วิธีเลี้ยงเม่นแคระ : รวมทุกข้อมูลจำเป็นของการเลี้ยงเม่นแคระสำหรับมือใหม่

การเลี้ยงเม่นแคระอาจเป็นประสบการณ์ที่น่าประทับใจ แต่ก็มาพร้อมกับความท้าทายและความรับผิดชอบหลายอย่าง ในบทความนี้ช้อปปี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับสิ่งสำคัญของการเลี้ยงเม่นแคระ ตั้งแต่การทำความเข้าใจความต้องการขั้นพื้นฐานไปจนถึงการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและสมบูรณ์ วิธีเลี้ยงเม่นแคระสำหรับมือใหม่ เลี้ยงเม่นแคระต้องเตรียมอะไรบ้าง ช้อปปี้รวมทุกสิ่งที่คุณจำเป็นต้องรู้เพื่อให้น้องเม่นแคระหนามของคุณมีชีวิตที่มีความสุขและมีสุขภาพดี มือใหม่อยากเลี้ยงเม่นพร้อมแล้วไปอ่านกันเลย

จะเลี้ยงเม่นแคระต้องเตรียมอะไรบ้าง

ก่อนที่จะนำน้องเม่นสมาชิกใหม่เข้าบ้าน มีข้อควรพิจารณาและการเตรียมการที่สำคัญหลายอย่างที่ต้องเตรียมก่อน คือ

ก. เลือกเม่นแคระที่เหมาะสม

เมื่อเลือกเม่น ให้เลือกร้าน ฟาร์ม หรือองค์กรช่วยเหลือสัตว์ที่มีชื่อเสียง เพื่อให้แน่ใจว่าน้องเม่นจะได้รับการดูแลอย่างดีจนกว่าจะมาอยู่กับเรา มองหาสัญญาณของการมีสุขภาพที่ดี เช่น ดวงตาสดใส หูที่สะอาด และขนที่ได้รับการดูแลเป็นอย่างดี หรือสอบถามจากต้นทางก่อนว่าน้องเม่นมีสุขภาพแข็งแรงดีไหม ได้รับวัคซีนอะไรมาแล้วบ้าง เคยเจ็บป่วยหรือไม่ หรือหายจากการป่วยหรือบาดเจ็บแล้วเดินวิ่งปกติดีใช่ไหม

ข. สร้างพื้นที่ปลอดภัยในบ้านของคุณ

เม่นเป็นสัตว์ที่อยากรู้อยากเห็น และการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญ ดังนั้น อย่าลืมปิดช่องหรือซอกเล็กๆ ที่เม่นของคุณอาจเดินแถวนั้นและไปติดอยู่ได้ นำต้นไม้ที่เป็นพิษออก (เช่น คงโช ยี่โถ หรือ เชอร์รี่) และยึดสายไฟไว้ในความสูงที่น้องเม่นไปไม่ถึงแน่นเพื่อป้องกันการเคี้ยวและไฟช็อต

ค. สร้างที่อยู่อาศัยที่ครบครัน

สร้างพื้นที่อยู่อาศัยเป็นบ้านน้อยๆที่ครบครันและสะดวกสบายสำหรับเม่นของคุณด้วยกรงหรือกล่อง ซื้อเตียงหรือเบาะนอนสำหรับเม่นและที่ซ่อนที่มีขนาดเหมาะสม เตรียมชามน้ำชามอาหารสำหรับเม่น รวมวงล้อสำหรับออกกำลังกายและกระตุ้นจิตใจให้ไม่เบื่อเกินไป รักษาอุณหภูมิให้เย็นและไม่โดนแสงแดดเมืองไทยตรงๆ เนื่องจากเม่นชอบอุณหภูมิระหว่าง 22-27°C 

