Foods & Beverages

ข้าวแช่ต้นตำรับชาววัง เมนูคลายร้อนกับขั้นตอนการทำแบบโบราณ

ใกล้เดือนเมษายนเข้ามาทุกที กับเมนูฤดูร้อนอย่างข้าวแช่ ที่จะเป็นเมนูช่วยดับร้อน ซึ่งจะเป็นอาหารที่มีความหอม รับประทานแล้วจะรู้สึกเย็นชื่นใจ อีกทั้งวิธีทําข้าวแช่ก็ยังมีความพิถีพิถันในการทำตามแบบฉบับวัฒนธรรมไทย โดยจะหาซื้อได้ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย หากไม่ใช่ช่วงเทศกาลสงกรานต์ และทำไว้เพื่อใช้ในงานบุญและเพื่อใช้ถวายพระ

ข้าวแช่ กับประวัติความเป็นมา             

ข้าวแช่ เป็นอาหารพื้นบ้านที่คนไทยได้รับวัฒนธรรมมาจากชาวมอญ หรือเรียกว่าเป็นต้นกำเนิดเลยก็ว่าได้ซึ่งภาษามอญจะเรียกว่าเปิงด้าจก์ คำว่าเปิงแปลว่า ข้าว และด้าจก์แปลว่า น้ำ ในสมัยนั้นชาวมอญจะทำข้าวแช่เพื่อใช้ในการสัการะบูชาเทพเจ้าในช่วงเทศกาลสงกรานต์ จนกระทั่งหลังสงครามทำให้คนไทยได้รับวัฒนธรรมมาทำให้สมัยนั้นข้าวแช่ถือว่าเป็นอาหารของชนชั้นสูงและเป็นที่รู้กันว่ารัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 ก็ทรงโปรดเสวยมากและจะเรียกกันว่าข้าวเสวยหรือข้าวแช่เสวยที่จะปรุงขึ้นเพื่อให้พระมหากษัตริย์เสวย หรือในปัจจุบันนี้จะเรียกว่าข้าวแช่ชาววังโดยเฉพาะ

ข้าวแช่ชาววังแตกต่างจากข้าวแช่ทั่วไปอย่างไร

ในยุคก่อนการทำข้าวแช่ชาววังจะเป็นการทำข้าวแช่ลอยในน้ำดอกไม้หอมและมีความเย็น โดยจะใส่น้ำแข็งที่ได้มาจากสิงคโปร์ การรับประทานก็จะมีเครื่องเคียง เช่น ลูกกะปิทอด เครื่องผัดหวาน อย่าง ไชโป๊หวานผัด และผักแกะสลัก โดยจะเป็นข้าวแช่วิธีทําที่มีความอย่างประณีต ซึ่งแตกต่างจากข้าวแช่แบบชาวบ้านที่จะใช้น้ำฝนที่มีการรักษาอุณหภูมิให้คงความเย็นเอาไว้ด้วยการใส่ไว้ในหม้อดิน ในส่วนของเครื่องเคียงต่าง ๆ ก็มีความพิถีพิถันในการทำมากกว่า

Credit : Gourmet&Cuisine

วิธีทำข้าวแช่ชาววัง แยกตามส่วนประกอบแต่ละอย่าง

1. ข้าวแช่

ข้าวแช่วิธีทําเริ่มจากการนำข้าวหอมมะลิเก่ามาต้มน้ำให้เดือด ต้องคอยคนข้าวและดูข้าวโดยจะให้เป็นข้าวครึ่งสุกครึ่งดิบ จากนั้นให้เทใส่กระด้ง ให้เปิดน้ำจากก๊อกใส่ข้าวและใช้มือขัดข้าวไปเรื่อย ๆ จนกว่าข้าวจะเป็นเม็ดใส แล้วจึงนำข้าวมานึ่งต่อและเมื่อสุกดีแล้วให้เทใส่กระด้งวางทิ้งไว้ให้เย็นก่อนจากนั้นจึงนำมาใส่หม้อดินเพื่ออบเทียนให้หอม

