วิธีการนับลูกดิ้น การติดตามพัฒนาการลูกสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์จะต้องรู้

คงจะตอบไม่ได้เลยว่า ครอบครัวหนึ่งที่กำลังจะมีอีกหนึ่งชีวิต ที่จะต้องช่วยกันประคับประคองดูแล ตั้งแต่เริ่มสัปดาห์แรกที่รู้ว่า คุณแม่กำลังตั้งครรภ์ การดูแลเรื่องอาหารเพื่อสุขภาพของทั้งคุณแม่เอง และทารกในครรภ์ รวมไปถึงในแต่ละช่วงของอายุครรภ์ที่จะต้องช่วยกันเฝ้าระวัง กี่เดือนลูกดิ้น เพื่อจะได้สังเกตพฤติกรรมของทารกที่นอกจากการจะต้องไปตรวจครรภ์ตามเวลานัด การนับลูกดิ้น ก็เป็นอีกความสำคัญที่คุณแม่จะต้องทำ ยิ่งคุณแม่เอาใจใส่มากเท่าไร ทารกหรือลูกในครรภ์ก็จะยิ่งปลอดภัยมากขึ้นตามไปด้วย 

การนับลูกดิ้นมีความสำคัญอย่างไร

การดิ้นหรือการเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ ถือว่าเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างมาก เป็นสัญญาณอย่างหนึ่งที่จะบอกถึงสุขภาพของทารกในครรภ์ได้เป็นอย่างดี สำหรับคุณแม่ทั้งมือใหม่ และคุณแม่มือเก่าจะต้องอาศัยการสังเกตการดิ้นของลูกด้วยวิธีการนับลูกดิ้น ซึ่งในเริ่มแรกของอายุครรภ์น้อย ๆ คุณแม่บางท่านอาจจะรับรู้ได้หรือเรียกว่าการตอด  ทำไมจึงมีความสำคัญเพราะทารกจะมีการเคลื่อนไหวทุกวัน นั่นหมายความว่าทารกยังมีชีวิตอยู่ และความถี่หรือความแรงจะแสดงถึงมีสุขภาพของทารกนั่นเอง หากกรณีที่การเคลื่อนไหวของทารกจะลดน้อยลงหรือหยุดไป นั่นหมายความว่าทารกมีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิต 

ลูกดิ้นตอนกี่เดือน

คุณแม่หลายท่านมักจะให้ความสนใจมากกับการเฝ้ารอว่าลูกดิ้นตอนกี่เดือน ซึ่งโดยรวมจะมีอายุครรภ์ประมาณ 6-7 สัปดาห์ แต่คุณแม่จะยังไม่รู้สึกมากนัก เพราะปริมาณน้ำคร่ำมีน้อยและขนาดมดลูกยังเล็ก แรงดิ้นของทารกยังเบาเกินไปที่จะส่งผ่านไปยังผนังหน้าท้องให้คุณแม่รู้สึกได้ และเป็นเพราะทารกในครรภ์ยังตัวเล็กอยู่ ซึ่งในโพรงมดลูกของคุณแม่เองก็ยังมีช่องว่างมากพอที่จะให้ทารกได้กลับตัวไปมาได้ง่ายทำให้ไม่กระทบกับผนังมดลูก คุณแม่จึงยังไม่รู้สึก

คุณแม่ที่เพิ่งตั้งครรภ์ หรือท้องแรกแทบจะไม่ได้รับรู้ถึงการดิ้นของลูกในช่วงอายุครรภ์อ่อน ๆ  จึงอาจจะสงสัยว่าลูกดิ้นกี่เดือน ซึ่งโดยทั่วไปจะเริ่มรู้สึกถึงลูกดิ้นได้เมื่อมีอายุครรภ์โดยประมาณที่ 4 เดือนครึ่ง หรือ 16-20 สัปดาห์ ส่วนคุณแม่ที่เคยตั้งครรภ์มาแล้ว จะรู้สึกว่าลูกดิ้นได้ไวกว่า ที่อายุครรภ์ประมาณ 4 เดือน

ลักษณะการดิ้นที่จะใช้ในการนับลูกดิ้น

สิ่งที่แสดงออกว่าลูกกำลังดิ้น ก็คือหน้าท้องของคุณแม่ที่จะปูด เบี้ยวไปทางซ้ายที ขวาที ออกมาเป็นช่วง ๆ โดยทารกในครรภ์อาจจะกำลังบิดขี้เกียจ ถีบหรือเตะ กระทุ้ง หมุนตัว หรือโก่งตัวอยู่ ซึ่งบางครั้งอาจจะทำให้คุณแม่รู้สึกเจ็บจนต้องสะดุ้งบ้างในบางครั้ง แต่สำหรับตอดนิด ๆ ต่อเนื่องยาวบ้างสั้นบ้าง หรือการสะอึกจะไม่นับเป็นการดิ้น สำหรับท่าที่จะทำให้วิธีนับลูกดิ้นได้ผลดีที่สุดก็คือ ท่านอนตะแคงซ้าย

องค์ประกอบที่มีผลต่อการดิ้นของทารกในครรภ์

1. ระดับกลูโคสในเลือดของคุณแม่ หรือปริมาณน้ำคร่ำ
2. อาหารที่คุณแม่รับประทาน
3. สิ่งเร้าภายนอก เช่น เสียง แสง ภายนอกที่มากระตุ้น
4. การทำงานของคุณแม่ ซึ่งอาจจะส่งผลให้ทารกในครรภ์ดิ้น
5. ความสนใจของคุณแม่ที่มีต่อการดิ้นของทารกในครรภ์