ง. สะสมอุปกรณ์ดูแลเลี้ยงเม่นแคระ

นอกจากจะมีอุปกรณ์สร้างพื้นที่เป็นบ้านให้เม่นแคระอยู่อาศัยและใช้ชีวิตแล้ว คุณจะต้องซื้ออุปกรณ์ดูแลเม่นในกิจกรรมต่างๆด้วยเช่น แปรงสีฟัน(ใช้แปรงสีฟันสำหรับเด็กทารกได้) แปรงขัดตัว(หรือแปรงสีฟันมนุษย์ผู้ใหญ่) แชมพูอาบน้ำ ยาสามัญ บอลวิ่ง เก้าอี้ให้อาหารเม่น บ้านไม้ สะพานไม้ ชิงช้า เต้นท์ กระถางดินเผา ที่วางในบ้านแม่นแคระ หรือ ขนมทานเล่นต่างๆที่เม่นกินได้ เช่น ขนมเลีย มะพร้าวอบแห้ง ทาโร่ มาร์ชแมลโลว แมลงอบแห้ง ผลไม้อบแห้ง หรือ พุดดิ้งนม เป็นต้น

โภชนาการการเลี้ยงเม่นแคระ: อาหารที่ควรเตรียมให้เม่นของคุณ

โภชนาการที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญยิ่งต่อความเป็นอยู่ที่ดีของเม่น

1. อาหารเม่นแบบสำเร็จ

ลงทุนในอาหารเม่นคุณภาพสูงที่ตรงตามข้อกำหนดทางโภชนาการของพวกมัน โดยทั่วไปอาหารสูตรพิเศษนี้ประกอบด้วยอาหารแมว(แห้ง) แมลง และผักหรือผลไม้ผสมกัน อาหารเม่นที่ดีในตลาดปัจจุบันจะมีโปรตีนสูงถึง 30% ขึ้นไป

2. หลีกเลี่ยงอาหารที่เป็นอันตราย

เม่นมีระบบย่อยอาหารที่ละเอียดอ่อน ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงการให้อาหารที่มีไขมัน น้ำตาล หรือเกลือสูง เช่น ช็อกโกแลต คาเฟอีน ผลิตภัณฑ์จากนม ของสด ของคาว หัวหอม กระเทียม อโวคาโด ผลไม้รสเปรี้ยว (เช่น ส้ม, มะนาว, เกรปฟรุต, องุ่น, ลูกเกด) ผักบางชนิด (เช่น แตงกวา หรือ ผักกาดแก้ว) ถั่วอัลมอนด์ แมลงที่จับได้เองโดยเฉพาะอย่างยิ่งจากป่าที่มีปรสิตหรือยาฆ่าแมลง ควรงดเว้นทั้งไม่ให้น้องเม่นกินสิ้น

3. กิจวัตรการกินอาหาร

กำหนดตารางการให้อาหารเม่นแคระที่สอดคล้องกันกับไลฟ์สไตล์ของคุณ เช่น จะให้อาหารตอนเช้าและตอนเย็นรวมเป็นวันละ 2 มื้อต่อวัน และติดตามน้ำหนักของเม่นอย่างสม่ำเสมอ ปรับอาหารตามอายุ น้ำหนัก ระดับกิจกรรมในการใช้ชีวิต รวมถึงความชอบของน้องเม่น และเตรียมน้ำจืดให้น้องเม่นพร้อมดื่มตลอดเวลา

การดูแลสุขภาพและสุขอนามัยของเม่นแคระ

การเลี้ยงเม่นแคระสำคัญข้อหนึ่งก็คือคุณต้องดูแลเม่นของคุณให้แข็งแรง การดูแลสุขภาพอย่างสม่ำเสมอและการปฏิบัติตามสุขอนามัยที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้แน่ใจว่าเม่นของคุณจะมีอายุยืนยาวและมีความสุข

ก. พาไปตรวจสุขภาพเสมอ

นัดตรวจสุขภาพที่คลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์ที่มีประสบการณ์กับเม่นเป็นประจำ จัดการกับข้อกังวลเรื่องสุขภาพโดยทันทีหากพบความเสี่ยง

