลง ดวงวิญญาณก็จะกลับไปอยู่ที่พระธาตุเจดีย์ที่เคยจากมาตามเดิม
พระธาตุประจำปีชวด หรือปีหนู
พระธาตุศรีจอมทอง อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่
วัดพระศรีจอมทอง ตั้งอยู่ในอำเภอจอมทอง ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 58 เมตร สันนิษฐานว่า เป็นวัดที่สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 20 เป็นวัดที่ประดิษฐาน พระทักษิณโมลีธาตุ หรือกระดูกกระหม่อมเบื้องขวาของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
นะโมพุทธายะ นะมามิ ติโลกะโมลี โลหะกูเฏ ปะติฏฐิตัง ปูชิตัง สัพพะโลเกหิ กิตฺติมันตัง มะโนหะลัง อะหังวันทามิ สัพพะทาฯ อังคะวะหะเย ปุเรระมะเน โกวิลา ลัคฺคะปัพพะตา สะหิเหมะคูหา คัพฺเภ ทักขิณะโมลี ธาตุโย อะหังวันทามิ สัพพะทาฯ
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/oeaVwnxJzVuyL64Q6
พระธาตุประจำปีฉลู หรือปีวัว
พระธาตุลำปางหลวง อ.เกาะคา จ.ลำปาง
วัดพระธาตุลำปางหลวง เป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดลำปาง เป็นวัดไม้ที่สวยงามและเก่าแก่แต่ยังสมบูรณ์ที่สุดของประเทศไทย เหตุที่พระธาตุลำปางหลวงเป็นพระธาตประจำปีฉลู เพราะเริ่มสร้างในปีฉลูและเสร็จในปีฉลู เป็นที่ประดิษฐานพระเกศาธาตุ พระธาตุส่วนพระนลาฏ(หน้าผาก) และพระศอ(ลำคอ)
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ยาปาตุภูตา อะตุลานุภาวาจีรัง ปะติฏฐาสัมภะ กัปปะปุเร เทเวนะคุตตา อุตตะราภิทัย ยานะมามิหันตัง วะระชินะธาตุง
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/aVyNVrmEeSwwZnfk7
พระธาตุประจำปีขาล หรือปีเสือ
พระธาตุช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่
วัดพระธาตุช่อแฮตั้งอยู่บนเนินเขาเตี้ย โดยมีองค์พระธาตุช่อแฮซึ่งเป็นเจดีย์ศิลปะเชียงแสน ภายในประดิษฐานพระเกศาธาตุ และ พระบรมธาตุข้อศอกข้างซ้าย ในทุกปีจะมีประเพณีการไหว้พระธาตุช่อแฮ ซึ่งปฏิบัติสืบต่อกันมาช้านาน
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
โกเสยัง ธะชัคคะ ปัพพะเต พุทธะธาตุ ปะติฏฐิตัง ปะสันเนนะ อะหังวันทามิ สัพพะทา อะหังวันทามิ ธาตุโย อะหังวันทามิ สัพพะโส
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/XpjCmnDWTbpG3B9Y8
พระธาตุประจำปีเถาะ หรือปีกระต่าย
พระธาตุแช่แห้ง อ.ภูเพียง จ.น่าน
วัดพระธาตุแช่แห้ง ตั้งอยู่บนเนินทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำน่าน โดยองค์พระธาตุช่แห้งสร้างขึ้นในสมัยเจ้าพระยาการเมือง ภายในประดิษฐานพระเกศาธาตุ และ พระบรมธาตุข้อพระหัตถ์ข้างซ้าย
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ปายาตุภูตา อะตุรานุภาวะจีรัง ปะติฏฐิตา นันทะกัปปัฏฐานะปุระ เทเวนะคุตตา วะระพุทธาตุจิรัง อะหังวันทามิ ตังชินะธาตุง เสตะฐานะ อะหังวันทามิ ทูระโตฯ
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/3PszxMh1E7kXqRH9A
พระธาตุประจำปีมะโรง หรือปีงูใหญ่
พระธาตุเจดีย์วัดพระสิงห์ อ.เมือง จ.เชียงใหม่
