การเลือกนิทานสอนใจสำหรับเด็กในแต่ละช่วงวัย ก็เหมือนการเลือกของเล่นเสริมพัฒนาการให้กับลูก เพราะเด็กอยู่ในวัยของการเรียนรู้ สิ่งทีได้รับเข้าไปจะเป็นสิ่งที่กระตุ้นให้เด็กเกิดพัฒนาการอย่างมีประสิทธิภาพ วันนี้เราจะพาพ่อแม่มือใหม่มาทำความรู้จักวิธีเลือกนิทานสอนใจอย่างไรให้เหมาะสมกับวัยของลูกน้อย
Shopee แนะนำ
หัวข้อต่างๆ ของบทความนี้
หลักการเลือกนิทานสอนใจให้เด็ก
- เลือกนิทานที่ใช่สำหรับเด็ก พ่อแม่เป็นคนที่จะรู้จักความชอบและตัวตนของเด็กแต่ละคนดีที่สุด หากลูกชอบเรื่องเกี่ยวกับธรรมชาติและสัตว์ ก็เลือกหนังสือนทานที่มีตัวละครเป็นสัตว์
- เลือกนิทานที่ภาพสวย เหมาะสม อย่างเด็ก ๆ ในวัย 4-8 ขวบ เป็นวัยที่เด็ก ๆ มักจะสนใจกับภาพสีสันสดใส เข้าใจง่าย ซึ่งรูปภาพในเล่มนิทานมีผลต่อการทำความเข้าใจเรื่องราวของเด็ก และการจดจำ และหนังสือที่มีภาพเยอะ ตัวอักษรน้อยก็สามารถช่วยให้เด็กพัฒนาเรื่องของการสื่อสารได้ เนื่องจากเด็กจะจำภาพในเรื่องเป็นลำดับขั้นตอน
- เลือกนิทานที่เนื้อหาเขียนดี แน่นอนว่าพ่อแม่ควรอ่านนิทานเรื่องนั้น ๆ ก่อน ว่าเนื้อหาเกี่ยวกับอะไร เหมาะสมกับช่วงวัยของลูกหรือไม่ ในขณะเดียวการภาษาในการเขียนก็ควรมีความสนุก เข้าใจง่าย ชวนให้คิด จินตนาการ และสามารถทำให้เด็กได้เรียนรู้ศัพท์ใหม่ ๆ อยู่เสมอ
เลือกนิทานสอนใจตามช่วงวัยของเด็ก
- เด็กเล็กจนถึงวัยหัดเดิน
สำหรับเด็กเล็ก สิ่งที่สามารถดึงดูดความสนใจได้คือ สีสันของสิ่งต่าง ๆ รอบตัว รวมถึงสอบสนองต่อเสียงที่ได้ยิน ดังนั้นหนังสือเด็กวัยนี้ควรเลือกเป็นหนังสือที่มีตัวอักษรน้อย เน้นที่การมองเห็นสีสันสดใส เพื่อกระตุ้นให้เด็กในวัยนี้เกิดจินตนาการและสร้างเรื่องราวของตัวเอง ควรเลือกเป็นนิทานสอนใจทำจากผ้า หนังสือผ้า หรือเป็นหนังสือนิทานสำหรับเด็กแบบภาพ - เด็กวัยก่อนเข้าเรียนถึงวัยอนุบาล
เด็กวัยก่อนเข้าเรียนจนถึงระดับอนุบาล จะมีความสนใจฟังคำหรือประโยคสั้น ๆ ที่มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น หรือจะเป็นเสียงดนตรีสนุก ๆ นอกจากนี้เด็ก ๆ ในวัยนี้ยังมีความชื่นชอบในการเรียนรู้สิ่งของและสถานการณ์ต่าง ๆ รอบตัว ดังนั้นนิทานสอนใจอย่างเรื่องเกี่ยวกับครอบครัว ลูกหมี และครอบครัว หรือเรื่องเกี่ยวกับการเลี้ยงเด็ก จึงทำให้เด็กเข้าใจและสนใจได้มากกว่า ดังนั้นหนังสือนิทานเด็กที่เหมาะกับวัยนี้อย่างเช่น หนังสือป๊อบอัพ หรือหนังสือที่สามารถขยับส่วนต่าง ๆ ได้ - เด็กวัย 5-8 ขวบ
