ผักคาวตองหรือพลูคาว สรรพคุณล้นตัว ที่ไม่ได้มีดีแค่เป็นผักแนมรสแซ่บ

หากใครเคยรับประทานอาหารจำพวกลาบ ก้อย และแจ่วฮ้อน ที่ภาคเหนือหรือภาคอีสาน อาจเคยได้ทดลองกินใบพลูคาว หรือ ที่รู้จักอีกชื่อหนึ่งว่า ผักคาวตอง แบบไม่รู้ตัวก็เป็นได้ เพราะผักชนิดนี้ปลูกมากในพื้นที่ดังกล่าวและเป็นผักพื้นบ้านที่นิยมรับประทานสดคู่กับอาหารรสจัด ที่ไม่เพียงช่วยดับความร้อนแรงของอาหารเท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์และสรรพคุณมากมาย เป็นยาสมุนไพรทางเลือกที่น่าสนใจอีกตัวหนึ่ง ซึ่งในบทความนี้เราจะพาทุกคนไปรู้จักพืชผักสมุนไพรชนิดนี้แบบเจาะลึกกันค่ะ

ผักคาวตอง ภาษาอังกฤษ

ผักคาวตองมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Fishwort

ทำความรู้จักกับ “ผักคาวตอง”

พลูคาว เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านของไทยที่มีชื่อเรียกหลากหลายทั้งผักคาวตอง ผักก้านตอง ผักคาวปลา ขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่เพาะปลูก โดยปลูกมากทางภาคเหนือและภาคอีสานของไทย แต่ต้นพลูคาวเป็นพืชตระกูลล้มลุกที่ชอบอากาศชื้นจึงนิยมพบเจอได้มากในประเทศแถบเอเชียที่มีอากาศหนาว เช่น ประเทศจีน เกาหลี ญี่ปุ่น เวียดนาม รวมทั้งลาวและกัมพูชาอีกด้วย ซึ่งปัจจุบันพลูคาวได้รับการสนันสนุนและมีผลงานวิจัยรองรับว่าไม่เพียงแต่เป็นพืชสมุนไพรมีประโยชน์ต่อร่างกายเท่านั้น แต่ยังมีคุณสมบัติเด่นในการต้านการอักเสบหรือการเจริญเติบโตของมะเร็งบางชนิด หรือแม้แต่โรคไวรัสที่รักษาได้ยาก เช่น โรคไข้หวัดใหญ่ 2009 โรคไข้หวัดนก ฯลฯ ทำให้ใบพลูคาวกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยในการผลิตยาต้านไวรัสเหล่านี้ เรียกได้ว่าเป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านที่มีประโยชน์มหาศาล และเป็นยาวิเศษที่ได้จากธรรมชาติแบบ 100% 

ลักษณะของต้นพลูคาว

อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า ต้นพลูคาว หรือผักคาวตอง เป็นพืชตระกูลล้มลุกชอบอากาศหนาว จึงปลูกได้ดีในภาคเหนือและภาคอีสานของไทย แต่ก็สามารถปลูกได้ในพื้นที่อื่น ๆ เพิ่มเติมหากหมั่นรดน้ำเป็นประจำ โดยต้นพลูคาวสังเกตได้ง่าย 

• ใบพลูคาว เป็นรูปหัวใจสีเขียวสดใส ปลายใบแหลม ท้องใบมีสีม่วง 
• ต้นพลูคาว มีบางคนสับสนกับต้นชะพลูเนื่องจากพืชชนิดนี้อยู่ในตระกูลเดียวกัน แต่สามารถแยกออกจากกันได้ด้วยกลิ่นของต้นพลูคาวที่บริเวณลำต้น จะมีกลิ่นคาวปลาออกมาตามข้อชัดเจน แตกต่างจากต้นชะพลูที่จะมีกลิ่นหอม จึงเป็นที่มาของชื่อผักคาวปลา ผักคาวดอง ที่ชาวบ้านนิยมเรียกกันนั่นเอง

Credit: freepik

พลูคาว สรรพคุณและประโยชน์

• โรคมะเร็ง ต้นพลูคาวถือว่าเป็นพืชสมุนไพรที่มีความเป็นไปได้สูงคล้ายว่านชักมดลูกและรางจืด ที่จะใช้ในการรักษาและบรรเทาอาการผู้ป่วยโรคมะเร็ง โดยจากผลการวิจัยพบว่า มีสารจำพวกอัลคาลอยด์หลายชนิดในใบพลูคาวและมีส่วนยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งในมนุษย์ได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ อย่างไรก็ตามตัวอย่างการรักษายังเป็นผลงานวิจัยในห้องทดลองเท่านั้น ซึ่งยังไม่ได้รับการยอมรับให้มีการใช้งานนอกห้องปฏิบัติการแบบจริง ๆ ทำให้ทฤษฏีใบพลูคาวรักษาโรคมะเร็งได้ ยังคงเป็นเพียงทฤษฏีสมุนไพรทางเลือกเท่านั้น
• โรคเบาหวาน หากศึกษาคุณสมบัติของใบพลูคาวให้ดีจะพบว่า พืชชนิดนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ควบคุมน้ำหนัก หรือผู้ป่วยโรคเบาหวานเรื้อรัง เนื่องจากตัวใบไม่มีน้ำตาลเป็นส่วนประกอบและยังมีสรรพคุณช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอีกด้วย อย่างไรก็ตามอาจยังไม่มีงานวิจัยรองรับที่ชัดเจนกับทฤษฏีนี้ แต่สิ่งหนึ่งที่เรารู้ก็คือ ผักพลูคาวเป็นพืชสมุนไพรที่รับประทานได้ดี ปลอดภัย เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนักอย่างแน่นอน