วัดพระสิงห์ เป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ชนิดวรมหาวิหาร ตั้งอยู่บริเวณคูเมืองเชียงใหม่ ภายในมีพระสิงห์หรือพระพุทธสิหิงค์ ปางมารวิชัยขัดสมาธิเพชร ประดิษฐานอยู่ในวิหารลายคำ เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองเชียงใหม่ สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 700
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
อิติปะวะระสิหิงโต อุตตมะยะโสปิ เตโช ยัตถะ กัตถะ จิตโตโส สักกาโร อุปาโท สะกาละพุทธะ สาสะธัง โชตะยันโตวะ ทีโป สุระนะเรหิ มะหิโต ธะระมาโนยะ พุทโธติ
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/tKzYtzzwMbmnFZDc8
พระธาตุประจำปีมะเส็ง หรือปีงูเล็ก
ต้นพระศรีมหาโพธิ์ วัดเจดีย์เจ็ดยอด จ.เชียงใหม่ (แทน)
พระเจดีย์ศรีมหาโพธิพุทธคยา เป็นที่ประดิษฐานพระแท่นวัชรอาสน์ ตั้งอยู่ที่ประเทศอินเดีย แต่ด้วยความไกลคนโบราณจึงอนุโลมให้สักการะต้นพระศรีมหาโพธิ์ที่วัดเจ็ดยอด ในจังหวัดเชียงใหม่แทน เป็นวัดที่สร้างด้วยศิลาแลงประดับลวดลายปูนปั้น เป็นเจดีย์พุทธคยา แบบอินเดีย
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ปฐมัง โพธิปัลลังกัง ทุติยัง อนิมมิสสะกัง ตะติยัง จังกะมะเสฏฐัง จตุตถัง ระตะนะฆะรังปัณจะมัง อะชะปาละนิโครธังฉัฏฐัง ราชายะตะนัง สัตตะมัง มุจจะลินทัง อะหัง วันทามิ ทูระโต
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/xGxG78VHko95M6rL6
พระธาตุประจำปีมะเมีย หรือปีม้า
วัดพระบรมธาตุ อ.บ้านตาก จ.ตาก (แทน)
ตามความเชื่อแต่เดิม พระธาตุประจำปีเกิดของปีมะเมียคือ พระธาตุเจดีย์ชเวดากอง ในประเทศเมียนมาร์ แต่หากไม่สะดวกเดินทางไกล คนที่เกิดปีมะเมียสามารถเดินทางไปนมัสการพระบรมธาตุเมืองตากได้ เนื่องจากพระครูพิทักษ์ได้จำลองแบบมาจากพระธาตุเจดีย์ชเวดากอง แล้วครอบทับองค์เดิมไว้ ภายในประดิษฐานพระเกศาธาตุ
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
พุทโธพุทธะ หัตถะฏะฐิ พุทธะเจติยะ คันธะวะรัง สะวาตะถิยัง อะหังวันทามิ สัพพะทา
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/V2R644QyBo73TyJG7
พระธาตุประจำปีมะแม หรือปีแพะ
พระธาตุดอยสุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่
พระธาตุดอยสุเทพ นอกจากจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดเชียงใหม่แล้ว ยังเป็นพระธาตุประจำปีมะแมอีกด้วย เป็นเจดีย์ศิลปะเชียงแสน ภายในประดิษฐานพระบรมธาตุที่เคยเกิดปราฏิหาริย์แยกออกเป็น 2 องค์ ซึ่งอีกองค์ประดิษฐานอยู่ที่วัดบุปผาราม
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ทิศเหนือ: ปัญญะวา อัสมิงเยวะ จันทิมา อิวะธารยัง ปีฏะกัตตะเย สาสนะนีย์ ยานิเกติฯ
ทิศใต้: ปะฐะมัง อุปัชฌัง คาหาเปตวา ปัตตะจีวรัง ยัง ยัง ชาตัง สังฆมัชเฌ ปุจฉา สุวาหฯ
ทิศตะวันออก: โมกขะปะฐะมะวะรัง อะปายะนิวาระณัง อะระหัง สัคคะโสปาณังฯ
ทิศตะวันตก: สุวัณณะเจติยัง เกสาวะระมัตถุลุงคัง วะรัญญะธาตุง สุเทวะนามะกัง นะระ
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/LsSVTmhkCJ6pAxas6
พระธาตุประจำปีวอก หรือปีลิง
พระธาตุพนม อ.ธาตุพนม จ.นครพนม