Credit : Siamtodaystory

2. น้ำลอยดอกมะลิ

การทำน้ำลอยดอกมะลิโดยการต้มน้ำให้เดือดแล้วปิดไฟตั้งทิ้งไว้ให้เย็นก่อน จากนั้นให้จุดเทียนอบ ให้มีกลิ่นหอม และให้นำดอกมะลิตูมใส่ไว้ด้วยเพื่อให้มีกลิ่นหอมมะลิแบบธรรมชาติ และจะทำให้ข้าวแช่หอมน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น

เครื่องเคียงข้าวแช่ จะประกอบด้วย

  1. หอมยัดไส้กะปิ
  2. พริกหยวกสอดไส้
  3. ไชโป๊ผัดหวาน
  4. ลูกไข่เค็ม
  5. หมูฝอย/เนื้อฝอยหวาน
  6. เครื่องแนมและผักแกะสลัก

3. หอมยัดไส้กะปิ

เครื่องปรุง

  1. กระชาย  2  ขีด
  2. ปลาดุก  1  ตัว
  3. รากผักชี  1  ขีด
  4. หัวหอม 1 ขีด
  5. ตะไคร้  1 ขีด
  6. กระเทียมกลีบใหญ่ 1 ขีด
  7. น้ำตาลปี๊บ 2 ขีด
  8. กะปิอย่างดี 1 ขีด

วิธีทำ

  1. ให้นำเนื้อปลาดุกสุกแล้ว โขลกับกระชายหั่นท่อนจนละเอียดแล้วพักไว้ก่อน
  2. ให้หั่นรากผักชี แล้วปั่นให้ละเอียดพักไว้เช่นกัน
  3. ปอกเปลือกกระเทียม ปั่นให้ละเอียดพักไว้
  4. ซอยตะไคร้แล้ว ปั่นให้ละเอียดพักไว้
  5. ปอกเปลือกหัวหอม แล้วปั่นให้ละเอียดพักไว้
  6. นำเครื่องที่โขลกทั้งหมดมารวมกัน
  7. ตั้งกระทะทองเหลืองบนไฟอ่อน ๆ ใส่ส่วนผสมทั้งหมดลงไปกวนเรื่อย ๆ
  8. จากนั้นจึงใส่กะปิ น้ำตาลปี๊บ กวนจนกว่าส่วนผสมแห้งจนเหนียวสามารถจปั้นเป็นก้อนได้

วิธีทอด

  1. คว้านหอมแดงขนาดกลางให้เป็นรู ใส่กะปิลงไป จากนั้นคลุกในแป้งหมี่พักไว้
  2. ตั้งกระทะบนไฟปานกลาง ใส่น้ำมันค่อนข้างมาก
  3. ตีไข่ไก่กับแป้งหมี่ให้เข้ากัน จากนั้นนำหอมยัดไส้กะปิมาชุบแล้วหย่อนลงทอดในน้ำมันพืชให้ท่วม
  4. คอยเช็คดูจนขึ้นเป็นสีทองจึงตักขึ้นพักไว้

4. พริกหยวกสอดไส้

เครื่องปรุง

  1. หมูสับ 1 ขีด
  2. กุ้งขาวที่ปอกเปลือกออกแล้ว  2 ตัว
  3. น้ำตาลทรายขาว  2 ช้อนชา
  4. น้ำปลาอย่างดี 1 ช้อนโต๊ะ
  5. ซอสปรุงรส 1 ช้อนโต๊ะ
  6. พริกหยวก คว้านเมล็ดออกแล้ว
  7. รากผักชี กระเทียม พริกไทย โขลกรวมกัน
  8. ยอดผักชีเล็กน้อย

