Health

ไซนัสอักเสบ อาจเป็นที่มาอาการปวดบนใบหน้า และน้ำมูกไหลบ่อย

เคยไหมที่ปวดบนใบหน้าอย่างไม่รู้สาเหตุ และเมื่อสังเกตดูดี ๆ อาการนี้มักจะมาในช่วงอากาศเปลี่ยนหรือช่วงที่เพิ่งหายจากไข้หวัด นั่นอาจเป็นอาการของไซนัสอักเสบได้นะ และเนื่องจากโรคไซนัสอักเสบเป็นโรคที่พบได้บ่อยทั้งในผู้ใหญ่และเด็ก คราวนี้เราลองมาทำความรู้จักโรคนี้เพื่อหาวิธีหลีกเลี่ยง และหาวิธีเยียวยาสำหรับผู้ที่เป็นไซนัสอักเสบไปแล้ว

ทำความรู้จักไซนัสให้มากขึ้นอีกนิด

ไซนัส ภาษาอังกฤษ (sinusitis) ไซนัส คือ โพรงอากาศที่อยู่ด้านหลังโพรงจมูก กระจายไปตามจุดต่าง ๆ ภายในกระโหลกศีรษะ แต่ละคนจะมีโพรงไซนัสอยู่ด้วยกัน 4 คู่ คือคู่ที่ใหญ่ที่สุดอยู่บริเวณโหนกแก้ม (maxillary sinus) อีกกลุ่มอยู่ระหว่างโคนจมูกและหัวตาแต่ละข้าง (ethmoidal sinuses) อีกคู่อยู่บริเวณหน้าผาก (frontal sinus) และฐานกะโหลกศีรษะ (sphenoidal sinus) ซึ่งการมีอยู่ของโพรงอากาศไซนัสนั้นมีไว้เพื่อให้เสียงที่เราเปล่งออกมามีความกังวานมากขึ้น และช่วยปรับความดันอากาศภายในโพรงจมูก

โรคไซนัสอักเสบนั้นเป็นโรคที่พบได้บ่อยกว่าที่คิด เพราะประมาณกันว่าผู้เป็นโรคนี้จะมี 1 คนใน 8 คนของประชากรเลยทีเดียว และจะเกิดขึ้นบ่อยในช่วงฤดูที่คนเป็นไข้หวัดกันมาก ซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบคือ ไซนัสอักเสบเฉียบพลัน และไซนัสอักเสบเรื้อรัง

  1. ไซนัสอักเสบเฉียบพลัน (acute rhinosinusitis) คืออาการไซนัสอักเสบที่มีระยะเวลาเป็นน้อยกว่า 12 สัปดาห์และหายสนิท
  2. ไซนัสอักเสบเรื้อรัง (chronic rhinosinusitis: CRS) คืออาการไซนัสอักเสบที่เป็น ๆ หาย ๆ นานกว่า 12 สัปดาห์และไม่มีช่วงที่หายขาดจากโรคเลย

สาเหตุของไซนัสอักเสบ

ปกติแล้วโพรงไซนัสจะมีช่องให้อากาศหมุนเวียนถ่ายเทได้ แต่ถ้าเกิดมีการอุดตันจากการขยายตัวของเยื่อบุที่อักเสบจากอาการหวัดหรือภูมิแพ้แล้วมีการติดเชื้อจากน้ำมูกที่คั่งค้างอยู่ภายในก็จะเกิดการอักเสบของเยื่อบุโพรงไซนัสขึ้นมา นอกจากการเป็นหวัดหรือภูมิแพ้แล้ว การเกิดไซนัสอักเสบยังอาจเกิดจากปัจจัยหลายอย่าง

  • ฟันผุ การติดเชื้อบริเวณฟันกรามแถวบนมักส่งผลให้ไซนัสที่อยู่บริเวณนั้นอักเสบตามไปด้วยได้
  • มีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในโพรงจมูก
  • อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีฝุ่นควัน หรือสารระคายเคือง
  • มีการเปลี่ยนแปลงความดันอากาศอย่างรวดเร็ว
  • มีภาวะอุดตันหรือปัญหาเกี่ยวกับการระบายสารคัดหลั่งของไซนัส เช่น มีการบวมของเยื่อบุจมูกบ่อย ๆ มีก้อนเนื้อในโพรงจมูก ผู้ป่วยที่ต้องใส่ท่อช่วยหายใจหรือสายอาหารในโพรงจมูกเป็นเวลานาน ฯลฯ
  • การว่ายน้ำ/ดำน้ำขณะมีการติดเชื้อของทางเดินหายใจ อาจทำให้เชื้อโรคเข้าไปในโพรงไซนัสและเกิดการอักเสบได้

