Special Occasion

วันครู VS วันไหว้ครูต่างกันอย่างไร ต้องเตรียมอะไรบ้าง?

ทุกปีแต่ละโรงเรียนก็ล้วนแล้วแต่มีกิจกรรมต่าง ๆ มากมาย แต่หนึ่งในกิจกรรมที่เปรียบเสมือนเอกลักษณ์สำคัญอย่าง ”วันไหว้ครู” ถือเป็นงานใหญ่งานช้างของเหล่าเด็ก ๆ นักเรียนที่จะต้องช่วยเตรียมงาน จัดทำพานของแต่ละระดับชั้นที่ต้องอาศัยความคิดสร้างสรรค์ การร่วมแรงร่วมใจกัน รวมถึงยังต้องมีตัวแทนถือพาน ตัวแทนกล่าวบทไหว้ครูถือเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจที่จะให้รายละเอียดเชิงลึกของแต่ละกิจกรรมและความสำคัญของการไหว้ครูว่ามีอะไรบ้าง 

ก่อนอื่นก็ขอเริ่มต้นจากคำว่า “ครู” ผู้ที่ได้ถูกให้คำนิยามไว้ว่าจะต้องเป็นผู้ที่สั่งสอน หรือผู้ที่ต้องถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ศิษย์ที่มาจากคำว่า ครุ (คะ-รุ) ที่แปลว่าหนัก อันซึ่งหมายถึงความรับผิดชอบในการอบรมสั่งสอนศิษย์ให้ดีขึ้นซึ่งเป็นหน้าที่ที่ต้องอาศัยความอดทน อดกลั้น ทำความเข้าใจอยู่มิใช่น้อย 

Cr: freepik

วันครู VS วันไหว้ครู

ต่อมาอาจจะมีใครหลายคนที่ยังเข้าใจผิดว่าวันครู กับ วันไหว้ครูนั้นเป็นวันเดียวกัน แต่จริง ๆ แล้ว”วันครู” มักจะจัดขึ้นในช่วงวันที่ 16 มกราคมของทุกปี ส่วน “วันไหว้ครู” ไม่ได้มีวันกำหนดที่ชัดเจนแต่มักจะจัดขึ้นหลังเปิดภาคการศึกษาใหม่ หรือพฤหัสบดีที่สองของเดือนมิถุนายน 

ความสำคัญของวันไหว้ครู

โดยวัตถุประสงค์ของวันไหว้ครู คือ จัดขึ้นเป็นธรรมเนียมที่อยากให้ลูกศิษย์ได้แสดงถึงความกตัญญูกตเวทีต่อครูผู้สอนผู้ให้วิชาความรู้ที่เปรียบเสมือนเรือที่พายไปส่งผู้โดยสารให้ถึงฝั่งซึ่งยังเปิดโอกาสให้ศิษย์ได้ขอขมาแก่การกระทำ หรือวาจาที่เคยล่วงเกินต่อครูอาจารย์ทั้งต่อหน้าและลับหลัง รวมถึงการสร้างความรู้สึกผูกพันใกล้ชิดแน่นแฟ้นมากขึ้น เกิดความสามัคคีในหมู่คณะระหว่างลูกศิษย์กับครูบาอาจารย์และยังเป็นการสืบทอดรักษาธรรมเนียมอันดีงามของไทย

โดยครูมีหน้าที่ต่อศิษย์ตามหลักธรรมอยู่ 5 ประการ

  1. พึงแนะนำฝึกอบรมศิษย์ให้เป็นคนดี
  2. สอนให้พวกเขาเข้าใจแจ่มแจ้ง
  3. สอนศิลปวิทยาให้สิ้นเชิง
  4. ยกย่องส่งเสริมความดีงามความสามารถให้ปรากฏ
  5. สร้างเครื่องคุ้มภัยในสารทิศซึ่งหมายถึงการสอนฝึกให้สามารถใช้วิชาเลี้ยงชีพและรู้จักดำรงรักษาตนในอันที่จะดำเนินชีวิตต่อไปด้วยดี

โดยศิษย์ก็ควรแสดงความคารวะนับถือตอบครูอาจารย์ 5 ประการ

  1. ทำการลุกต้อนรับและแสดงความเคารพต่อครูอาจารย์
  2. เข้าไปหา เพื่อบำรุง รับใช้ ปรึกษา ซักถาม รับคำแนะนำ เป็นต้น
  3. ฟังด้วยดี ฟังให้เป็นและรู้จักฟังจะทำให้เกิดปัญญา
  4. ปรนนิบัติ ช่วยบริการ
  5. เรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ เอาจริงเอาจัง ถือเป็นกิจสำคัญ

