Health

สรรพคุณน้ำมะตูม เครื่องดื่มดับกระหาย สมุนไพรไทย ที่ใคร ๆ ก็คุ้นเคย

มะตูม ผลไม้ไทยพื้นบ้านที่นิยมนำมาแปรรูปเป็นน้ำผลไม้ทั้งรูปแบบชงร้อนและเย็น ดื่มกระหาย คลายร้อน เป็นน้ำสมุนไพรที่นิยมดื่มกันมาตั้งแต่อดีตส่งต่อความอร่อยและสรรพคุณนานาชนิดมาถึงปัจจุบัน ซึ่งเราเชื่อว่าหลายคนอาจเคยเห็นเพียงน้ำมะตูมบรรจุขวดเท่านั้น แต่อาจไม่รู้จักต้นมะตูม หรือสรรพคุณน้ำมะตูมอื่น ๆ ดังนั้น ในบทความนี้ เราจะนำเสนอประโยชน์ดี ๆ ของมะตูมที่เป็นมากกว่าเครื่องดื่มดับกระหายคลายร้อน ให้เพื่อน ๆ ได้รู้จักมะตูมได้ดียิ่งขึ้น

มะตูม ภาษาอังกฤษ

มะตูมมีชื่อภาษาอังกฤษว่า Bael Fruit

มะตูม ภาษาจีน

มะตูมชื่อภาษาจีนว่า มู่จวี๋ 木橘 mù jú

มะตูม คืออะไร

มะตูมเป็นผลไม้ไทยพื้นบ้านแท้ ๆ นิยมปลูกมาแต่โบราณ ขึ้นง่ายและกลายมาเป็นอีกหนึ่งพืชเศรษฐกิจของไทย ที่ทั้งคนไทยและชาวต่างชาติให้การยอมรับทั้งสรรพคุณและรสชาติที่อร่อย สามารถนำมาแปรรูปได้หลากหลาย ทั้งชา และน้ำผลไม้บรรจุขวด กลายเป็นเครื่องดื่มดับกระหายคลายร้อน ภูมิปัญญาชาวบ้านที่มีประโยชน์และสร้างรายได้อย่างแท้จริง

ลักษณะของต้นมะตูม

ต้นมะตูมนอกจากเป็นสมุนไพรไทยพื้นบ้านแล้ว ยังเป็นพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดชัยนาทอีกด้วย โดยมีการนำต้นมะตูมมามอบให้ในงานมงคลเพื่อเป็นศิริมงคลแก่ผู้รับ โดยต้นมะตูมนั้นในปัจจุบันหาดูได้ยากยิ่งขึ้น เพราะด้วยธรรมชาติของมันเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ให้ผลผลิตช้านานหลายปี จึงไม่นิยมเพาะปลูกเพื่อจำหน่ายเท่าที่ควร

Credit: freepik

แต่จะพบว่าสามารถขึ้นได้เองตามป่าเขาของประเทศไทย ในเกือบทั่วทุกภาคของประเทศเพราะลักษณะเป็นไม้ยืนต้นอายุยืนทนต่อสภาพอากาศต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี โดยลำต้นของต้นมะตูมเป็นไม้เนื้อแข็ง สูงใหญ่กว่า 15-20 เมตร มีหนามแหลมตามกิ่ง มีใบขนาดใหญ่เป็นก้านยาว อยู่รวมกันหลายใบต่อหนึ่งกิ่งคล้ายต้นมะม่วง ในส่วนผลของมะตูมที่นิยมนำมาคั้นเป็นน้ำนั้น มีผลขนาดใหญ่ กลมรี เปลือกเรียบมัน สีเขียวอมเหลือง หากปล่อยให้สุกเต็มที่คาต้นจะมีสีเหลืองอ่อนพร้อมมีกลิ่นหอม สามารถกินสดได้โดยการนำมาเชื่อมเป็นแผ่น หรือตากแห้งและนำไปต้มเป็นน้ำมะตูมสรรพคุณหลากหลายนั่นเอง

วิธีต้มน้ำมะตูม

อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า เนื้อมะตูมนั้นมีรสฝาดไม่นิยมนำมาฝานกินสด แต่จะนิยมนำไปเชื่อมทานเป็นของหวานแบบมะตูมลอยแก้ว แต่ที่นิยมทานกันมากที่สุดคือการนำไปต้มเพื่อทำน้ำมะตูม โดยมีกรรมวิธีทำง่าย ๆ ไม่กี่ขั้นตอน ดังนี้

