Categories: Traditions & Beliefs

วันอัฏฐมีบูชา คืออะไร? มีหลักธรรมสำคัญ หรือกิจกรรมอะไรบ้าง

วันอัฏฐมีบูชา คือ วันที่ชาวพุทธระลึกถึงคุณของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากพระเพลิงเผาไหม้พระพุทธสรีระแล้ว นอกจากนี้ยังมีเรื่องราววันอัฏฐมีบูชา การปฏิบัติตนที่ชาวพุทธควรทำ รวมไปถึงประวัติต่าง ๆ ที่เราได้เรียนในวิชาพระพุทธศาสนา ไปเจาะลึกเกี่ยวกับวันอัฏฐมีบูชา ความสําคัญ คืออะไร มีประวัติความเป็นมาอย่างไรในพุทธกาล ไปดูกัน!

วันอัฏฐมีบูชา ประวัติความเป็นมาในพุทธกาล

Credit : Shutterstock.com

วันอัฏฐมีบูชา ตรงกับวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 เป็นวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลังจากพระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว 8 วัน

มัลลกษัตริย์แห่งนครกุสินารา พร้อมด้วยพระมหากัสสปะเถระ พระภิกษุสงฆ์ และชาวพุทธ  ได้พร้อมกันกระทำการถวายพระเพลิงพุทธสรีระ ณ มกุฏพันธนเจดี แห่งกรุงกุสินารา ซึ่งถือเป็นวันที่ชาวพุทธโศกเศร้าและสลดเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากการสูญเสียแห่งพระพุทธสรีระ

ในพิธีเจ้ามัลลกษัตริย์ จัดบูชาด้วยของหอม ดอกไม้ และเครื่องดนตรีทุกชนิดที่มีอยู่ในเมืองกุสินาราตลอด 7 วัน โดยทำตามวิธีปฏิบัติพระสรีระตามที่พระอานนท์เถระบอก คือ ห่อพระสรีระด้วยผ้าใหม่แล้วซับด้วยสำลี แล้วใช้ผ้าใหม่ห่อทับอีก ทำเช่นนี้จนหมดผ้า 500 คู่ แล้วเชิญลงในรางเหล็กที่เติมด้วยน้ำมัน แล้วทำจิตกาธานด้วยดอกไม้จันทน์ และของหอมทุกชนิด จากนั้นอัญเชิญ พวกเจ้ามัลละระดับหัวหน้า 4 คน สระสรงเกล้า และนุ่งห่มผ้าใหม่ พยายามจุดไฟที่เชิงตะกอน แต่ก็ไม่อาจทำให้ไฟติดได้

พระอนุรุทธะ พระเถระ จึงได้แจ้งว่า “เพราะเทวดามีความประสงค์ให้รอ พระมหากัสสปะ และภิกษุหมู่ใหญ่ 500 รูป ผู้กำลังเดินทางมาเพื่อถวายบังคมพระบาทเสียก่อน ไฟก็จะลุกไหม้” และเมื่อภิกษุหมู่ 500 รูปโดยมีพระมหากัสสปะเป็นประธานเดินทางมาพร้อมกัน ณ ที่ถวายพระเพลิงแล้ว ไฟจึงลุกโชนขึ้นเองโดยไม่ต้องมีใครจุด แต่การเผาไหม้นี้ กลับไม่มีควันหรือเขม่าใด ๆ ฟุ้งขึ้นเลย

และภายหลังจากการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระแล้ว กษัตริย์ และผู้ครองแคว้นต่าง ๆ ได้ส่งทูตมาขอแบ่งพระบรมสารีริกธาตุ โดยตกลงกันให้โทณะพราหม์เป็นผู้จัดการแบ่งพระบรมสารีริกธาตุให้แก่แคว้นต่าง ๆ โดยเท่ากัน ซึ่งโทณะพราหมณ์ได้รับทะนานทองที่ใช้ในการตวงพระบรมสารีริกธาตุไว้เป็นที่ระลึก     

ความสําคัญของวันอัฏฐมีบูชา?