เป็นพระธาตุประจำวันเกิดองค์เดียวที่ตั้งอยู่ในภาคอีสาน วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร เป็นวัดพระอารามหลวงชั้นเอก ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขง เป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชนสองฝั่งแม่น้ำโขง ภายในประดิษฐานพระอุรังคธาตุ (กระดูกส่วนหน้าอก)
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ปันนะศิริสะมิง ปัพพะเต อุตะมังธาตุ เหทะยัง วะละจิตตัง เสฐะวะรัง อะหังวันทามิ สัพพะทา
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/Wmsaa8m3fBd4H8tF6
พระธาตุประจำปีระกา หรือปีไก่
พระธาตุหริภุญชัย อ.เมือง จ.ลำพูน
วัดพระธาตุหริภุญชัย ตั้งอยู่ในตัวเมืองลำพูน ภายในพระธาตุประดิษฐาน พระบรมธาตุส่วนกระหม่อม หน้าอก นิ้วพระหัตถ์ พระเกศาธาตุที่บรรจุอยู่ในโกศทองคำ
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
สุวัณณะเจติยัง หะริภุญชะยัฐฐังวะระ โมลีธาตุรัง อุฬเสฏฐัง สะหะอังคุละผัฏฐัง กัจจายะโน นามิตปัตตะ ปุรังสิเนนะ เมยหัง ปะนะนามิธาตุง สิระสา นะมามิ อะหังวันทามิ ทูระโตฯ
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/EqPFntNXdZ2aQ55F8
พระธาตุประจำปีจอ หรือปีหมา
พระเจดีย์วัดเกตการาม อ.เมือง จ.เชียงใหม่ (แทน)
ในทางพุทธศาสนากล่าวไว้ว่า พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี ประดิษฐานพระทันตธาตุของพระพุทธเจ้า อยู่บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นพระธาตุประจำปีจอ แต่เนื่องจากคนเราไม่สามารถเดินทางไปถึงได้ จึงให้คนเกิดปีจอนมัสการพระเจดีย์วัดเกตการาม ในจังหวัดเชียงใหม่แทน ในบริเวณวัดยังมีพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดเกตการาม จัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันของชาวเชียงใหม่ในอดีตอีกด้วย
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
ตาวะติงสาปุเร รัมเม เกสา จุฬามณี สรีระปัพพะตา ปูชิตา สัพพะเทวานังตัง สิระสา ธาตุ มุตตะมังอะหัง วันทามิ สัพพะทา
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/TPEjtPWVqe1piGFW7
พระธาตุประจำปีกุน หรือปีหมู
พระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย จ.เชียงราย
พระธาตุดอยตุงที่วัดมหาชินธาตุเจ้า ประดิษฐานอยู่บนยอดดอย สูงจากระดับน้ำทะเลกว่า 2,000 เมตร สามารถมองเห็นได้จากระยะไกล พระบรมธาตุส่วนพระรากขวัญเบื้องซ้าย (กระดูกไหปลาร้า)
คำบูชาพระธาตุ
(ตั้ง นะโม 3 จบ)
พิมพา ธะชัคคะ ปัพพะเต นะจุฬาธาตุ จิรงมะหาคะมานะ มามิหัง อะหัง วันทามิ สัพพะทา
ที่ตั้ง: https://goo.gl/maps/SuBJfW8P1VhjU4666
พระธาตุประจำปีเกิดทั้ง 12 นักษัตร ส่วนใหญ่จะประดิษฐานอยู่ในภาคเหนือ เนื่องจากเป็นความเชื่อแต่เดิมของชาวล้านนา และเป็นกุศโลบายของคนโบราณ ให้ผู้คนออกเดินทางไปนมัสการพระธาตุประจำปีเกิดของตน เพราะการเดินทางสมัยก่อนถือเป็นเรื่องใหญ่ เมื่อเดินทางไปถึงจึงก่อเกิดเป็นความปิติยินดีทางใจ และความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง แต่ถึงแม้ว่าสมัยนี้การเดินทางจะสะดวกสบายมากขึ้น ใครที่อยากเสริมมงคลแก่ชีวิต ก็ตามไปนมัสการพระธาตุประจำวันเกิดของตัวเอง สักครั้งหนึ่งในชีวิตก็ยังดี!
ที่มา: relicsofbuddha.com, rilc.ku.ac.th