  1. หากใช้ผลมะตูมสด ควรเลือกผลมะตูมที่แก่สักหน่อยมีผิวสีเหลืองอ่อน แต่ต้องไม่แก่จนเกินไปเพราะเมื่อฝานออกมาจะเละไม่เป็นแผ่น
  2. เมื่อฝานเนื้อมะตูมออกมาเป็นแว่น ๆ แล้ว นำไปล้างน้ำให้สะอาด ผึ่งแดดให้แห้งเสียก่อน
  3. เมื่อต้องการทำน้ำมะตูม ให้นำผลมะตูมตากแห้งลงคั่วในกระทะใช้ไฟอ่อน เพื่อเป็นการดึงกลิ่นของมะตูมให้หอมมากยิ่งขึ้น
  4. จากนั้นจึงนำผลมะตูมที่คั่วได้ที่ ไปใส่ลงในหม้อใส่น้ำตามพอเหมาะและต้มต่ออีก 5 นาที เลือกใส่หญ้าหวาน และใบเตยเพิ่มกลิ่นและรสชาติแทนการใส่น้ำตาล เพื่อทำเป็นน้ำสมุนไพรดีต่อสุขภาพ นั่นเอง
  5. เมื่อต้มได้ที่แล้ว ให้ยกลงและกรอกกากออกด้วยผ้าขาวบาง สามารถรับประทานจิบเบา ๆ ในขณะอุ่นหรือใส่น้ำแข็งเป็นเครื่องดื่มเย็น ช่วยดับกระหาย คลายร้อนได้เป็นอย่างดี

สรรพคุณและประโยชน์ของน้ำมะตูม

รู้หรือไม่ว่า ผลมะตูมมีส่วนประกอบสำคัญในการช่วยบำรุงร่างกายหลากหลายชนิด เช่น  แทนนิน ไกลโคไซด์ เตอร์ปีนอยด์ ฟีนอล และควิโนน เมื่อนำมาผ่านความร้อนโดยการทำเป็นน้ำมะตูมสารอาหารก็ยังคงอยู่ ทำให้ประโยชน์ของน้ำมะตูม มีความน่าสนใจดังนี้

  1. น้ำมะตูมสรรพคุณป้องกันและรักษาโรค

มีงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ทำการทดลองคุณสมบัติของน้ำมะตูมในการป้องกันและรักษาโรคต่าง ๆ พบว่า ประโยชน์น้ำมะตูมที่น่าสนใจคือการช่วยรักษาแผลในกระเพาะอาหาร เพราะฤทธิ์ของมะตูมนั้นเป็นธาตุเย็นที่คนไทยเชื่อว่ามีสรรพคุณในการสมานแผลภายในได้ นอกจากนี้ ผลมะตูมยังมีน้ำตาลเป็นองค์ประกอบน้อย การรับประทานน้ำมะตูมจึงช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ พร้อมทั้งมีการวิจัยสนันสนุนว่าการรับประทานน้ำมะตูมมีส่วนช่วยในการยับยั้งการเจริญเติบโตมะเร็งบางชนิด อย่างมะเร็งต่อมน้ำเหลืองและมะเร็งตับ อย่างไรก็ตามยังไม่มีผลยืนยันการรักษาในคนที่แน่นอน ดังนั้นหากเลือกดื่มน้ำมะตูมเพื่อรักษาโรค ควรปรึกษาแพทย์เพื่อให้ได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องพร้อมป้องกันอันตรายจากผลข้างเคียง เนื่องจากสารองค์ประกอบในมะตูมอาจส่งผลต่อยารักษาโรคบางชนิด

  1. น้ำมะตูมสรรพคุณ ดับกระหายคลายร้อน

ประโยชน์ของน้ำมะตูมข้อนี้เห็นได้อย่างชัดเจน เพราะฤทธิ์ของมะตูมเป็นผลไม้ธาตุเย็น เมื่อนำมาต้มเป็นเครื่องดื่มสมุนไพรชนิดเย็นจึงมีสรรพคุณในการดับกระหาย คลายร้อนได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ยังช่วยให้ร่างกายกะปรี้กะเปร่ามีแรงมากขึ้นอีกด้วย เราจึงเห็นหลายครั้งที่น้ำมะตูมเป็นเครื่องดื่มสำคัญสำหรับนักกีฬา ที่ช่วยลดระดับอุณหภูมิในร่างกายได้เป็นอย่างดี

