เวลาพูดถึงสมุนไพรใคร ๆ ก็มักจะมุ่งไปถึงตัวยาหายากอย่างโสมหรือถั่งเช่าที่เราพบเห็นได้บ่อยในโฆษณา หรือใกล้ตัวเข้ามานิดก็อาจจะเป็นฟ้าทะลายโจรหรือขมิ้นชันที่ปัจจุบันนิยมนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ให้คนเข้าถึงได้ง่ายขึ้น แต่แท้จริงแล้วสมุนไพรนั้นมีอยู่มากมายหลากหลายตำรับและสรรพคุณ และหากใครที่มองหายาบำรุงตับ-ลดระดับน้ำตาลในเลือดจากพืชสมุนไพรบ้าน ๆ อยู่ก็ตามมาดูกันได้เลย เพราะคราวนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับพืชสมุนไพรใกล้ตัวอย่าง ลูกใต้ใบ กัน
หัวข้อต่างๆ ของบทความนี้
คนไทยรู้จักต้นลูกใต้ใบในชื่อที่หลากหลาย เช่น ‘หญ้าใต้ใบขาว’ หรือ ‘มะขามป้อมดิน’ ซึ่งพืชตัวนี้ได้ชื่อว่าเป็นวัชพืชล้มลุกที่ขึ้นอยู่ทั่วไปตามเขตร้อนชื้นไม่ว่าจะเป็นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่างไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย หรือแม้แต่เขตร้อนแถบละตินอเมริกาอย่างบราซิล รวมถึงเอเชียกลางอย่างอินเดีย ซึ่งลูกใต้ใบก็ล้วนถูกนำมาใช้เป็นยาสมุนไพรที่คนท้องถิ่นรู้จักกันดี เพราะนิยมนำมาใช้ลดไข้-ขับปัสสาวะ และสลายนิ่ว แต่ปัจจุบันเรายังพบว่าสรรพคุณลูกใต้ใบนั้นมีหลากหลายกว่านั้น
ต้นลูกใต้ใบมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phyllanthus amarus Schum & Thonn เป็นไม้ล้มลุกสูงประมาณ 10-60 เซนติเมตร มีใบย่อยเล็ก ๆ เล็กมนแตกจากก้านหลักคล้ายขนนก มีหูใบสีขาวนวล มีดอกสีขาวเกิดเป็นผลเล็ก ๆ กลมเกลี้ยงสีขาวอ่อนนวลติดอยู่ใต้โคนใบย่อย สามารถนำมาใช้เป็นสมุนไพรได้ทั้งต้น
บางครั้งต้นลูกใต้ใบยังถูกเรียกสลับเป็นหญ้าใต้ใบ และแม้ว่าพืชทั้งสองชนิดจะมีลักษณะคล้ายกันมาก แต่ก็เป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณแตกต่างกัน ทำให้การสลับใช้ตัวยาผิดจะทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ไม่เหมือนกับที่ต้องการได้
ต้นหญ้าใต้ใบ หรือที่รู้จักกันในชื่อ ‘ไฟเดือนห้า’ หรือ ‘หมากไข่หลัง’ เป็นไม้ล้มลุก มีความสูง 10-80 เซนติเมตร มีดอกสีขาวและมีใบประกอบลักษณะคล้ายกับต้นลูกใต้ใบ แต่ต้นหญ้าใต้ใบจะมีหูใบสีน้ำตาลอ่อนและมีผลสีน้ำตาลอ่อนผิวย่นเป็นตุ่มเกาะอยู่ใต้ใบ ใช้ทั้งต้นแก้ไข้ ริดสีดวงทวาร และท้องเสีย
เพื่อป้องกันการใช้ตัวยาสลับกัน หากพิจารณาให้ดีแล้วต้นหญ้าใต้ใบจะมีสีเข้มกว่าต้นลูกใต้ใบที่ทั้งผลและหูใบจะมีสีขาวนวลและเขียวอ่อน ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ต้นลูกใต้ใบรู้จักกันดีในชื่อ หญ้าใต้ใบขาวนั่นเอง