ไซนัสอักเสบ อาการ

Credit: freepik

  • น้ำมูกหรือเสมหะข้น สีเหลืองหรือเขียว
  • หายใจไม่สะดวก รู้สึกอึดอัด
  • ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น เนื่องจากการอักเสบหมักหมมของเนื้อเยื่อในโพรงไซนัส
  • การรับรสแย่ลง
  • ปวดบริเวณโพรงไซนัส เช่น บริเวณหัวตา โหนกแก้ม ระหว่างหัวคิ้ว และรอบ ๆ กระบอกตา
  • อาจมีอาการไข้ อ่อนเพลีย ไอ เจ็บคอ ร่วมด้วย

ไซนัสอักเสบ อาการค่อนข้างคล้ายคลึงกับอาการหวัด เนื่องจากเป็นอาการติดเชื้อของทางเดินหายใจส่วนบนเหมือน ๆ กัน ทำให้คนเข้าใจผิดกันได้บ่อย แต่แน่นอนว่าสองอาการนี้ไม่เหมือนกันเสียทีเดียว โดยควรสังเกตว่าหากมีอาการต่อไปนี้คงไม่ใช่แค่เป็นหวัดธรรมดาแล้ว แต่อาจมีโอกาสเป็นไซนัสอักเสบได้

อาการแทรกซ้อนของไซนัสอักเสบ

การอักเสบของไซนัสนั้นไม่ได้มีผลแค่ทำให้ปวดศีรษะหรือรู้สึกระคายเคืองบริเวณทางเดินหายใจส่วนบนเท่านั้น แต่การติดเชื้ออาจลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียง ก่อให้เกิดการติดเชื้อในส่วนอื่น ๆ ร่วมด้วย

  • การลุกลามไปยังทางเดินหายใจส่วนอื่น ทำให้เกิดการติดเชื้อในหูชั้นกลาง เยื่อบุลำคอ กล่องเสียง และหลอดลม
  • การลุกลามไปยังดวงตา ทำให้เนื้อเยื่อรอบดวงตาอักเสบ ตาบวม ปวดตา ประสิทธิภาพในการมองเห็นลดลง
  • การลุกลามไปยังสมอง จนอาจเกิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบหรือฝีในสมองได้
  • การลุกลามไปยังกระดูก การอักเสบของไซนัสคู่ที่อยู่บนหน้าผากอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในกระดูกหน้าผาก และอาจลามไปยังสมองต่อไป

วิธีรักษาและบรรเทาอาการปวดหัวจากไซนัสอักเสบ

หลังจากที่พูดถึงอาการของไซนัสอักเสบกันไปแล้ว สำหรับผู้กำลังสงสัยว่าตัวเองเป็นโรคนี้หรือเปล่าเราขอแนะนำดังนี้

  • ควรพบแพทย์เป็นอันดับแรก ผู้ที่ปวดไซนัสหรือสงสัยว่าอาจป่วยเป็นโรคไซนัสอักเสบควรไปพบแพทย์ให้วินิจฉัยแต่เนิ่น ๆ เมื่อได้รับการรักษาที่ถูกต้อง ผู้ป่วยจะสามารถหายเองได้ใน 2-3 สัปดาห์ แต่หากเป็นการอักเสบแบบเรื้อรังก็จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลและเฝ้าติดตามของแพทย์ที่จะต้องมีการรักษาอย่างต่อเนื่องต่อไป
  • ยังมีอาหารที่ต้องหลีกเลี่ยง เนื่องจากการป่วยเป็นไซนัสอักเสบนั้นส่วนหนึ่งคือเกิดการอักเสบของร่างกาย ยังคงมีอาหารบางชนิดที่ผู้ป่วยต้องหลีกเลี่ยงเพื่อไม่ให้อาการอักเสบรุนแรงขึ้น และอาหารที่ผู้ป่วยไซนัสควรหลีกเลี่ยงก็คือ น้ำตาล คาเฟอีน และแอลกอฮอล์ ซึ่งล้วนเป็นอาหารที่กระตุ้นให้ร่างกายเกิดการอักเสบได้มากขึ้น
  • ใช้วิธีสูดไอน้ำร้อนเพื่อบรรเทาอาการปวดหัวข้าวขวาและกระบอกตาจากไซนัสอักเสบด้วยตัวเอง เป็นที่รู้กันดีกว่าอาการปวดหัวจากไซนัสอักเสบนั้นน่ารำคาญ สำหรับหลายคนอาจเข้าขั้นทรมานจนผู้ป่วยหลายคนบ่นถึงกันบ่อย ๆ ซึ่งวิธีหนึ่งที่ช่วยบรรเทาอาการที่น่ารำคาญนี้ได้ก็คือวิธีการสูดไอน้ำร้อนที่ทำได้โดย เริ่มจากการเตรียมน้ำร้อนจัดใส่ลงในภาชนะปากกว้าง ให้ไอน้ำร้อนลอยตัวขึ้น จากนั้นให้อังใบหน้าเข้ากับไอน้ำร้อนโดยสูดหายใจตามปกติ อาจมีการเอาผ้าขนหนูคลุมด้านบนเพื่อไม่ให้ไอน้ำร้อนกระจายตัวออกไป ด้วยวิธีการนี้จะเป็นการเพิ่มอากาศที่อุ่นและชื้นเข้าสู่โพรงจมูก ช่วยทำให้เยื่อบุโพรงจมูกคงตัว ลดอาการแพ้ ลดการขยายตัวของหลอดเลือดบริเวณจมูกซึ่งจะช่วยให้จมูกหายบวมและหายใจโล่งขึ้น โดยอาจหยดน้ำมันหอมระเหยที่มีผลดีต่อระบบทางเดินหายใจลงไปพร้อมกันก็ได้ วิธีนี้จะช่วยบรรเทาอาการปวดบวมของไซนัสได้

