ทำความรู้จักให้ครบกับสายพันธุ์มะนาว พันธุ์ไหนอร่อยน่ารับประทาน

ชวนรู้จักมะนาวสายพันธุ์ต่าง ๆ ที่เป็นที่นิยมในไทย เช่น มะนาวคาเวียร์หรือมะนาวนิ้วมือ มะนาวแป้น ต้นเลมอน มะนาวแป้นรำไพ มะนาวยักษ์ มะนาวตาฮิติ

มะนาวอาจะเป็นผักผลไม้สุดโปรดของใครหลาย ๆ คน โดยเฉพาะน้ำผึ้งมะนาวที่ขึ้นชื่อว่าสามารถเยียวยาร่างกายได้ทั้งระบบย่อยอาหาร ระบบภูมิคุ้มกัน และบำรุงผิวพรรณให้กระจ่างสดใส 

มะนาวยังได้ชื่อว่าเป็นส่วนประกอบในอาหารจานสำคัญของไทยอีกหลายชนิด แต่เพื่อน ๆ ทราบหรือไม่ว่าเรายังมีมะนาวมากมายหลายสายพันธุ์ ไม่เพียงเฉพาะมะนาวเหลืองอย่างเลมอน กับมะนาวเขียวเท่านั้น แต่ยังแบ่งแยกย่อยออกเป็น มะนาวคาเวียร์หรือมะนาวนิ้วมือ มะนาวแป้น ต้นเลมอน มะนาวแป้นรำไพ มะนาวยักษ์ มะนาวตาฮิติ มะนาวไร้เมล็ด มะนาวหวาน ฯลฯ

และหากเริ่มงงกันแล้วว่าตกลงจะใช้มะนาวแบบไหน กับเมนูอะไรดีก็ตามมาได้เลย เพราะคราวนี้เราจะพาไปทำความรู้จักมะนาวสายพันธุ์ต่าง ๆ กัน

มะนาวเลมอน/ต้นเลมอน

ต้นเลมอนเป็นพืชพื้นถิ่นที่ทำให้เราคิดถึงประเทศแถบเมดิเตอร์เรเนียนที่มีภูมิอากาศอบอุ่น เป็นต้นไม้ที่เป็นทรงพุ่ม มีดอกเล็ก ๆ สีขาว เลมอนมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Citrus limon (L.) Osbeck ซึ่งเป็นคนละตัวกับมะนาวเขียว หรือ ไลม์ ที่ใช้ประกอบอาหารในบ้านเราดังจะสังเกตได้จากรูปร่างหน้าตา รสชาติ และกลิ่นที่ไม่เหมือนกัน

ทั้งนี้เลมอนเป็นพืชที่อยู่ในตระกูลซีตรัสเหมือน ๆ กันกับมะนาวเขียว หรือ ไลม์ ทำให้มีรสชาติเปรี้ยวจากกรดผลไม้ และมีกลิ่นสดชื่นจากน้ำมันหอมระเหยที่ผิวเหมือนกัน แต่เลมอนจะมีกลิ่นอ่อนกว่า และมีรสอมหวานมากกว่า

เลมอนที่เราคุ้นเคยคือเจ้าผลเหลือง ๆ ผิวเปลือกนอกหนา นิยมนำมาใช้คั้นน้ำผสมเครื่องดื่ม หรือขูดเปลือกเลมอนเพื่อนำไปผสมขนมอบ หรือ เครื่องปรุงในอาหารและเครื่องปรุงอื่น ๆ

มะนาวคาร์เวีย หรือ มะนาวนิ้วมือ

มะนาวตัวนี้อาจมีรูปร่างแปลกตาสักหน่อย เชื่อว่าหลายท่านอาจเพิ่งได้รู้จักเช่นเดียวกันซึ่งนั่นก็ไม่น่าแปลกใจนัก เนื่อจากมะนาวคาร์เวียหรือมะนาวนิ้วมือเป็นพืชพื้นถิ่นของประเทศออสเตรเลีย แต่สามารถนำมาปลูกในไทยได้แล้วด้วยการเสียยอด ซึ่งมะนาวตัวนี้ก็มีหลากหลายสี หลากหลายสายพันธุ์ให้ได้เลือกบริโภคกันมากมาย