แต่ทั้งหมดก็ควรสงวนการกระทำในขอบเขตที่เหมาะสมไม่ละเมิดความเป็นส่วนตัว หรือแสดงพฤติกรรมอันเป็นการฉวยโอกาสเพื่อหาความสุข หรือผลประโยชน์ใหแก่ตนเอง 

กิจกรรมวันไหว้ครู

ต่อมาจะเป็น 2 กิจกรรมหลัก ๆ ที่แต่ละโรงเรียนมักจะจัดในช่วงกิจกรรมวันไหว้ครู คือ การจัดพานวันไหว้ครูที่เปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้แสดงถึงความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบพานและได้รู้จักการทำงานร่วมกัน รวมถึงการกล่าวบทไหว้ครูเพื่อเป็นการแสดงถึงความกตัญญูกตเวทีต่อครูผู้สอนผู้ให้วิชาความรู้

การจัดพานวันไหว้ครู

โดยพานที่ใช้ในวันไหว้ครูส่วนใหญ่มักจะประกอบไปด้วย ดอกไม้ ธูป เทียน รวมถึงวัสดุอื่น ๆ (แนะนำให้เป็นวัสดุตามธรรมชาติที่ย่อยสลายง่ายจะได้ลดขยะ ไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม) ตามความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก ๆ 

แต่สิ่งที่ขาดไม่ได้ในพานไหว้ครูก็คือดอกไม้ 4 อย่าง ได้แก่ คือ ดอกมะเขือ หญ้าแพรก ข้าวตอก และดอกเข็ม โดยมีความหมายของแต่ละดอกไม้ ดังนี้ 

  • หญ้าแพรก เปรียบเสมือนสติปัญญาของศิษย์ที่ให้มีความเจริญงอกงามและแพร่กระจายได้รวดเร็วเหมือนหญ้าแพรก
  • ดอกมะเขือ เป็นดอกไม้ที่โน้มต่ำเสมอจึงเปรียบเสมือนให้ศิษย์มีความนอบน้อม ถ่อมตน พร้อมเรียนรู้องค์ความรู้ต่าง ๆ จากครูอาจารย์
  • ดอกเข็ม เป็นดอกไม้ปลายแหลมที่เปรียบเสมือนให้ศิษย์มีปัญหาที่ฉลาดหลักแหลมและมีความสดชื่นเหมือนรสหวานของดอกเข็ม
  • ข้าวตอก จะสื่อถึง ความรู้ที่แตกฉานที่เพิ่มพูนอย่างรวดเร็วซึ่งเหมือนลักษณะของข้าวสารอันเปรียบจากการที่ครู “คั่ว” นักเรียนคนใดคนหนึ่งจนเกิดความแตกฉาน

Tip! “การคั่ว” คือ การเคี่ยวเข็ญ ว่ากล่าวตักเตือน อบรมสั่งสอนให้พวกเขา (นักเรียน) ได้วิชาความรู้และทักษะการเอาใช้ชีวิตรอดเพื่อให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข 

Cr: freepik

บทไหว้ครู

ต่อมาจะเป็นบทไหว้ครู โดยจะเริ่มต้นจาก (ผู้นำสวดกล่าว) 

  • ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา

ตามด้วย (นักเรียนสวดพร้อมกัน ทำนองสรภัญญะ) 

  • ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพาคณาจารย์
  • ผู้กอรปประโยชน์ศึกษา
  • ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
  • แก่ข้าในกาลปัจจุบัน
  • ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
  • ด้วยใจนิยมบูชา
  • ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา
  • ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
  • ศึกษาสาเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
  • อยู่ในศีลธรรมอันดี
  • ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
  • แก่ชาติและประเทศไทยเทอญฯ

และ(ผู้นำสวด) 

  • ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง

โดยความหมายของคำว่า 

  • ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา แปลว่าครูอาจารย์เป็นผู้ทรงคุณอันประเสริฐยิ่งเป็นผู้พร่ำสอนศิลปวิทยากร
  • ส่วนปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง จะแปลว่าข้าพเจ้าขอนอบน้อมเหล่านั้น ผู้ให้โอวาท ผู้ทำให้ปัญญาเจริญ ข้าพเจ้าขอกราบไหว้ครู อาจารย์เหล่านั้นด้วยความเคารพ