น้ำมะตูม โทษ

อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า น้ำมะตูมนั้นเป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้าน ที่มีประโยชน์และสรรพคุณเด่นชัด และคนไทยนิยมนำมาต้มดื่มตั้งแต่โบราณ อย่างไรก็ตาม การดื่มน้ำมะตูมให้ปลอดภัยและดีต่อสุขภาพนั้น ควรรับประทานแต่พอดี ไม่มากจนเกินไป เพราะอาจทำให้ท้องผูกได้ นอกจากนี้ผู้ป่วยที่ต้องการดื่มน้ำมะตูมเพื่อป้องกันและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ควรปรึกษาและอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวานและสตรีมีครรภ์

Credit: freepik

ดื่มน้ำมะตูมก่อนนอน หรือดื่มตอนไหนได้ประโยชน์กว่ากัน

หากถามว่าการดื่มน้ำมะตูมตอนไหนจะได้ประโยชน์มากกว่ากันนั้น เราอาจจะไม่สามารถระบุเป็นช่วงเวลาได้ เพราะน้ำมะตูมดื่มตอนไหนก็ได้ประโยชน์ทั้งหมด เนื่องจากเป็นเครื่องดื่มที่มีกลิ่นหอมชื่นใจ ดื่มแล้วจะรู้สึกผ่อนคลาย ไม่เครียด พร้อมด้วยฤทธิ์ดับกระหายคลายร้อน น้ำมะตูมจึงสามารถดื่มได้ตลอดทั้งวัน แต่เราแนะนำให้ท่านดื่มในปริมาณที่พอเหมาะเท่านั้น โดยดื่มเป็นเครื่องดื่มเย็นเพียง 1 แก้วต่อวัน หรือจิบดื่มเป็นเครื่องดื่มร้อนระหว่างวันก็เพียงพอแล้ว

เป็นอย่างไรกับบ้างคะ กับน้ำมะตูมพืชสมุนไพรไทย ที่มีสรรพคุณและประโยชน์มากมาย ดังนั้นหากท่านมีพื้นที่เหลือในบ้าน เราอยากแนะนำให้ท่านหาต้นมะตูมมาปลูกทิ้งไว้สักต้น เพราะนอกจากจะเป็นการอนุรักษ์สมุนไพรไทยหายากแล้ว ท่านยังได้ประโยชน์จากการต้มดื่มน้ำมะตูมเพื่อดับกระหายคลายร้อนพร้อมรับสรรพคุณเป็นยา อีกทั้งต้นมะตูมยังได้ชื่อว่าเป็นพรรณไม้มงคล เสริมดวงชะตาบารมีให้กับผู้ปลูกอีกด้วย รู้อย่างนี้แล้ว อย่ามองข้ามสมุนไพรไทย สรรพคุณมากหลาย อย่างน้ำมะตูมกันนะคะ

แหล่งข้อมูล : phargarden, pttreforestation

Feature Image credit : Freepik

Nin ST

Joined SEO team in 2023, Nin enjoyed creating lifestyle, home & living, and pets-related articles for share as she has furbabies herself - 4 fluffy British short-hair cats :)

Share
Published by
Nin ST
Tags: Herbs

Recent Posts

แนะนำอนิเมะ Netflix ห้ามพลาด! อัปเดตใหม่ น่าดู ปี 2025

นี่คือลิสต์ แนะนำอนิเมะ Netflix สุดปัง ที่จะทำให้ปี 2025 ของคุณเต็มไปด้วยความสนุก ตื่นเต้น ฟิน อิน มันส์ ฮา ไม่ว่าคุณจะเป็นแฟน อนิเมะญี่ปุ่น ตัวยง…

22 hours ago

ใช้อะไรล้างรถได้บ้าง? รวมอุปกรณ์ล้างรถแบบครบชุด พร้อมพิกัดช้อปเลย!

รถที่สะอาดเงางามเป็นความสุขของคนรักรถ แล้วจะใช้อะไรล้างรถได้บ้าง? นี่อาจดูเป็นคำถามธรรมดาๆ แต่จริงๆ แล้วอุปกรณ์ล้างรถมีส่วนสำคัญต่อความสะอาดและความเงางามของรถมากขนาดที่หากใช้ผิดอาจทำให้สีรถหมอง เพิ่มรอยขีดข่วน หรือแม้กระทั่งทำลายพื้นผิวรถได้โดยไม่รู้ตัว! หลายคนยังอาจสงสัยด้วยว่าใช้น้ำยาล้างจานล้างรถได้ไหม หรือใช้ของในบ้านแทนน้ำยาล้างรถได้หรือเปล่า คราวนี้ Shopee จะมาแนะนำอุปกรณ์ล้างรถครบชุดที่จะช่วยให้การล้างรถเป็นเรื่องง่าย พร้อมแนะนำว่าห้ามใช้อะไรล้างรถ เพื่อให้รถของคุณสะอาดเงางามได้แบบมืออาชีพ! ใช้อะไรล้างรถได้บ้าง…