รูปร่างภายนอกหากมองแล้วไม่เหมือนมะนาวสักเท่าไหร่นัก เนื่องจากคล้ายกับมะเขือที่คล้ายกับนิ้วมือ จึงมีชื่อเรียกกันว่านิ้วมือ แต่มะนาวชนิดนี้ก็ยังมีเปลือกและเนื้อในคล้ายกับมะนาวบ้านเรา ต่างกันก็เพียงแต่เนื้อด้านในมีลักษณะเป็นเม็ด ๆ คล้ายไข่ปลาคาร์เวียร์ จึงมีอีกชื่อว่ามะนาวคาร์เวียด้วย

มะนาวชนิดนี้เมื่อกัดแล้วเนื้อมะนาวที่เป็นเม็ด ๆ จะแตกในปากให้รสเปรี้ยวและกลิ่นหอมเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไปในแต่ละสายพันธุ์ ซึ่งมีตั้งแต่สีเรดแชมเปญ ที่มีเปลือกและเนื้อในสีแดงเข้มให้รสเปรี้ยวจัด พิงค์ไอซ์ เปลือกและเนื้อเป็นสีชมพู รสชาตินุ่มละมุน

อย่างไรก็ดีมะนาวนิ้วมือหรือมะนาวคาร์เวียยังเป็นของใหม่ในไทย ใครอยากรู้อยากลองก็คงต้องใช้วิชาส่วนตัวหามาลองรับประทานกันดู

มะนาวแป้นรำไพ

มะนาวแป้น หรือ มะนาวแป้นรำไป เป็นมะนาวพันธุ์เก่าแก่ที่เราคนไทยรู้จักและคุ้นเคยกันดี เพราะเป็นพันธุ์ที่เรานิยมนำมาคั้นน้ำเป็นส่วนประกอบในอาหารชนิดต่าง ๆ ที่สำคัญคือเป็นมะนาวที่ออกดอกและติดผลให้เรารับประทานได้ทั้งปี มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Limecitrus Aurantifolia Swing

สำหรับต้น มะนาวแป้นรำไพก็เป็นไม้พุ่มเหมือนมะนาวอื่น ๆ โดยมีทรงพุ่มขนาดเล็กที่สูงเพียง 2-4 เมตร ติดดอกเล็กสีขาว ส่วนผลเป็นทรงกลมแป้นขนาดใหญ่ได้ถึงอุ้งมือกำรอบ มีเปลือกบาง ผลเมื่อยังอ่อนอยู่จะมีสีเขียวเข้ม แต่ถ้าสุกแล้วจะมีสีเหลืองนวล มีเมล็ด รสชาติเปรี้ยวจัดจี๊ดจ๊าด 

คนไทยนิยมนำมะนาวแป้นมาเป็นส่วนผสมของอาหารมากมาย เช่น ต้มยำ ยำ ส้มตำ น้ำพริก ฯลฯ และหลาย ๆ ครั้งก็ยังคั้นน้ำมาทำเป็นเครื่องดื่ม มีฤทธิ์ช่วยในการเจริญอาหาร แก้วิงเวียน ปวดศีรษะ นอกจากนี้ยังช่วยฟอกโลหิตและลดไขมันในเลือดได้ด้วย

มะนาวยักษ์

มะนาวชนิดนี้ค่อนข้างใหม่สำหรับคนไทย เนื่องจากเป็นพันธุ์ที่เกษตรกรนำมะนาวสายพันธุ์ไต้หวันมาทดลองปลูก และได้ผลผลิตสุดท้ายเป็นมะนาวผลใหญ่ใกล้เคียงผลส้มโอ แต่ละลูกมีน้ำหนักกว่า 1-2 กิโลกรัม ผลมะนาวมีผิวขรุขระเหมือนมะกรูด มีรสชาติเปรี้ยวจัด มีกลิ่นและรสเหมือนมะนาวทุกอย่าง จึงสามารถนำมาประกอบอาหารได้ทั่วไป