ทั้งหมดนี้เป็นสิ่งที่ควรรู้สำหรับผู้ที่สงสัยว่าจะเป็นไซนัสอักเสบหรือไม่ รวมถึงการรักษาดูแลตัวเอง แต่ถึงอย่างไรก็ดี การไปพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติของทางเดินหายใจส่วนบนยังคงเป็นสิ่งจำเป็น เพราะแพทย์จะมีวิธีวินิจฉัยและวิธีการดูแลติดตามอาการที่ครอบคลุม ให้เรามั่นใจได้ว่าการเป็นไซนัสอักเสบนั้นสามารถรักษาและควบคุมได้ไม่ลุกลามอย่างแน่นอน

แหล่งข้อมูล : bumrungrad, phyathai, siphhospital, si.mahidol

Feature Image credit :  freepik

Nin ST

Joined SEO team in 2023, Nin enjoyed creating lifestyle, home & living, and pets-related articles for share as she has furbabies herself - 4 fluffy British short-hair cats :)

Share
Published by
Nin ST

Recent Posts

แจก 25 ธีมแต่งตัวงานปีใหม่ แต่งตัวยังไงให้ปังสุดในงาน!

อยากให้ปาร์ตี้ปีใหม่สนุกไม่จำเจ? ลองมาดูไอเดีย 25 ธีมแต่งตัวงานปีใหม่ พร้อมบอกเคล็ดลับวิธีการเลือกธีมแต่งตัวปาร์ตี้

31 mins ago

รวม 21 ไอเดียของขวัญปีใหม่แจกลูกค้า สร้างความประทับใจในงบสบายกระเป๋า

แจกไอเดียของขวัญปีใหม่แจกลูกค้า ทั้งของใช้ ของเพื่อสุขภาพ และของขวัญสร้างภาพลักษณ์ พร้อมเคล็ดลับเลือกของขวัญที่ตรงใจลูกค้า เสริมความสัมพันธ์ทางธุรกิจ

36 mins ago

เมคเฟรนคือ อะไร? วิธีตอบและทำให้สนุกแบบไม่โป๊ะ

เจาะลึกว่าเมคเฟรนคืออะไร ทำไมเป็นคำฮิต พร้อมเคล็ดลับเมคเฟรน ต้องตอบยังไงให้สนุก เพื่อให้เข้ากับทุกวงสนทนา

1 day ago

แจกไอเดียแต่งตัวสายฝอ สวย แซ่บ เท่ทุกลุค อินสไปร์จากตัวแม่!

รวมไอเดียแต่งตัวสายฝอสำหรับผู้หญิงทั้งลุคเท่และลุคแซ่บ ใส่ได้จริงในชีวิตประจำวัน พร้อมเคล็ดลับแมทช์ลุคให้ดูอินเตอร์เหมือนผู้หญิงสายฝอตัวจริง

2 days ago

ทฤษฎี 21 วัน คืออะไร? วิธีเปลี่ยนนิสัยให้ติดใน 3 สัปดาห์ได้จริงไหม

ทำความเข้าใจกับทฤษฎี 21 วัน ทั้งหลักจิตวิทยา เหตุผลทางวิทยาศาสตร์ และวิธีนำไปใช้เปลี่ยนนิสัยจริงในชีวิตประจำวัน

5 days ago

รวม 23 อาชีพแปลก ๆ ที่มีอยู่จริงในไทยและต่างประเทศ แปลกแต่รายได้ดี

อาชีพบางอย่างดูแปลก แต่กลับสร้างรายได้มหาศาล? รวมอาชีพแปลก ๆ ทั้งในไทยและต่างประเทศ ที่คนไม่ค่อยรู้จัก พร้อม “อาชีพในฝัน” สุดครีเอทีฟที่คุณอาจไม่เคยคิดถึง!

5 days ago