ข. ตัดเล็บและอาบน้ำ

ตัดเล็บของเม่นเป็นประจำเพื่อป้องกันการบาดเจ็บ ใช้กรรไกรตัดเล็บคนตัดเล็บเม่นได้ อย่าตัดสั้นเกินไปหรือกินเนื้อเพราะเม่นแคระจะเลือดออกและเจ็บมาก เวลาจับขาของเม่นต้องทำอย่างเบามือและไม่ดึงขาเม่นแคระ เพราะกระดูกของเม่นอ่อนและอาจหักได้ไม่ยาก เมื่อเม่นแคระมีอายุ 3 เดือนขึ้นไป อาบน้ำเม่นแคระประมาณเดือนละหนึ่งครั้งหรือเมื่อเม่นเจอสิ่งสกปรกมากๆมาก็เพียงพอ อาบน้ำตอนมีแดดและเป่าให้แห้งเสมอ หากอากาศหนาวก็ไม่ควรอาบเพราะจะทำให้เม่นแคระไม่สบายได้

วิธีอาบน้ำเม่นแคระ

อาบน้ำตอนเวลามีแดดและเป่าให้แห้งในทันที หากอาบด้วยแชมพูอาบน้ำแห้งก็ลงแชมพูและเช็ดกับเป่าแห้งในเวลาไม่นาน แต่ถ้าหากอาบน้ำตามปกติ  ให้ทำตามขั้นตอนต่อไปนี้

1. เริ่มต้นจากเอาน้ำใส่กะละมังใบเล็กหรือขัน ใส่น้ำระดับตื้น ไม่ต้องให้น้ำท่วมขาเม่นเพื่อป้องกันการน้ำเข้าหู
2. ใส่น้ำมันมะพร้าวผสมในขันเล็กน้อยเพื่อให้ผิวเม่นไม่แห้ง (หรือ แชมพูน้ำมันมะพร้าวสำหรับเม่นแคระ)
3. ใช้แชมพูสูตรอ่อนโยนหรือแชมพูอาบน้ำสำหรับเด็กที่ปลอดภัยสำหรับเม่น ผสมลงในกะละมัง/ขัน
4. เมื่อพร้อมนำน้องเม่นวางในกะละมัง วักน้ำใส่ตัว และเอาแปรงเล็กๆหรือแปรงสีฟันขัดตัวไปทีละส่วน เบาๆเอาขนแปรงถูขนพุงและบริเวณท้องที่มักจะสัมผัสสิ่งสกปรกให้ไม่เหลืองไม่มีคราบติด เวลาขัดหลังตรงขนให้พยายามขัดถึงผิวหนังใต้เส้นขนแหลมๆของน้องเม่น เหมือนเวลาคนสระผมแล้วต้องทำความสะอาดหนังศีรษะให้ดี
5. ระหว่างอาบ ระวังอย่าให้น้ำเข้าหูเม่นแคระ
6. อาบน้ำเสร็จก็ใช้น้ำมันมะพร้าวถูกับฝ่ามือและทาเคลือบน้องเม่นบางๆอีกครั้ง
7. เช็ดตัวด้วยผ้าขนหนูผืนเล็ก และเป่าแห้งด้วยไดร์ความแรงลมระดับกลาง ระหว่างนี้เม่นแคระของคุณจะดิ้นในมือของคุณแต่คุณก็ต้องฝืนจับเม่นแคระจอมซนของคุณถูกเป่าให้แห้งสนิท

ค. ติดตามน้ำหนักและพฤติกรรม

จับตาดูน้ำหนักและพฤติกรรมของเม่นอย่างใกล้ชิด การเปลี่ยนแปลงกะทันหันอาจเป็นตัวบ่งชี้ถึงปัญหาสุขภาพ และการตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ ถือเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาให้ประสบผลสำเร็จ

เลี้ยงเม่นแคระ ต้องเพิ่มคุณค่าและปฏิสัมพันธ์

เม่นเป็นสัตว์ที่ฉลาดและกระตือรือร้นซึ่งต้องการการกระตุ้นทางจิตและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม

1. การจัดหาของเล่นเสริมคุณค่า

ซื้อของเล่นมาวางให้เม่นแคระของคุณเล่น เช่น อุโมงค์ สะพาน และจุดซ่อนตัวที่หลากหลายภายในกรงหรือกล่องของเม่นแคระเพื่อให้เม่นของคุณเพลิดเพลิน วงล้อวิ่งหรือชิงช้ายังสามารถกระตุ้นจิตใจในระหว่างวันของเม่นแคระได้ด้วย

2. การจัดการและการยึดเกาะ

ใช้เวลาคุณภาพในการสร้างสัมพันธ์ไมตรีกับเม่นผ่านการดูแลอย่างอ่อนโยน ค่อยๆ สร้างความไว้วางใจและอดทน จับน้องเม่นแคระอุ้มอย่างเบามือและพูดคุยด้วยอย่างอ่อนโยนบ่อยๆ อาจต้องใช้เวลาสักระยะกว่าที่เม่นจะรู้สึกสบายใจเมื่ออยู่กับคุณ หากช่วงแรกน้องเม่นยังไม่สบายใจก็อย่าฝืน แต่ให้ดูแลใกล้ชิดเค้าทุกวันเพื่อสร้างความเชื่อใจและความสัมพันธ์

3. การสร้างกิจวัตรเวลาเล่น

สร้างกิจวัตรเวลาเล่นประจำวันนอกกรงในบริเวณที่ปลอดภัยและได้รับการดูแล ปล่อยให้เม่นของคุณสำรวจและออกกำลังกายภายนอกกรงหรือกล่องบ้างในพื้นที่ๆค่อนข้างโล่ง แต่ต้องยังอยู่ในการจับตามองของคุณไม่ให้น้องวิ่งหนี หลง ติด หรือเป็นอันตราย

ความท้าทายของการเลี้ยงเม่นแคระ

การจัดการกับช่วงเม่นวันรุ่นและเม่นผลัดขน

เม่นทุกตัวต้องผ่าน การเข้าสู่วัยรุ่น และ การผลัดขน ซึ่งเป็นกระบวนการทางธรรมชาติ เม่นแคระปกติจะเริ่มเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นตอนอายุประมาณ 3 เดือน นิสัยจะเริ่มดื้อและไม่ให้จับตัว หรือขับถ่ายไม่เป็นที่เป็นทางเพราะฮอร์โมนเปลี่ยนไป และจะกลับมาเมื่อโตขึ้นถึงอายุ 6 เดือน และเม่นแคระจะผลัดขนตั้งแต่ช่วงอายุ 2-6 เดือน และจะผลัดเสร็จช่วงอายุ 6เดือน ระหว่างผลัดขนผิวหนังก็จะบอบบางและอ่อนแอกว่าปกติ แต่ละวันก็จะมีขนหรือหนามที่ดูเป็นแท่งๆร่วงถึงวันละ 5 ถึง 20 กว่าเส้นเลยทีเดียว เมื่อผ่านการผลัดขนไปได้ก็จะถือว่าเม่นได้เปลี่ยนจากวัยเด็กเป็นผู้ใหญ่แล้วนั่นเอง อดทนและจับเม่นของคุณอย่างระมัดระวังในช่วงเวลานี้เพื่อลดความเครียดของเม่น

หมั่นดูสัญญาณของการเจ็บป่วย

ทำความคุ้นเคยกับสัญญาณทั่วไปของการเจ็บป่วยในสัตว์ชนิดหนึ่งที่มีขนแหลมคล้ายเม่น เช่น ความง่วง ความอยากอาหารเปลี่ยนแปลง การไม่กินอาหาร และการหายใจลำบาก ไปพบสัตวแพทย์หากคุณสังเกตเห็นพฤติกรรมผิดปกติใดๆของเม่นแคระของคุณทันที

การรักษาสุขภาพฟัน

เม่นมีแนวโน้มที่จะมีปัญหาเรื่องฟัน ดังนั้นควรเคี้ยวอาหารเม็ดหรือขนมขัดฟัน รวมถึงดูแลฟันของพวกมันเป็นประจำโดยการแปรงฟัน ปรึกษากับสัตวแพทย์ของคุณหากคุณสังเกตเห็นสัญญาณของปัญหาทางทันตกรรม เช่น สังเกตเห็นคราบหินปูน