มะนาวตาฮิติ

มะนาวชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดเดิมอยู่ที่เกาตาฮิติตามชื่อ ซึ่งเกาะนี้ตั้งอยู่ในรัฐฮาวาย ภายหลังถูกนำไปปลูกต่างถิ่นและได้รับความนิยมรับประทานไปทั่วโลก เช่นเดียวกับการปลูกมะนาวตาฮิติในไทยที่ส่วนใหญ่มักส่งออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศมากกว่านำมาขายในประเทศ

มะนาวชนิดนี้ก็อยู่ในตระกูลซีตรัสหรือพืชจำพวกส้ม ที่มีน้ำมันหอมระเหยที่เปลือกและกรดซีตรัสในเนื้อ ต้นของมะนาวตาฮิติมีลักษณะเป็นทรงพุ่มสูงประมาณ 1.5-3 เมตร มีดอกช่อเล็ก ๆ สีขาว ติดผลให้ผลขนาดใหญ่ ซึ่งอาจมีน้ำหนักถึงลูกละ 2.5 – 3.3 ขีดได้เลย 

ผลของมะนาวตาฮิติมีลักษณะเป็นรูปหยดน้ำ ผลอ่อนมีสีเขียวตอง เมื่อสุกจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ซึ่งมะนาวชนิดนี้แตกต่างจากมะนาวที่เราคุ้นเคยกันตรงที่จะมีเปลือกหนากว่าเล็กน้อย (แต่หนาไม่เท่าเลมอน) ไม่มีเมล็ด ผลให้น้ำมาก มีรสเปรี้ยวจัดอมหวานเล็กน้อย ซึ่งสามารถนำมาใช้ปรุงอาหารไทยรับประทานได้ทั่วไป

เห็นมะนาวหลากหลายสายพันธุ์แบบนี้แล้วคงถูกใจผู้ที่ชื่นชอบในกลิ่นและรสของมะนาวบ้างไม่มากก็น้อย จากเดิมที่ใครหลายคนอาจคุ้นเคยแค่มะนาวแป้น หรือ ไลม์ กับ ต้นเลมอน หรือมะนาวฝรั่ง คราวนี้เราก็ได้พาไปทำความรู้จักกับมะนาวหลากหลายสายพันธุ์ ทั้ง เช่น มะนาวคาเวียร์หรือมะนาวนิ้วมือ มะนาวยักษ์ มะนาวตาฮิติ ซึ่งมะนาวแต่ละชนิดก็มีลักษณะ คาร์แรกเตอร์ และกลิ่น-รสชาติความเปรี้ยวหวานแตกต่างกันไป

และหากท่านใดที่ยังไม่เต็มอิ่ม เราแนะนำว่าอาจลองหามะนาวสายพันธุ์อื่น ๆ ที่ยังไม่เคยลองรสชาติ เพื่อหารสสัมผัสที่แตกต่างออกไป โดยเฉพาะผู้ที่ชื่นชอบการทำขนม/เครื่องดื่ม ที่เราอาจได้พบรสชาติมะนาวที่เข้ากันกับเมนูที่เรากำลังอินอยู่บ้างก็ได้ ซึ่งแน่นอนว่าทั้งรสเปรี้ยวหวานและกลิ่นเฉพาะตัวของมะนาวล้วนส่งผลกับรสชาติและกลิ่นของขนม/เครื่องดื่มให้เปลี่ยนไปให้น่ารับประทานขึ้นได้ ซึ่งเราหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้พอจะเป็นไกด์ไลน์ให้ได้บ้างไม่มากก็น้อย