วิธีทำ

  1. นำเนื้อกู้และหมูสับลงไปสับ นำมาสับรวมกันให้ละเอียด
  2. นำสามเกลอที่เตรียมไว้มาผสมกับหมูสับให้เข้ากัน เติมน้ำตาล น้ำปลา ซอสปรุงรส เคล้าให้เข้ากันดี
  3. ใส่ผักชีหั่น เคล้าให้เข้ากันอีกครั้ง แล้วนำไปยัดไส้ในพริกหยวกเตรียมไว้
  4. จากนั้นนำไปเข้าไมโครเวฟ ใช้ไฟปานกลาง ตั้งเวลา 2 นาที จากนั้นให้นำออกมาพักไว้
  5. ตีไข่ไก่ 2 ฟองให้เข้ากันแล้วกรองให้มีเนื้อเนียน ตั้งกระทะใส่น้ำมันเล็กน้อย กลิ้งกระทะให้น้ำมันทั่ว
  6. จากนั้นใช้กระบวยมีรูขนาดเล็กตักไข่แล้วมาสะบัดไข่ลงไปในกระทะให้ไขว้กันเป็นแพสวยงาม
  7. เมื่อไข่มีสีเหลืองทอง ให้วางพริกหยวกลงไปแล้วม้วนไข่ห่อพริกให้สวยงาม

5. ไชโป๊ผัดหวาน

เครื่องปรุง

  1. หัวไชโป๊ซอยเป็นเส้นเล็ก ๆ ที่ล้างน้ำแล้ว
  2. น้ำตาลปี๊บเล็กน้อย

วิธีทำ

นำหัวไชโป๊ที่แห้งดีแล้วไปผัดกับน้ำตาลปี๊บในกระทะด้วยไฟอ่อน ผัดให้น้ำตาลแห้งจากนั้นทิ้งไว้ให้เย็น จึงนำมาปั้นเป็นก้อนเล็ก ๆ

6. ลูกไข่เค็ม

เครื่องปรุง

  1. ไข่เค็ม ใช้เฉพาะไข่แดง
  2. แป้งหมี่
  3. ไข่ไก่
  4. น้ำมันพืช
  5. น้ำตาลปี๊บเล็กน้อย

วิธีทำ

  1. ให้นำไข่แดงมาเป็นก้อนกลมเท่าลูกมะเขือพวงแล้วเคล้ากับแป้งหมี่พักไว้ก่อน
  2. นำกระทะตั้งไฟ ใส่น้ำมันค่อนข้างมากให้พอท่วมของที่จะนำลงไปทอด
  3. นำไข่ไก่และแป้งหมี่ตีผสมจนเป็นเนื้อเดียวกัน
  4. จากนั้นนำไข่เค็มที่คลุกแป้งแล้วลงไปชุบไข่อีกครั้ง แล้วลงกระทะทอดในน้ำมันให้พอเหลืองกรอบ
  5. จากนั้นตักขึ้นพักไว้ ในกระดาษซับน้ำมัน

6. หมูฝอยหรือเนื้อฝอยหวาน

นำหมูฝอย หมูแดดเดียวฝอยหรือเนื้อฝอยหวานที่เตรียมไว้ มาปั้นเป็นก้อนกลมให้มีขนาดเท่ากับหอมยัดไส้กะปิ ในปัจจุบันอาจจะไม่ได้ปั้นแต่นำมาเสิร์ฟได้เลย

7. เครื่องแนมสำหรับข้าวแช่ชาววัง

จะมีกระชาย แตงกวา มะม่วงเขียวเสวย ต้นหอม พริกชี้ฟ้าแดง จะนำมาแกะสลักเป็นดอกไม้บ้าง เป็นใบไม้บ้าง แสดงถึงข้าวแช่วิธีทําด้วยความประณีต

วิธีรับประทานข้าวแช่

วิธีการกินข้าวแช่ให้อร่อยนั้นจะต้องมีขั้นตอนเพื่อที่จะให้ได้สัมผัสถึงรสชาติของเครื่องเคียงที่ทำมาอย่างพิถีพิถัน และกับข้าวที่มีความหอมและเย็นสดชื่น