วันไหว้ครู จึงเปรียบเสมือนวันที่ลูกศิษย์ทุกคนได้แสดงถึงความกตัญญูต่อครูผู้ประสาทวิชาและยังเป็นวันที่เหล่านักเรียน ๆ ได้ผ่านการทำกิจกรรมร่วมกันซึ่งชาวยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อเพื่อนร่วมชั้น รวมถึงครูที่ปรึกษาให้ได้มาแสดงความติดเห็น การเสนอไอเดีย การทำงานเป็นทีมจนประสบความสำเร็จร่วมกันซึ่งเป็นขนมธรรมเนียมที่ยังอยากให้อนุรักษ์ไว้ทุก ๆ ปี 

เนื่องจากในสังคมปัจจุบันยุคสมัยย่อมมีการปรับเปลี่ยนไปตามกาลเวลา เด็กนักเรียนก็มีสิทธิ์แสดงความคิดเห็นในรูปแบบที่แปลกใหม่ ตัวครูเองก็ควรจะเปิดรับฟังความคิดเห็นและร่วมแลกเปลี่ยนหาข้อเสนอแนะในรูปแบบที่อยู่ร่วมกันได้อย่างเหมาะสมจะยิ่งช่วยทลายกรอบความคิด เพิ่มโอกาสให้แก่เด็ก ๆ ได้กล้าคิด กล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ภายใต้การกำกับดูแลที่เหมาะสม 

สำหรับใครที่สนใจซื้อดอกไม้ปลอม หรือ พาน เพื่อทำพานไหว้ครู สามารถช้อปสินค้าและอุปกรณ์ต่าง ๆ ได้ที่ Shopee และหากต้องการอ่านบทความดี ๆ อย่างเช่น เรียนพิเศษที่ไหนดี ก็สามารถติดตามอ่านได้ที่ Shopee Blog

Nin ST

Joined SEO team in 2023, Nin enjoyed creating lifestyle, home & living, and pets-related articles for share as she has furbabies herself - 4 fluffy British short-hair cats :)

Share
Published by
Nin ST

Recent Posts

แคปชั่นทวงเงินแบบผู้ดี ที่สุภาพ ได้ผล

รวมคำพูดและแคปชั่นทวงเงินแบบผู้ดี ทวงหนี้อย่างมีมารยาท ไม่ต้องดราม่าแต่สื่อได้ตรงจุด เหมาะสำหรับโพสต์ Facebook, LINE หรือ IG

48 mins ago

แจก 25 ธีมแต่งตัวงานปีใหม่ แต่งตัวยังไงให้ปังสุดในงาน!

อยากให้ปาร์ตี้ปีใหม่สนุกไม่จำเจ? ลองมาดูไอเดีย 25 ธีมแต่งตัวงานปีใหม่ พร้อมบอกเคล็ดลับวิธีการเลือกธีมแต่งตัวปาร์ตี้

22 hours ago

รวม 21 ไอเดียของขวัญปีใหม่แจกลูกค้า สร้างความประทับใจในงบสบายกระเป๋า

แจกไอเดียของขวัญปีใหม่แจกลูกค้า ทั้งของใช้ ของเพื่อสุขภาพ และของขวัญสร้างภาพลักษณ์ พร้อมเคล็ดลับเลือกของขวัญที่ตรงใจลูกค้า เสริมความสัมพันธ์ทางธุรกิจ

22 hours ago

เมคเฟรนคือ อะไร? วิธีตอบและทำให้สนุกแบบไม่โป๊ะ

เจาะลึกว่าเมคเฟรนคืออะไร ทำไมเป็นคำฮิต พร้อมเคล็ดลับเมคเฟรน ต้องตอบยังไงให้สนุก เพื่อให้เข้ากับทุกวงสนทนา

2 days ago

แจกไอเดียแต่งตัวสายฝอ สวย แซ่บ เท่ทุกลุค อินสไปร์จากตัวแม่!

รวมไอเดียแต่งตัวสายฝอสำหรับผู้หญิงทั้งลุคเท่และลุคแซ่บ ใส่ได้จริงในชีวิตประจำวัน พร้อมเคล็ดลับแมทช์ลุคให้ดูอินเตอร์เหมือนผู้หญิงสายฝอตัวจริง

3 days ago

ทฤษฎี 21 วัน คืออะไร? วิธีเปลี่ยนนิสัยให้ติดใน 3 สัปดาห์ได้จริงไหม

ทำความเข้าใจกับทฤษฎี 21 วัน ทั้งหลักจิตวิทยา เหตุผลทางวิทยาศาสตร์ และวิธีนำไปใช้เปลี่ยนนิสัยจริงในชีวิตประจำวัน

6 days ago