8 พฤติกรรมน่ารู้เกี่ยวกับเม่นแคระในบ้าน

1. เม่นแคระออกหากินเวลากลางคืน

เม่นเป็นสัตว์ออกหากินในเวลากลางคืนเป็นหลัก เม่นแคระเองก็เช่นกัน ซึ่งหมายความว่าพวกมันจะตื่นตัวและเคลื่อนไหวมากที่สุดในตอนกลางคืน หากคุณเลี้ยงเม่นแคระ ให้เตรียมพร้อมสำหรับการสำรวจ การวิ่งบนวงล้อ หรือการดมกลิ่นหาอาหารกิน เวลาในการให้อาหารอาจให้หลังพระอาทิตย์ตกเป็นมื้อหลักได้

2. พฤติกรรมการเจิม พ่นก้อนน้ำลายใส่ตัวเอง

พฤติกรรมที่แปลกประหลาดอย่างหนึ่งของเม่นคือการเจิม (ภาษาอังกฤษคือ self-anointing) หรือเรียกอีกอย่างได้ว่าเป็น “การชโลมตัวเอง” คือเมื่อพวกน้องเม่นเจอกับกลิ่นแปลกๆหรือรสชาติใหม่ขึ้นมา เช่น กลิ่น น้ำหอม คางคก บุหรี่ เครื่องหนัง หรือกาแฟ เม่นจะผลิตน้ำลายฟองออกมาเป็นก้อนและเอี้ยวตัวไปพ่นก้อนน้ำลายติดกลิ่นนั้นบนหนามที่หลังของตัวเอง ใช้ลิ้นแปะก้อนนั้นไว้ที่หลังดูแล้วคล้ายหมากฝรั่งติดผม แม้ว่าเราจะยังไม่เข้าใจว่าเหล่าเม่นทำแบบนั้นไปทำไม แต่ก็มีทฤษฎีที่คาดคะเนและพอเชื่อถือได้ว่าเป็นสัญชาตญาณในการเอากลิ่นมาอำพรางตัวจากอันตราย หรือ ส่งกลิ่นเพื่อแสดงอาณาเขตของตัวเอง หรือไม่ก็เป็นการใช้กลิ่นแรงๆเรียกคู่ เรียกร้องความสนใจจากเพศตรงข้าม

Credit: โรงพยาบาลสัตว์พนาลัย / Facebook

3. กลไกการป้องกันตนเองของเม่นแคระ

เม่นมีกลไกการป้องกันตัวเองที่น่าทึ่ง เมื่อถูกคุกคาม พวกมันจะม้วนตัวเป็นลูกบอลแน่น ปกป้องท้องที่อ่อนแอกว่าส่วนอื่นด้วยหนามที่แหลมคม กลยุทธ์การป้องกันโดยสัญชาตญาณนี้เป็นคุณลักษณะสำคัญของพฤติกรรมเม่น หากเม่นม้วนตัวป้องกันจนเองแบบนี้ตอนอยู่ใกล้คุณแสดงว่าเค้ายังไม่ไว้ใจ หรือกลัวอะไรบางอย่างใกล้ๆ จึงเปิดโหลดป้องกันตัวออกมา

4. เม่นแคระเป็นนักปีนเขา

แม้ว่าพวกมันจะดูอ้วนท้วน แต่เม่นก็ยังเป็นนักปีนเขาที่เก่งอย่างน่าประหลาดใจ การเปิดโอกาสให้พวกมันได้ปีนป่ายและสำรวจพื้นที่สูงภายในกรง สามารถเสริมสร้างความเป็นอยู่ที่ดีทั้งทางร่างกายและจิตใจของเม่นได้

5. เม่นจำศีล?