  1. ให้เริ่มกินเครื่องเคียงเป็นอันดับแรก จากนั้นให้กินข้าวแช่ตาม จะได้ความสดชื่นและจะได้รับรสของเครื่องเคียงได้เต็มที่
  2. การตักเครื่องเคียงมาใส่ในถ้วยข้าวจะทำให้เสียรสชาติ และความมันจากเครื่องเคียงจะไปกลบกลิ่นหอมและไม่สดชื่น
  3. ลูกกะปิควรจะต้องกินคู่กับมะม่วงเปรี้ยวเพื่อรสชาติจะเข้ากันได้อย่างดี
  4. พริกหยวกสอดไส้ให้กินคู่กับเครื่องแนมกระชาย

จะเห็นว่าข้าวแช่เป็นอาหารที่จะมีความประณีตและพิถีพิถันในการทำ อีกทั้งยังต้องใส่ใจในรายละเอียดทุกขั้นตอน ทำให้เป็นอาหารที่จะหากินได้ยากมาก หากไม่ใช่ในช่วงเทศกาลหรือเพื่อใช้ในพิธีสำคัญ ๆ หรือเพื่อทำถวายพระ

Nin ST

Joined SEO team in 2023, Nin enjoyed creating lifestyle, home & living, and pets-related articles for share as she has furbabies herself - 4 fluffy British short-hair cats :)

Share
Published by
Nin ST

Recent Posts

หม้ออบลมร้อนยี่ห้อไหนดี คัดมาแล้ว 11 รุ่นเด็ด เพื่อเมนูสุขภาพ ทำง่ายได้ทุกวัน

แนะนำหม้ออบลมร้อน แบบไหนดี สำหรับคนชอบทำอาหารในบ้าน พร้อมแนะนำรุ่นยอดนิยม ทั้งราคาน่าซื้อ ดีไซน์สวย และฟังก์ชันครบ

19 hours ago

Soft Power คืออะไร? ถอดรหัส Soft Power ไทยที่สร้างมูลค่ามหาศาล

รู้จัก Soft Power พลังที่ขับเคลื่อนประเทศผ่านวัฒนธรรม แฟชั่น อาหาร และความคิดสร้างสรรค์ พร้อมยกตัวอย่าง Soft Power ของไทยที่กำลังสร้างชื่อบนเวทีโลก

3 days ago

รวมคำอวยพรวันเกิดผู้ใหญ่ ทั้งไทย-อังกฤษ ไม่พลาดทุกโอกาสสำคัญ

รวมคำอวยพรวันเกิดผู้ใหญ่ ทั้งภาษาไทยและอังกฤษกว่า 200 แบบ ใช้ได้กับเจ้านาย ลูกค้า หรือญาติผู้ใหญ่ พร้อมตัวอย่างคำพูดสุภาพและมารยาทที่ควรรู้

3 days ago

เตาแม่เหล็กไฟฟ้า ยี่ห้อไหนดี คุ้มค่า ปลอดภัย ทำอาหารสนุก

แนะนำเตาแม่เหล็กไฟฟ้าคุณภาพดี เปรียบเทียบข้อดี–ข้อเสียของแต่ละรุ่น เช่น Philips, Electrolux, Midea และ Tefal พร้อมรีวิวสั้น ๆ ให้ตัดสินใจง่ายขึ้น

3 days ago

13 เตาแก๊สยี่ห้อไหนดี ตอบโจทย์ทุกครัว คัดมาแล้วว่าคุ้ม

รวมเตาแก๊สยี่ห้อไหนดีจากหลายแบรนด์ ทั้งเตาแก๊สหัวเดียว เตาแก๊ส 2 หัว ยี่ห้อไหนดี และตอบคำถาม เตาแก๊ส mex ดีไหม มาดูกันว่ารุ่นไหนจะเหมาะครัวของบ้านคุณ

3 days ago

ของฝากเวียดนาม น่าซื้อ ราคาน่ารัก หิ้วกลับได้ทุกทริป

รวมไอเดียของฝากจากเวียดนาม ทั้งของกิน ของใช้ และของตกแต่งบ้าน อาทิ กาแฟเวียดนาม หมวกทรงกรวย หรือโคมไฟฮอยอัน ก็มีครบในลิสต์เดียว ซื้อกลับได้ทุกทริป

7 days ago