Credit : Shutterstock.com

วันอัฏฐมีบูชา เป็นวันที่มีเหตุการณ์สำคัญทางพระพุทธศาสนา ในวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 ที่ตรงกับวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระเป็นวันที่ชาวพุทธต้องวิปโยค และสูญเสียพระบรมสรีระแห่งองค์พระบรมศาสดา ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะอย่างสูงยิ่ง โดยสามารถสรุปวันอัฏฐมีบูชา ความสําคัญ คือ 4  เหตุการณ์ดังนี้ 

  • วันอัฏฐมีบูชา คือ วันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ
  • เกิดการแบ่งพระบรมสารีริกธาตุ กษัตริย์และพราหมณ์จาก 7 แคว้น ได้ส่งทูตและกองทัพมาเพื่อขอแบ่งพระบรมสารีริกธาตุ ณ กรุงกุสินารา โดยแบ่งออกเป็น 8 ส่วนเท่า ๆ กัน
  • เกิดการทำปฐมสังคายนา หลังจากพระพุทธปรินิพพานได้ 3 เดือน เหตุเนื่องจากพระภิกษุชื่อสุภัททะ ผู้เป็นศิษย์ของพระมหากัสสปะ กล่าวดูหมิ่นพระธรรมวินัย ทำให้พระมหากัสสปะเรียกประชุมสงฆ์อรหันต์ 500 รูป ร่วมกันทำสังคายนา เพราะเกรงว่าพระธรรมวินัยจะเสื่อมสูญ
  • เป็นวันที่ควรระลึกถึงพระพุทธคุณให้สำเร็จเป็นพุทธานุสสติภาวนามัยกุศล

หลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันอัฏฐมีบูชา คืออะไร?

Credit : Shutterstock.com

ในวันที่พระพุทธเจ้าทรงประชวรหนัก ก่อนที่พระองค์จะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระพุทธเจ้าตรัสเตือนภิกษุทั้งหลายว่า

“ดูก่อนภิกษุทั้งหลายอันว่าสังขารทั้งหลาย ย่อมมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา ทั้งหลายจงยังกิจทั้งปวงอันเป็นประโยชน์ของตน และประโยชน์ของผู้อื่นให้บริบูรณ์ด้วยความไม่ประมาท ให้ถึงพร้อมเถิด ความปรินิพพานแห่งตถาคต จักมีในไม่ช้า โดยล่วงไปอีกสามเดือนแต่นี้ ตถาคตก็จักปรินิพพาน ฯ” 

ยังเป็นการเตือนสติให้ดำรงตนอยู่ในหลักธรรมเรื่อง “ความไม่ประมาท ไม่เที่ยงของชีวิต” คือ การเกิด แก่ เจ็บ ตาย ล่วนเป็นสิ่งธรรมดาที่อยู่กับมนุษย์ ไม่เว้นแต่องค์สัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นสัจธรรมที่ไม่มีใครหนีพ้น อย่างหลักธรรม “ขันธ์ 5 หลักไตรลักษณ์” คือ อนิจจจัง ทุกขัง อนัตตา ที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบและทรงเน้น จึงควรยึดหลักธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันอัฏฐมีบูชา คือ  “สุจริต 3” ในการปฏิบัติตนทั้งทางกาย วาจา และใจ

  • ทางกาย เรียกว่า กายสุจริต หมายถึง ความประพฤติดีที่แสดงออกทางกาย ได้แก่ การเว้นจากการฆ่าสัตว์
  • ทางวาจา เรียกว่า วจีสุจริต หมายถึง ความประพฤติที่เกิดทางวาจา ได้แก่ การเว้นจากการพูดโกหก การเว้นจากการพูดส่อเสียด
  • ทางใจ เรียก ว่า มโนสุจริต หมายถึง ความประพฤติดีทีเกิดทางใจ ได้แก่ การไม่เพ่งเล็งอยากได้ของผู้อื่น และเห็นถูกต้องตามธรรมนองคลองธรรม

การปฏิบัติตนช่วงเช้า – เย็นของพุทธศาสนิกชนในวันอัฏฐมีบูชา

การปฏิบัติตนช่วงเช้าการปฏิบัติตนช่วงเย็น
ทำบุญตักบาตร กรวดน้ำ แล้วรับอุโบสถศีล ฟังเทศน์ตามวัดที่ใกล้เคียงร่วมพิธีเวียนเทียนโดยมาพร้อมกันที่หน้าพระอุโบสถ ในขณะที่เวียนเทียนให้ระลึกถึงคุณของพระรัตนตรัย
เจริญจิตภาวนา บำเพ็ญจิตภาวนาด้วยการไหว้พระสวดมนต์นั่งสมาธิ พิจารณาความหมายของการเว้นทำชั่ว ทำดี ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ ให้เข้าใจอย่างลึกซึ้ง
การถวายภัตตาหารแด่พระสงฆ์บางวัดมีพิธีการจำลองถวายพระเพลิงพระบรมศพของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้เข้าร่วม เช่น วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง จ.อุตรดิตถ์
ทำบุญ ทำทาน โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน เพื่อสร้างบุญสร้างกุศลอาจจะมีการแสดงพระธรรมเทศนาตลอดทั้งคืน
รักษาศีล สำรวมกายและวาจาด้วยการรักษาศีล 5 หรือศีล 8

