สรรพคุณมะระขี้นก สมุนไพรริมรั้ว ดีต่อร่างกาย และช่วยให้เจริญอาหาร

มะระขี้นก พืชสมุนไพรพื้นบ้านที่ขึ้นได้ง่ายโดยทั่วไปซึ่งนำมาใช้นมนานหลายพันปี ทั้งในพื้นที่แถบเอเซีย ละตินเมกา และเเอฟริกา โดยให้รสชาติขมแต่ยังคงสรรพคุณทางยาที่ดีเกินคาด อีกทั้งยังมีฤทธิ์เย็น จึงช่วยบรรเทาร้อนเหมาะแก่การรักษาเบาหวาน ตับ ไต ต้านมะเร็ง และลดระดับน้ำตาลในเลือด รวมไปถึงการใช้ในการรักษาโรคอื่น ๆ อีกมากมาย ถือเป็นผักสีเขียวรสขมที่มากด้วยคุณค่าอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งยิ่งเหมาะแก่การนำสาระดี ๆ เพิ่มเติมของมะระขี้นกมาถ่ายทอดสู่ผู้อ่านทุกท่าน 

มะระขี้นก ภาษาอังกฤษ

มะระขี้นกภาษาอังกฤษเรียกว่า Balsam Apple และยังมีชื่อภาษาอังกฤษอื่น ๆ เช่น  Balsam pear, Bitter cucumber หรือ Bitter gourd สำหรับชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ Momordica charantia L. ซึ่งจัดอยู่ในวงศ์ Cucurbitaceae

มะระขี้นก พฤกษศาสตร์

ลักษณะของมะระขี้นกโดยทั่วไป คือ ไม้เถาชอบพันเลื้อยต้นไม้อื่น ๆ มีมือเกาะ ลักษณะลำต้นจะมีขนปกคลุม ส่วนใบจะเป็นชนิดใบเลี้ยงเดี่ยวเรียงสลับกันคล้ายกับใบแตงโมแต่เล็กกว่า ขอบหยักปลายใบแหลมยาวประมาณ 4 – 7 เซนติเมตรโดยมีสีเขียวทั่วทั้งใบ ส่วนก้านใบยาว ออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ สีเหลืองอ่อน 5 กลีบส่วนเกสรภายในมีสีเหลืองแก่ไปจนถึงส้ม ลักษณะผลจะเป็นรูปกระสวยทรงเรียวยาว ผิวขรุขระ มีปุ่มยื่นออกมา รสชาติขมจัด ภายในมีเมล็ด สำหรับเนื้อภายในจะมีสีขาวนวลแต่ผลสุกเนื้อจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม 

ใบมะระขี้นก สรรพคุณ

จริง ๆ แล้วมะระขี้สามารถนำไปใช้ในการรักษาได้แทบทุกส่วนไม่ว่าจะเป็นราก เถา ดอก ใบ ผล หรือเมล็ด แต่จะขอกล่าวถึงใบมะระขี้นกสรรพคุณช่วยในการรักษาโรค และอาการอะไรบ้าง 

• สารรสขม (Bitter) ในมะระขี้นกจะช่วยในเรื่องเจริญอาหาร ด้วยการกระตุ้นน้ำย่อยทำให้เกิดความรู้สึกในการอยากอาหารมากขึ้น
• สรรพคุณมะระขี้นกจะช่วยแก้อาการไอเรื้อรัง
• มีส่วนช่วยในการแก้อาการปากลอก หรือปากเป็นขุย
• มีส่วนช่วยในเรื่องของกระเพาะอาหาร เช่น บรรเทาอาการจุกเสียดแน่นท้อง ขับลม รวมไปถึงโรคกระเพาะอาหาร และช่วยในการขับพยาธิตัวกลม
• มีฤทธิ์ที่ช่วยในการแก้อาการกระหายน้ำ และช่วยในการดับพิษภายในร่างกาย
• ช่วยรักษาอาการปวดบิด ถ่ายเป็นเลือด หรือมูกผสม
• ช่วยในการนอนหลับสบาย รวมไปถึงช่วยบรรเทา และลดอาการปวดศีรษะ
• ช่วยในการบำรุงแก้พิษต่าง ๆ เช่น การบำรุงน้ำดี และแก้พิษน้ำดีพิการ
• บรรเทาอาการปวดเมื่อย และอาการฟกช้ำต่าง ๆ ตามลำตัว
• ใช้สมานแผล หรือรักษาบาดแผลทั้งแบบปกติ อักเสบ และมีหนองได้เป็นอย่างดี
• ช่วยในการขับลมโดยมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ

สังเกตได้ว่าใบมะระขี้นกนั้นมีส่วนช่วยในการรักษาในหลายส่วนของร่างกาย แต่ส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหาร และระบบขับถ่าย ดังนั้นปริมาณในการทานแต่ละครั้งหากมากเกินไปก็อาจจะส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน

ยอดมะระขี้นก สรรพคุณ

ยอดมะระขี้นกสรรพคุณจะช่วยในการรักษาอาการ และโรคต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดีไม่แพ้ส่วนอื่น ๆ อีกทั้งยังพบว่ามีคุณค่าทางสารอาหาร และโภชนาการสูงด้วยสรรพคุณ ดังนี้ 

• มีสารต้านอนุมูลอิสระ จึงมีส่วนช่วยชะลอวัยให้ยังดูสดใส ดูเด็กกว่าอายุ
• บำรุงกำลัง เพิ่มลมปราณ และยังแก้ธาตุไม่ปกติ
• มีส่วนช่วยในการฟอกเลือด
• รักษาโรคตับ แก้โรคม้าม และบำรุงน้ำดี
• มีส่วนช่วยในการขับพยาธิชนิดต่าง ๆ  อย่างพยาธิตัวกลม
• มีส่วนช่วยในการขับลม ลดอาการจุกเสียด และแน่นท้อง
• บรรเทาอาการปวดศีรษะ อันมีสาเหตุมาจากการ ไข้ นอนไม่หลับ หรือภาวะเครียดต่าง ๆ
• มะระขี้นกมีฤทธิ์เย็นจึงช่วยในการดับพิษร้อนต่าง ๆ ภายในร่างกาย

สรรพคุณมะระขี้นกในส่วนยอดนั้น ถือได้ว่าใช้ในการรักษาโรค และอาการต่าง ๆ ได้ดีทีเดียว จึงเหมาะแก่การนำไปรับประทานได้ในทุกเพศทุกวัย

ยอดมะระขี้นกกินสดได้ไหม

สำหรับยอดมะระขี้นกสรรพคุณที่ได้กล่าวมานั้นค่อนข้างมากมาย สามารถทานสดได้ แต่ส่วนใหญ่นิยมนำไปประกอบอาหารมากกว่าทานสดเนื่องจากยอดมะระขี้นกมีรสชาติที่ขมจัด

ยอดมะระขี้นกทําอะไรกิน

แม้จะทราบดีว่า “หวานเป็นลม ขมเป็นยา” แต่ใช่ว่าจะต้องทนกับความขมเพื่อการมีสุขภาพที่ดี พบว่า ยอดมะระสามารถนำไปประกอบอาหารได้อย่างหลายเมนูให้รสชาติที่อร่อยขึ้น แต่ความขมลดลง อย่างการนำไปทำเป็นผักลวกทานคู่กับน้ำพริกซึ่งความเผ็ดของน้ำพริกจะช่วยตัดความขมให้ลดลง หรืออาจจะนำไปปรุงเป็นแกงเห็ดแม้ยังติดรสชาติขมนิด ๆ แต่อร่อยกลมกล่อม และทานได้ง่ายกว่ากินสดอย่างแน่นอน

มะระขี้นกปั่น

ประโยชน์ของมะระขี้นกหากนำไปปั่นแล้วนำมาคั้นเป็นน้ำมะระขี้นกเพื่อมาดื่มจะให้ผลดีกว่าแบบทานสด และปรุงสุกเพราะสามารถดูดซึมได้ดีไม่ต้องผ่านกระบวนการย่อยอาหาร สามารถดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด และอวัยวะต่าง ๆ ได้รวดเร็วซึ่งกระบวนการนี้ยังทำให้สูญเสียแร่ธาตุได้น้อยจึงก่อให้เกิดผลต่อการนำไปรักษาอาการ และโรคต่าง ๆ อย่างมะเร็ง และเบาหวานได้ดีกว่า 

สรรพคุณมะระขี้นกแคปซูล

พบว่าประโยชน์มะระขี้นกแบบแคปซูลที่ผ่านกรรมวิธีโดยการสกัดเย็น จะให้ผลดีกว่าการนำมะระขี้นกไปผ่านความร้อน หรืออบแห้งซึ่งวิธีนี้จะช่วยรักษาคุณค่าของสารอาหารได้อย่างครบถ้วน ด้วยการดูดซึมที่ดีกว่า อีกทั้งยังสามารถช่วยรักษาโรคมะเร็ง เบาหวาน และโรคเรื้อรังต่าง ๆ รวมไปถึงลดระดับน้ำตาลในเลือด และความดันโลหิตได้อีกด้วย

มะระขี้นกจึงถือเป็นพืชสมุนไพรไทยที่ให้รสชมแต่แฝงด้วยสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย และแทบทุกส่วนสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการรักษาทางการแพทย์รวมไปถึงการนำไปแปรรูปไม่ว่าจะเป็นอาหาร เครื่องดื่ม หรือยาชนิดแคปซูลให้ผู้ป่วยได้นำไปรับประทานแต่สิ่งสำคัญ คือ ยาทุกชนิดต้องได้รับในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อร่างกาย ดังนั้นจึงควรทำการศึกษา และทำความเข้าใจก่อนใช้ยา

แหล่งข้อมู : tistr, medthai, mthai, thaiherb