ต้นลูกใต้ใบขยายพันธุ์ได้ด้วยเมล็ดแก่จัดที่ติดอยู่ใต้ใบ แต่โดยปกติแล้วพืชชนิดนี้ได้ชื่อว่าเป็นพืชล้มลุก และในบางครั้งยังถูกจัดเป็นวัชพืชอีกด้วย ทำให้ต้นลูกใต้ใบค่อนข้างทนต่อสภาพแวดล้อมและแพร่กระจายได้ง่าย จึงไม่มีการปลูกหรือการดูแลรักษาแต่อย่างใด พืชชนิดนี้มักพบทั่วไปตามที่โล่งแจ้งหรือในร่มเงา และจะพบมากในช่วงฤดูฝน
แม้จะเป็นพืชที่พบเห็นได้ง่ายและแพร่ขยายพันธุ์ได้รวดเร็วจนบางครั้งเราอาจเดินผ่านไปได้เฉย ๆ โดยที่ไม่รู้ว่าคือตัวยา แต่จริง ๆ แล้วต้นลูกใต้ใบเป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณค่อนข้างครบและยังเป็นหนึ่งในตำรายาอายุรเวทเก่าแก่ของอินเดียอีกด้วย สรรพคุณลูกใต้ใบอันหลากหลายเช่น
แก้ไข้ ลูกใต้ใบมีสรรพคุณที่แพทย์พื้นบ้านนำไปใช้กันทั่วไปในการลดไข้ โดยใช้ได้ทั้งต้น และนำไปลดไข้ได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นไข้จับสั่น ไข้หวัด ไข้ทับระดู ฯลฯ
ขับปัสสาวะ สลายนิ่ว ลูกใต้ใบถือเป็นสมุนไพรขับนิ่ว สรรพคุณนี้เป็นที่รู้จักทั้งแพทย์พื้นบ้านของบราซิลและสเปน ที่นิยมใช้พืชตัวนี้ในการรักษานิ่ว และยังใช้ลำต้นและรากขับปัสสาวะได้ด้วย เป็นสรรพคุณที่เหมือนกับต้นหญ้าหนวดแมว
บำรุงตับ ชาวจีนเชื่อกันว่าลูกใต้ใบสามารถกำจัดพิษในตับได้ ซึ่งคล้ายกับแพทย์แผนไทยและตำรับอายุรเวทของอินเดียที่เชื่อว่าลูกใต้ใบใช้บำรุงตับ รักษาดีซ่าน ซึ่งยังมีงานวิจัยต่อมาด้วยว่าสารสกัดจากต้นลูกใต้ใบมีฤทธิ์ต้านไวรัสตับอักเสบชนิดบีได้ด้วย
ต้านไวรัสตับอักเสบชนิดบี ในงานวิจัยพบว่าสารสกัดของลูกใต้ใบมีฤทธิ์ยับยั้ง HBV DNA polymerase ยับยั้ง HBV mRNA transcription & replication ซึ่งเป็นการยับยั้งการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสซึ่งก่อให้เกิดโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบีได้
ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้เป็นโรคเบาหวาน มีงานวิจัยทางเภสัชวิทยาพบว่าลูกใต้ใบสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ซึ่งจะช่วยผู้ป่วยเบาหวานได้ในระดับหนึ่ง
อุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ มีฤทธิ์ต้านอักเสบ จากงานวิจัยพบว่าสารสกัดของลูกใต้ใบมีส่วนผสมของ antioxidant มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และยังช่วยต้านการอักเสบในร่างกายได้อีกด้วย
