วิธีปลูกแตงโม-ผลไม้ดับร้อนรสหวานฉ่ำที่ใคร ๆ ก็ชอบ

หน้าร้อนแบบนี้ผลไม้ที่พอจะบรรเทาความร้อนอบอ้าวได้บ้างก็คงหนีไม่พ้นแตงโม โดยเฉพาะแตงโมแช่เย็นฉ่ำ ๆ ที่ช่วยคลายความร้อนของฤดูร้อนลงไปได้มาก และนั่นก็คือคุณสมบัติเด่นของแตงโมที่มีฤทธิ์เย็น ฉ่ำน้ำ ทั้งยังสามารถช่วยลดอาการปวดไข้ได้ด้วย และคงดีไม่น้อยหากเราจะมาดูวิธีปลูกแตงโมดูบ้าง เราจะปลูกแตงโมหน้าแล้งได้หรือไม่ เผื่อใครที่อยากปลูกไว้รับประทานในบ้านหรือคิดจะปลูกขายก็สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางเป็นคู่มือการปลูกแตงโมได้

1. ทำความรู้จักกับแตงโม

แตงโมเป็นไม้เถาอายุสั้นที่มีชื่อทางวิทยาศาตร์ว่า Citrullus lanatus อยู่ในวงศ์เดียวกับพืชจำพวกแคนตาลูปและฟัก มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทะเลทรายคาลาฮารี ทวิปแอฟริกา และเริ่มถูกนำมาปลูกเพื่อการบริโภคโดยชาวอิยิปต์เมื่อกว่า 4,000 ปีมาแล้ว หลังจากนั้นแตงโมก็ได้กระจายไปสู่จีน ยุโรป และอเมริกาตามการย้ายถิ่นของประชากร 

สำหรับส่วนที่เราบริโภคนั้นเป็นส่วนผลของแตงโม ซึ่งมีทั้งผลทรงกลมและทรงกระบอก มีเปลือกแข็งสีเขียวหรือสีเหลือง บางครั้งจะพบเป็นลวดลายทางแถบสีเขียวเข้ม-เขียวอ่อนบนเปลือกได้ด้วย เนื้อแตงโมมีสีแดงฉ่ำน้ำ แทรกด้วยเมล็ดสีดำ ในเนื้อของแตงโมประกอบด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ และมีความหวานจากน้ำตาลกลูโคส

ในบ้านเรามักพบแตงโมสายพันธุ์ต่าง ๆ ที่ได้รับความนิยมปลูกอยู่ 3 สายพันธุ์ ได้แก่

1. พันธุ์ธรรมดา แตงโมพันธุ์นี้จะปลูกเพื่อกินเนื้อ โดยจะมีเมล็ดเล็ก เนื้อสีแดงสดหรือเหลือง มีรสหวาน เปลือกสีเขียวเข้มมีลาย เช่น แตงโมตอร์ปิโด แตงโมจินตหรา แตงโมกินรี แตงโมน้ำผึ้ง แตงโมไดอานา แตงโมจิ๋ว เป็นต้น
2. พันธุ์ไม่มีเมล็ด เป็นพันธุ์ที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อการส่งออก เนื้อมีสีแดงสดโดยที่ไม่มีเมล็ดสีดำภายใน
3. พันธุ์กินเมล็ด แตงโมพันธุ์นี้เป็นพันธุ์ที่มีเนื้อมากและมีเมล็ดมาก เป็นพันธุ์ที่ปลูกเพื่อนำเมล็ดมาคั่วเพื่อกินเมล็ดโดยเฉพาะ

2. ธรรมชาติของแตงโม

การเจริญเติบโตของแตงโมนั้นต้องการดินที่มีความชุ่มชื้น แตงโมขึ้นได้ดีกับดินแทบทุกประเทภแต่ต้องไม่มีน้ำขัง มักปลูกกันด้วยดินร่วนปนทราย ชอบอากาศแห้ง ซึ่งหากเมื่อไหร่ที่สภาพอากาศมีความชื้นสูงเช่นในฤดูฝนจะเกิดความเสียหายกับแตงโมได้ง่าย และทำให้เป็นโรคทางใบได้ด้วย ดังนั้น ฤดูที่เหมาะกับการปลูกแตงโมจึงเป็นประมาณเดือนกุมภาพันธ์เรื่อยไปจนถึงเดือนมิถุนายน โดยที่แปลงต้องได้รับแสงแดดเต็มที่ทั้งวัน

ในประเทศไทยมีการนิยมปลูกแตงโมอยู่ทั่วทุกภูมิภาค และหากดูแลให้ดีก็สามารถปลูกได้ทุกฤดูเช่นเดียวกัน

3. วิธีปลูกแตงโม

สำหรับการปลูกแตงโม เรามีวิธีเตรียมดิน วิธีเพาะเมล็ดแตงโม และวิธีการปลูกแตงโมด้วยวิธีการง่าย ๆ ดังนี้

การเตรียมดิน

เนื่องจากเรามักปลูกแตงโมด้วยการหยอดเมล็ด และแตงโมเป็นพืชที่มีระบบรากหยั่งลึก ทำให้ควรเตรียมดินสำหรับการปลูกด้วยการขุดไถดินให้ลึกประมาณ 20 – 30 เซนติเมตร แล้วผสมปุ๋ยคอกปุ๋ยหมักลงในดินเพื่อให้ดินมีแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์ ให้ดินโปร่ง เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นแตงโม และควรโรยปูนขาวเพื่อปรับสภาพกรดด่างของดิน รวมทั้งตากดินเพื่อฆ่าเชื้อโรคที่อาจปนเปื้อนมากับดินด้วย