จำนวนครั้งในการนับลูกดิ้นที่เรียกว่า ลูกยังปกติ

ในแต่ละวันทารกในครรภ์จะมีการดิ้นมากขึ้นเรื่อย ๆ ตามอายุครรภ์ที่มากขึ้น จากนั้นก็จะดิ้นน้อยลงเพราะขนาดตัวของทารกโตขึ้นจนขยับลำบากจะเห็นได้อย่างชัดเจนที่ท้องคุณแม่จะขยายใหญ่จนเดินลำบาก ซึ่งก่อนหน้านี้ก็จะมีหลาย ๆ ครั้งที่คุณแม่ไม่สามารถจะรู้สึกถึงการดิ้นของลูกได้ 100% หากไม่ได้ใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ช่วยตรวจนับ สำหรับการนับลูกดิ้นด้วยตัวเองก็จะมีวิธีการนับลูกดิ้น และมีแบบบันทึกที่จะช่วยให้คุณแม่ได้เฝ้าสังเกตทารกในครรภ์ได้ง่ายขึ้น

1. อายุครรภ์ 20 สัปดาห์  ลูกควรจะดิ้นประมาณ  200 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง
2. อายุครรภ์ 32 สัปดาห์ ลูกควรจะดิ้นมากถึง  575 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง
3. อายุครรภ์ 40 สัปดาห์ ลูกจะดิ้นน้อยลงเหลือวันละประมาณ  282 ครั้ง ใน 12 ชั่วโมง

วิธีการนับลูกดิ้น

1. นับลูกดิ้นหลังจากที่คุณแม่กินอาหารเสร็จ

จะเป็นช่วงเวลาที่คุณแม่อิ่มและลูกก็จะอิ่มตามไปด้วยซึ่งทำให้ปริมาณน้ำตาลในเลือดสูง ลูกก็จะได้รับพลังงานจนส่งผลให้ดิ้นเก่งขึ้นตามไปด้วย โดยวิธีนับลูกดิ้น คือ 

1. ดิ้นไม่ต่ำกว่า 3 ครั้งใน 1 ชั่วโมงหลังจากกินอาหารอิ่มในแต่ละมื้อ
2. การขยับตัวติดต่อกันจะถือว่าเป็นการดิ้น 1 ครั้ง
3. โดยเมื่อนับจำนวนการดิ้นหลังอาหาร 3 มื้อรวมกันแล้วมากกว่า 10 ครั้ง ถือว่าปกติ

ถ้าลูกดิ้นน้อยกว่า 3 ครั้งใน 1 ชั่วโมง ในชั่วโมงถัดไปให้นับลูกดิ้นต่อทันที และถ้าหากยังน้อยกว่า 3 ครั้งอีกคุณแม่ควรจะไปพบแพทย์ทันที

2. การนับลูกดิ้นในเวลา 12 ชั่วโมง

โดยจะนับตั้งแต่เช้า – เย็น ใช้เวลาโดยประมาณ 10-12 ชั่วโมง ถ้าดิ้น มากกว่า 10 ครั้งถือว่าปกติ 

3. การนับลูกดิ้นใน 1 ชั่วโมง

เลือกเวลาไหนก็ได้ที่สะดวก แต่จะต้องให้เป็นเวลาเดิมทุกวัน โดยใน 1 ชั่วโมงต้องนับได้ 3 ครั้งหรือมากกว่า จึงจะถือว่าลูกปกติ

4. เป็นการนับลูกดิ้นให้ครบ 10 ครั้งภายใน 4 ชั่วโมง

โดยจะใช้เวลาตั้งแต่เวลา 8.00 – 12.00น.

5. วิธีนับลูกดิ้นให้ครบ 10 ครั้ง แล้วดูว่าใช้เวลาทั้งหมดไปเท่าไหร่

ถ้าลูกดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้งต่อชั่วโมงเป็นเวลาติดต่อกัน 2 ชั่วโมง ถือว่าลูกผิดปกติ คุณแม่ควรจะต้องไปพบแพทย์

วิธีกระตุ้นให้ลูกดิ้น

วิธีกระตุ้นให้ลูกดิ้นที่ดีที่สุด คือ การสัมผัสอย่างอ่อนโยน เพราะจะเป็นการช่วยกระตุ้นระบบประสาทและสมองส่วนรับความรู้สึกของทารกในครรภ์ให้มีพัฒนาการที่ดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็นคุณแม่หรือเป็นคุณพ่อมาลูบท้อง โดยควรจะลูบหน้าท้องเป็นวงกลมเบา ๆ  ถ้าระหว่างนั้นก็อาจจะพูดคุย เล่านิทาน หรือร้องเพลงให้ฟังไปด้วยก็จะดี และควรจะใช้ช่วงเวลาเดิมของทุก ๆ วัน เป็นประจำสม่ำเสมอจะดีต่อทารกในครรภ์มากมากขึ้น 

การนับลูกดิ้นสำหรับคุณแม่ทั้งมือใหม่และมือเก่า หรือจะเรียกว่ามืออาชีพแล้วก็ว่าได้ การเฝ้าระวังว่ากี่เดือนลูกดิ้น ลูกจะเริ่มตอดช่วงเดือนไหน หรือว่าลูกดิ้นกี่เดือน จะช่วยให้ลูกหรือทารกในครรภ์มีความปลอดภัย อีกทั้งยังจะช่วยเสริมพัฒนาการให้กับลูกได้อีกด้วย ยิ่งได้รับสารอาหารครบถ้วนตามโภชนาการ ซึ่งในการฝากครรภ์คุณแม่จะมีคู่มือเพื่อบันทึกและติดตามพัฒนาการต่าง ๆ ไปจนถึงวัยประถมเลย