เม่นไม่ใช่ผู้จำศีลที่แท้จริงเหมือนหมีจำศีล แต่เม่นแคระจะสามารถเข้าสู่ภาวะจำศีลได้ในช่วงที่อากาศหนาวจัดหรือเมื่อมีอาหารขาดแคลน ในการถูกกักขังอยู่ในบ้าน กล่อง หรือกรงเล็กๆ คุณจำเป็นที่จะต้องรักษาสภาพแวดล้อมของเม่นเค้าให้อบอุ่น ไม่ร้อนเกินไป และมีอุปกรณ์และกิจกรรมให้เลือกทำ เพื่อป้องกันไม่ให้พวกมันเข้าสู่สภาวะคล้ายการจำศีล

6. เสียงการสื่อสารที่เป็นเอกลักษณ์ของเม่นแคระ

เม่นไม่ใช่สัตว์เลี้ยงที่เงียบสนิท พวกเขาส่งเสียงต่างๆ เพื่อสื่อสาร รวมทั้งการดมกลิ่น การร้อง และส่งเสียงข่อฟู่หรือฟ่อ การเข้าใจเสียงร้องเหล่านี้สามารถช่วยให้คุณตีความอารมณ์และความต้องการของเม่นของคุณได้ แต่ละเม่นอาจต้องการสื่อสารมากน้อย คุณควรใส่ใจดูแล และฟังที่น้องเม่นอยากจะสื่ออย่างใกล้ชิด

7. เม่นแคระมีอายุขัยประมาณ 4-10 ปี

หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กจะสามารถมีอายุยืนยาวได้ เม่นแคระมีอายุขัยที่ค่อนข้างยาวนานสำหรับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก โดยเฉลี่ยแล้วพวกมันสามารถมีชีวิตอยู่ได้ระหว่าง 4 ถึง 6 ปีในการถูกเลี้ยงดูระบบปิด การควบคุมอาหารอย่างสมดุล การตรวจสุขภาพโดยสัตวแพทย์เป็นประจำ สภาพแวดล้อมที่ดีจะช่วยให้พวกมันมีอายุยืนยาว หากดูแลดีมากๆอาจอยู่ได้ถึง 10 ปีเลยทีเดียว 

8. สายตาจำกัด

อย่างที่คุณน่าจะเห็นว่าน้องเม่นตาเล็ก เม่นมีสายตาไม่ดีและอาศัยการรับรู้กลิ่นกับการได้ยินเป็นหลักในการเคลื่อนไหวและอาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อม เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม เช่น มีการเสริมเฟอร์นิเจอร์หรือของเล่นใหม่ลงไปให้น้องเม่น หรือจัดบ้านเม่นใหม่ ให้ค่อยๆทำเพื่อป้องกันเม่นเครียด

วิธีการเลี้ยงเม่นแคระ ไม่ยาก แต่ก็ไม่ง่าย

การเลี้ยงเม่นแคระอาจเป็นประสบการณ์ที่ไม่เหมือนใครและคุณจะประทับใจได้มากกว่าที่คิด ด้วยความรู้และการเตรียมตัวที่ถูกต้องในบทความนี้คุณจะสามารถมอบชีวิตที่มีความสุขและมีสุขภาพดีให้กับน้องเม่นแคระซึ่งเป็นสมาชิกใหม่ในบ้านของคุณได้ เคล็ดลับเหล่านี้จะช่วยคุณให้เป็นเจ้าของเม่นที่ดีและมีความรับผิดชอบ ตั้งแต่การเตรียมที่อยู่อาศัยที่ครบครันไปจนถึงการดูแลน้องเม่นให้สุขภาพดี การทำความเข้าใจข้อเท็จจริงที่น่าสนใจเกี่ยวกับเม่นแคระจะช่วยทำให้คุณเข้าใจสัตว์เลี้ยงของคุณและเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดียิ่งขึ้นกับน้องเม่นได้เร็วกว่า อย่างไรก็ตาม เม่นทุกตัวมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวต่างกันออกไปเหมือนกับคนที่มีนิสัยและความชอบต่างกันไปในแต่ละคน ดังนั้นคุณควรทำการสังเกตและปรับอาหารและการดูแลของคุณให้เหมาะกับความต้องการของน้องเม่นของคุณโดยเฉพาะ

Credit: สารพัดความเม่น Louk keh channel