วิธีเพาะเมล็ดแตงโม

ปกติการปลูกแตงโมมักใช้วิธีการที่ตรงไปตรงมาอย่างการหยอดเมล็ดลงในแปลงปลูก แต่ในความเรียบง่ายแบบนี้ยังมีวิธีที่ช่วยให้การเพาะเมล็ดในแปลงปลูกงอกได้เร็วขึ้นในสภาพที่ไม่เอื้อต่อการงอก เช่น การปลูกในอุณหภูมิต่ำ โดยเฉพาะเมื่ออุณหภูมิของดินในแปลงปลูกที่ต่ำกว่า 15.5 องศาเซลเซียส เมล็ดแตงโมจะไม่งอกตามปกติอย่างที่ควรเป็น

เพื่อแก้ปัญหานี้เราอาจกระตุ้นการงอกของเมล็ดแตงโมด้วยการแช่เมล็ดแตงโมในน้ำอุ่นค้างคืนไว้ เมล็ดแตงโมจะเริ่มงอกตามธรรมชาติและงอกได้อย่างสม่ำเสมอ  และเมื่อรากเริ่มงอกก็นำไปเพาะต่อต่อในถุงจนต้นอ่อนแตงโมเริ่มมีใบแท้ 2 – 3 ใบ จึงเริ่มนำไปปลูกลงแปลงตามปกติ

การลงปลูก

วิธีปลูกแตงโมทำได้โดยการไถกลบดินเพื่อหยอดเมล็ด หรือนำกล้าลงปลูก ซึ่งหากใช้การหยอดเมล็ดเราจะเริ่มเห็นต้นอ่อนโผล่มาให้เห็นเมื่อเวลาผ่านไป 5 – 7 วัน และเมื่อต้นอ่อนของแตงโมเริ่มแตกใบแท้ก็เริ่มการดูแลรักษาในขั้นตอนต่อไปได้ทันที

4. คู่มือการปลูกแตงโม: การดูแลรักษา

การดูแลรักษาภายหลังการปลูกต้นแตงโมแล้ว เราจำเป็นต้องดูแลเรื่องการให้น้ำ และ การให้ปุ๋ย ดังนี้

การให้น้ำ

แตงโมชอบน้ำ ซึ่งแม้แตงโมจะทนต่อความแห้งแล้งโดยที่ในช่วงแล้งต้นแตงโมจะไม่ตาย แต่ก็ทำให้การเติบโตหยุดชะงักและไม่ให้ผลผลิตดีเท่าที่ควร ดังนั้นสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับการปลูกแตงโมก็คือการให้น้ำ ซึ่งเราควรให้น้ำแตงโมให้ทั่วทั้งแปลง เพราะรากของต้นแตงโมจะไม่ได้อยู่เฉพาะที่โคนต้นเท่านั้น แต่อยู่ตามเถาของต้นด้วยเช่นกัน โดยควรรดน้ำให้แปลงชุ่มวันละ 1 ครั้ง เช้าหรือเย็นก็ได้

การใส่ปุ๋ย

ปุ๋ยที่นิยมใส่เพื่อให้แตงโมเติบโตให้ผลงามคือปุ๋ยสูตร N : P : K ในอัตราส่วน 1 : 1 : 2 ซึ่งสูตรปุ๋ยที่นิยมใช้เช่นสูตร 10 – 10 – 20 และ 13 – 13 – 21 โดยแบ่งใส่ 2 – 3 ครั้ง คือ ครั้งแรกเมื่อต้นอ่อนของแตงโมมีใบแท้ 5 ใบ ครั้งที่สองเมื่อเถาแตงเริ่มยาวได้ราว 30 เซนติเมตร และครั้งที่ 3 เมื่อเถาแตงเริ่มยาวได้ 90 เซนติเมตร

สำหรับการเก็บเกี่ยวแตงโม ควรเริ่มหาฟางมารองผลแตงโมที่เริ่มเติบโตจนมีน้ำหนักเพื่อลดรอยช้ำของการกดทับ และส่วนใหญ่แตงโมจะเริ่มให้ผลผลิตประมาณ 70 – 85 วันภายหลังการงอก

และเหล่านี้ก็เป็นวิธีปลูกแตงโมอย่างง่าย ๆ ให้เพื่อน ๆ ที่ชื่นชอบผลไม้ชนิดนี้ได้ลองนำคู่มือการปลูกแตงโมนี้ไปลองใช้กันดู หรือหากต้องการปลูกเป็นแปลงขนาดใหญ่เพื่อส่งขายก็สามารถทำได้ด้วยขั้นตอนง่าย ๆ เหล่านี้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูร้อนที่ผู้คนกำลังต้องการผลไม้ฉ่ำน้ำรสหวาน ให้ความเย็นชุ่มฉ่ำเช่นในตอนนี้ และเคล็ดลับการเลือกผลแตงโมให้หวานฉ่ำแบบง่าย ๆ คือ ควรเลือกแตงโมที่ก้านงอน ยิ่งก้านงอนรสยิ่งหวาน ยิ่งผิวมีสีเข้มยิ่งดี และหากมีรอยสีเส้นบนผลสวยงามก็จะยิ่งมีรสอร่อยขึ้น หรือใครอยากจะเรียนรู้วิธีปลูกเมล่อนอีกก็ย่อมได้