ด้วยสรรพคุณหลากหลายในสมุนไพรใกล้ตัวอย่างลูกใต้ใบ ทำให้เราไม่อาจมองข้ามพืชสมุนไพรตัวนี้ไปได้ และจากเดิมที่การนำพืชตัวนี้มารับประทานเป็นสมุนไพรจำเป็นต้องใช้การต้ม ในปัจจุบันเราสามารถเลือกรับประทานลูกใต้ใบได้ในวิธีที่สะดวกและรื่นรมย์กว่าด้วย ชาลูกใต้ใบ
ปัจจุบันชาลูกใต้ใบมีทั้งแบบผงชงน้ำดื่ม แบบซองแช่น้ำ หรือแม้แต่เป็นใบอบแห้งให้ผู้บริโภคเลือกใช้ได้ตามสะดวก ซึ่งไม่ว่าจะมาในรูปแบบไหน ต้นลูกใต้ใบก็จะให้สรรพคุณไม่ต่างกันมากนัก ส่วนมากมักใช้ในด้านการบำรุงตับ-ขับสารพิษ และเนื่องจากลูกใต้ใบอุดมด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ คุณสุภาพสตรีจึงสามารถดื่มชานี้เพื่อชะลอการการเสื่อมสภาพของเซลล์ในร่างกายและลดการอักเสบได้อีกด้วย ด้วยสรรพคุณสารพันและการรับประทานที่ง่ายขึ้นมาก ทำให้การเลือกรับประทานอาหารเป็นยาด้วยลูกใต้ใบดูน่าคบหากว่าการต้องรับประทานยาเป็นไหน ๆ
ด้วยพืชสมุนไพรอย่างลูกใต้ใบทำให้เรารู้ว่าสมุนไพรดี ๆ อาจไม่จำเป็นต้องมีราคาแพงและหายาก แต่สมุนไพรพื้นบ้านที่มีอยู่ทั่วไปใกล้ตัวก็สามารถกลายมาเป็นตัวยาที่มีสรรพคุณหลากหลายทั้งบำรุงตับ-ลดน้ำตาลในเลือด ขอเพียงแค่เรารู้จักมันดีพอและนำมาใช้ได้อย่างถูกต้องเท่านั้น
แหล่งข้อมูล : clgc.agri.kps.ku.ac.th (หญ้าใต้ใบ), clgc.agri.kps.ku.ac.th (ลูกใต้ใบ)
Feature Image credit : pantip
คัดให้แล้ว 15 บลัชออน ยี่ห้อไหนดี ทั้งเนื้อฝุ่น เนื้อครีม หรือเนื้อลิควิด สีสวยชัด เม็ดสีแน่น เหมาะกับทุกสีผิว พร้อมเทคนิคเลือกบลัชออนให้เข้ากับลุค
ผมชี้ฟู ผมหยิก ผมหยักศก ผมลีบแบน จัดทรงยาก นับเป็นปัญหาที่กวนใจของสาว ๆ หลายคน ถ้าปล่อยให้ผมไม่เป็นทรงออกจากบ้าน สาว ๆ หลายคนแก้ปัญหาด้วยกันมัดผม ไม่กล้าปล่อย เพราะไม่มั่นใจ ซึ่งอาจจะทำให้เสียบุคลิกได้…
กุญแจรถหาย มอไซค์ ทำไงดี? แค่คิดก็หัวหมุนแล้ว โดยเฉพาะถ้ากำลังรีบ หรือรถที่หายเป็นเวฟ 110i คู่ใจ ไม่ต้องตกใจไป เพราะบทความนี้รวมวิธีรับมือแบบครบจบ ตั้งแต่การตั้งสติ ค้นหากุญแจ ไปจนถึงการเรียกช่างและปั้มกุญแจใหม่ พร้อมบอก ราคาทำกุญแจรถมอเตอร์ไซค์…
ใครที่กำลังมองหา astaxanthin ยี่ห้อไหนดี? นี่คือรวมรีวิวแบรนด์ดัง เสริมสุขภาพ ผิวพรรณ และภูมิคุ้มกัน พร้อมเคล็ดลับเลือกซื้อที่เหมาะกับไลฟ์สไตล์ของคุณ!
เคล็ดลับการออกกำลังกายให้ร่างกายแข็งแรง ยืดหยุ่นที่คุณไม่เคยรู้! พิลาทิส คือ อะไร และประโยชน์ของพิลาทิส ที่จะทำให้คุณเปลี่ยนมุมมองการออกกำลังกาย
คัดมาให้แล้ว 10 ลู่วิ่งไฟฟ้า ยี่ห้อไหนดี ฟังก์ชันเด่น ราคาโดนใจ พร้อมวิธีเลือกลู่วิ่งให้เหมาะสม อยากมีหุ่นเฟิร์ม สุขภาพดี โดยไม่ต้องง้อฟิตเนส!