วิธีกินพลูคาว

ใบพลูคาวเป็นพืชสมุนไพรไทย ที่หารับประทานได้ง่าย และกรรมวิธีในการรับประทานก็ง่ายเช่นกัน เพราะหากต้องการรับประโยชน์แบบเต็ม ๆ จากใบพลูคาวแล้วละก็ เราแนะนำให้รับประทานใบสด ๆ ในทุกวัน วันละ 5-7 ใบ หากต้องการรับประทานใบพลูคาวเพื่อหวังประโยชน์ในการรักษาอาการอักเสบของร่างกาย หรือป้องกันโรคร้าย นอกจากกินใบสดแล้ว อาจนำต้นพลูคาวไปตากแห้งและนำลำต้นที่แห้งมาเคี่ยวกับน้ำ รินดื่มวันละ 2 ครั้งเช้า-เย็น อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่เป็นโรคแล้ว และต้องการรับประทานใบพลูคาวเพื่อบรรเทาอาการหรือรักษาโรค ควรปรึกษาแพทย์และอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์อย่างใกล้ชิด

ผักคาวตอง รสชาติ

ผักคาวตองมีรสชาติซ่า ๆ เผ็ดปลายลิ้นเล็กน้อย  ผักชนิดนี้จึงนิยมทานแกล้มกับอาหารรสชาติจัดจ้านทั้งส้มตำ ลาบ และแจ่วฮ้อน

เมนูผักคาวตอง

ผักคาวตองหรือใบพลูคาว เป็นผักที่นิยมกินสด ไม่นิยมมาผ่านการปรุงต้ม ผัด แกง ทอดใด ๆ ทั้งสิ้นเพราะมีกลิ่นคาวเป็นเอกลักษณ์ ดังนั้นเมนูอาหารจากผักคาวตองที่นิยมที่สุดคือการรับประทานควบคู่กับอาหารรสจัด เช่น ส้มตำ ยำ ก้อย พล่า ลาบและแจ่วฮ้อน เป็นต้น เพราะกลิ่นคาวผักจะช่วยลดทอนของกลิ่นคาวเนื้อสัตว์ได้เป็นอย่างดี และด้วยรสเผ็ดซ่าอ่อน ๆ ของใบพลูคาวแล้ว ยิ่งช่วยเพิ่มรสชาติให้อาหารมื้อนี้แซ่บมากขึ้นอีกด้วย

วิธีปลูกผักคาวตอง

ต้นพลูคาวเป็นพืชตระกูลล้มลุก ปลูกง่ายและเจริญเติบโตได้เกือบทุกภาคของประเทศ แต่เป็นพืชชอบอากาศหนาวจนสามารถขึ้นได้เองในแถบภาคเหนือและภาคอีสานของประเทศไทย ซึ่งเราเองก็สามารถปลูกต้นพลูคาวเป็นพืชสมุนไพรในบ้านได้เช่นกัน โดยวิธีการปลูกต้นพลูคาว สามารถทำได้ทั้งการเพาะจากเมล็ด และการปักชำลำต้น อย่างไรก็ตามเนื่องจากต้นพลูคาวเป็นพืชตระกูลล้มลุก ทนทานและปลูกง่าย การปลูกจากเมล็ดจึงไม่นิยมนักเพราะว่าได้ผลช้า แตกต่างจากการปักชำกิ่งที่ทำได้ง่าย ๆ โดยการเลือกกิ่งขนาด 10 เซนติเมตรขึ้นไปและปักลงในแปลงหรือกระถางที่มีดินร่วนซุยพร้อมรดน้ำเป็นประจำ ไม่เกิน 1 สัปดาห์รากจะงอกออกมาและกลายเป็นต้นใหม่แบบรวดเร็วนั่นเอง

เป็นอย่างไรกันบ้าง กับพืชผักสมุนไพรพื้นบ้านอย่างใบพลูคาวหรือผักคาวตองที่เราได้แนะนำไป เห็นไหมคะว่าพืชล้มลุกต้นเล็ก ๆ ที่เราอาจมองข้าม กลับมีประโยชน์และสรรพคุณที่หลากหลาย เมื่อรู้อย่างนี้แล้วหากบ้านคุณมีพื้นที่สักเล็กน้อยลองเลือกปลูกสมุนไพรผักคาวตองและนำไปทานแกล้มกับอาหารบางมื้อ รับรองว่านอกจากรสชาติอาหารจะอร่อยมากขึ้นจากความสดใหม่ของผักแล้ว คุณยังได้รับประโยชน์จากมันแบบเต็ม ๆ หรือหากใครต้องการได้ทานพลูคาว แต่ไม่ชอบทางผัก สามารถซื้อพลูคาวแคปซูลมาทานได้เช่นกัน

แหล่งข้อมูล : en.wikipedia, doctor.or.th

Feature Image Credit : pantip