เรียกได้ว่าวันอัฏฐมีบูชา ก็ถือเป็นอีกหนึ่งวันทางพระพุทธศาสนาที่สำคัญ แม้หลายคนจะไม่คุ้นเคยนัก แต่ก็ถือเป็นวันที่ลืมไปไม่ได้ เพราะเป็นถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า (หลังเสด็จดับขันธปรินิพพานได้ 8 วัน) และเป็นวันที่สะท้อนหลักธรรมเรื่องความไม่เที่ยง ความไม่แน่นอน สอนให้เราไม่ยึดติดอยู่กับทั้งความสุขและความทุกข์ นอกจากเราเรื่องที่เราควรรู้ว่าวันอัฏฐมีบูชา คืออะไร? มีความสําคัญอย่างไร? และวันอัฏฐมีบูชา การปฏิบัติตนของชาวพุทธควรทำอะไรแล้ว ก็ยังมีเรื่องหลักธรรมที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้จริงอีกด้วย  และอย่าลืมมาศึกษาเกี่ยวกับวันสำคัญอื่นๆ ทางพระพุทธศาสนา ไม่ว่าจะเป็น ปฏิทินวันพระ วันวิสาขบูชา หรือร่วมเป็นพุทธศาสนิกชนที่ดีด้วยการหา ฤกษ์บวช ใน Shopee Blog ได้เลยนะ

Peem

Share
Published by
Peem

Recent Posts

ของฝากเวียดนาม น่าซื้อ ราคาน่ารัก หิ้วกลับได้ทุกทริป

รวมไอเดียของฝากจากเวียดนาม ทั้งของกิน ของใช้ และของตกแต่งบ้าน อาทิ กาแฟเวียดนาม หมวกทรงกรวย หรือโคมไฟฮอยอัน ก็มีครบในลิสต์เดียว ซื้อกลับได้ทุกทริป

2 days ago

กติกาวอลเลย์บอลฉบับเข้าใจง่าย พร้อมอธิบายตำแหน่งผู้เล่น

เรียนรู้ กติกาวอลเลย์บอล ตั้งแต่ประวัติ วิธีเล่น การนับคะแนน หน้าที่ของแต่ละตำแหน่ง ทั้ง ตัวเซต ตัวตบ และลิเบอโร่ พร้อมเคล็ดลับการฝึกพื้นฐานที่ช่วยให้เล่นได้มั่นใจ

3 days ago

รถฮาลาล คืออะไร ราคาเท่าไหร่? มอเตอร์ไซค์ยอดฮิตแห่งภาคใต้

ทำความเข้าใจ รถฮาลาล คืออะไร ทำไมคนภาคใต้ถึงเรียกแบบนี้ พร้อมอัปเดตราคาและรุ่นย่อยล่าสุดจาก Yamaha อย่างละเอียด

3 days ago

รถสั่นเกิดจากอะไร? รวมสาเหตุและวิธีแก้ตามอาการ

สรุปทุกสาเหตุของอาการรถสั่น ไม่ว่าจะตอนจอด ออกตัว หรือขณะขับ พร้อมวิธีตรวจเช็กเบื้องต้นและคำแนะนำดูแลรถให้หายสั่นถาวร

4 days ago

แคปชั่นน่ารักน่าเอ็นดู สดใส ร่าเริง สำหรับทุกช่วงเวลาพิเศษ

มัดรวมแคปชั่นน่ารัก น่าเอ็นดู แบบปล่อยพลังสดใส ร่าเริงในทุกๆ วัน เพื่อเพิ่มหลังให้ตัวเอง หรือส่งพลังงานดีๆ ในกับคนอื่นก็ได้เช่นกัน

4 days ago

เครื่องดักยุง ยี่ห้อไหนดี ปกป้องทุกคนในบ้านให้พ้นจากยุงร้าย

รวมรีวิวเครื่องดักยุงไฟฟ้า ยี่ห้อไหนดี ทั้งแบบดูดยุงและช็อตยุง เลือกได้ตามขนาดห้องและการใช้งานจริง ปลอดภัย ใช้งานง่าย เหมาะกับทุกบ้าน

2 weeks ago