1 day ago

โบว์ เมลดาจอมขโมยซีน! เธอลูกครึ่งอะไร ความน่ารักนี้มาจากไหนตามมาดู

สาวคนนี้ไม่ใช่แค่สวยธรรมดา แต่คือระดับทำให้คนดูทั้งบ้านทั้งเมืองเผลอยิ้มตามแบบไม่รู้ตัว! โบว์ เมลดาน่ารักมากเสน่ห์ในแบบที่ขโมยหัวใจแฟนๆ ได้ตั้งแต่วันแรกที่ก้าวเข้าสู่วงการ ไม่ว่าจะบทใสๆ หรือจะแสบๆ ซนๆ ก็เอาอยู่หมด! แต่ด้วยชื่อและหน้าลูกครึ่งทำให้หลายคนนึกสงสัยว่าโบว์ เมลดา ลูกครึ่งอะไร? ใช่สายฝ. เต็มตัว หรือแค่หน้าลูกครึ่งแต่หัวใจไทยแท้?…

1 day ago

บอกลาปัญหาผมเสีย! หวีขนหมูป่า ดียังไง ช่วยบำรุงผมให้เงางาม ลดผมร่วง เพิ่มวอลลุ่ม

เบื่อไหมกับปัญหาผมเสีย ชี้ฟูจัดทรงยาก และขาดหลุดร่วง? อยากมีผมสวยสุขภาพดี แต่ไม่รู้ว่าจะต้องทำยังไง? วันนี้ Shopee มีเคล็ดลับดี ๆ อยากจะมาบอกต่อให้กับสาว ๆ ทุกคนนั่นก็คือ “หวีขนหมูป่า” ไอเทมเด็ดที่ช่วยที่ทำให้เส้นผมเรียบตรง มีน้ำหนัก…

1 day ago

5 วิธีขี่มอเตอร์ไซค์ลุยน้ำให้ปลอดภัย รถไม่พัง ตรวจเช็กยังไง?

หลายคนอาจเคยประสบปัญหาฝนตก ถนนเปียก น้ำรอการระบาย ทำให้มีน้ำท่วมขัง ยิ่งฝนตกต่อเนื่องนาน ๆ น้ำก็เริ่มมีระดับสูงขึ้นและหลายคนก็อยากจะรีบกลับบ้าน เพราะกลัวรอนานจะไม่สามารถผ่านเส้นทางได้ แล้วถ้าหากใครต้องขี่มอเตอร์ไซค์ลุยน้ำ จะทำอย่างไรให้ปลอดภัย รถไม่ดับกลางทางซึ่งเราได้รวม 6 วิธีที่จะช่วยให้คุณขับรถลุยน้ำได้อย่างปลอดภัย พร้อมทริคในการเช็กรถมอเตอร์ไซค์เบื้องต้นหลังจากขับรถลุยน้ำที่สามารถทำเองได้    cr.…

1 day ago

10 จั๊มสตาร์ทรถยนต์ รุ่นไหนดี? ที่พกพาง่าย ใช้งานสะดวก

แบตเตอรี่รถยนต์ เป็นหนึ่งในอุปกรณ์ที่สำคัญที่จัดเก็บพลังงานและใช้ในการสตาร์ทรถยนต์พร้อมทั้งจ่ายกระแสไฟไปยังส่วนต่างๆ ของรถยนต์ แต่ก็มีโอกาสในการสตาร์ทรถไม่ติดเนื่องจากแบตเตอรี่มีพลังงานที่ลดน้อยลง การมีจั๊มสตาร์ทรถยนต์ติดไว้จะช่วยทำการชาร์จรถในยามฉุกเฉินได้ซึ่งจั๊มสตาร์ทรถยนต์ รุ่นไหนดี ? รุ่นไหนน่าซื้อ พกพาง่าย ใช้งานสะดวกเราคัดมาฝากแล้ว ไปดูกันเลย cr. freepik.com จั๊มสตาร์ทรถยนต์คืออะไร ทำหน้าที่อย่างไร…

1 day ago