เด็กในช่วงวัยนี้มักจะเริ่มอ่านหนังสือเองได้ ดังนั้นพ่อแม่อาจจะอยู่อ่านด้วย หรือเลือกหนังสือนิทานสอนใจดี ๆ สักเล่มให้เด็ก ๆ ได้เริ่มอ่านเอง การเลือกหนังสือนิทานให้เด็ก ๆ วันนี้ สามารถเลือกทั้งที่เป็นหนังสือนิทานภาษาไทยหรือหนังสือนิทานภาษาอังกฤษก็ได้เช่นกัน โดยเนื้อหาของนิทานมีตัวละครและเนื้อเรื่องที่ซับซ้อนมากขึ้น แต่ยังคงตัวอักษรและคำต่าง ๆ ที่คุ้นหูและได้ยินบ่อย ๆ ในชีวิตประจำวัน เพื่อไม่ให้เด็กรู้สึกยากเกินไปจนอาจล้มเลิกความตั้งใจในการอ่าน หนังสือนิทานสอนใจที่เหมาะสำหรับเด็กวัยนี้คือ หนังสือนิทานภาพสวยที่มีชื่อเรื่องซับซ้อนเล็กน้อยให้น่าดึงดูด เช่น นิทานเรื่องดาวดวงนั้นของฉันคนเดียว นิทานเรื่องลูกฉันหายไป ฯลฯ - เด็กวัย 9 ขวบขึ้นไป
เด็ก ๆ ในวัยนี้จะเริ่มโตมากขึ้น มีบุคลิกภาพและความชื่นชอบเป็นของตัวเอง ดังนั้นก่อนการเลือกซื้อหนังสือนิทานสอนใจให้เด็กวัยนี้ ควรดูที่ความสนใจของเด็ก หนังสือที่เหมาะสมอย่างเช่น หนังสือนิยาย หรือหนังสือให้ความรู้ที่ดูโต และเนื้อหาเข้มข้นมากขึ้น
แนะนำหนังสือนิทานสอนใจ
ราชสีห์กับวัวสี่ตัว
เป็นหนังสือนิทานอีสปสองภาษา ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ใช้ภาษาเข้าใจง่าย เป็นเรื่องราวของวัวสี่ตัวที่รักกันดี จนสิงโตไม่สามารถจับวัวกินได้ จึงออกอุบายยุให้วัวแตกคอกัน เหมาะกับเด็ก 4-6 ขวบ
มาแปรงฟันกันนะ
เป็นนิทานสร้างเสริมลักษณะนิสัยในการแปรงฟันให้กับเด็ก ๆ ซึ่งในเรื่องเด็ก ๆ จะได้เรียนรู้ต้นเหตุของฟันผุ รวมถึงวิธีการแปรงฟันและดูแลฟันให้สะอาด เหมาะกับเด็ก 3-5 ขวบ
เปิ๊บป๊าบไม่มีระเบียบ
เป็นหนึ่งในหนังสือชุดไดโนเสาร์ พัฒนานิสัย ที่จะถ่ายทอดนิสัยของเด็ก ๆ ผ่านลูกไดโนเสาร์สายพันธุ์ต่าง ๆ สำหรับเรื่องนี้เกี่ยวกับ เปิ๊บป๊าบ ไดโนเสาร์ตัวน้อยที่มีนิสัยชอบทำของรก ไม่เป็นระเบียบ จนวันหนึ่งความรกทำให้ของสำคัญของเขาหายไป.. เหมาะกับเด็ก 4-6 ขวบ
มดกับตั๊กแตน
อีกหนึ่งหนังสือนิทานอีสป นิทานสอนใจสองภาษา ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ได้รับรางวัลหนังสือที่มีเนื้อหาส่งเสริมทักษะสมอง เป็นนิทานเด็กที่สอนใจเรื่องของความเพียร และการรู้จักยั้งคิด เหมาะกับเด็ก 4-6 ขวบ
หนูนิดซื้อผัก
เป็นนิทานคำกลอนพร้อมภาพสวย ๆ ที่เน้นการเรียนรู้เรื่องผักชนิดต่าง ๆ ให้กับเด็ก ผ่านตัวละครชื่อหนูนิด พร้อมภาพบรรยากาศที่คุ้นเคยสำหรับเด็ก ช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้ได้ง่ายขึ้น เหมาะกับเด็ก 3-5 ขวบ
หนังสือ A-Z
เป็นหนังสือผ้าที่เหมาะกับเด็กเล็กจนถึงวัยหัดเดิน ตัวหนังสือทำจากผ้าสีสันสดใส พร้อมคำศัพท์ที่พ่อแม่สามารถใช้เป็นสื่อการสอนในการเสริมพัฒนาการ ภายในมีการบรรจุพลาสติก ช่วยสร้างเสียงเพื่อดึงดูดความสนใจเด็กได้
Tap the magic tree
เป็นหนังสือนิทานเด็กที่น่าสนใจและได้รับคำชื่นชมจากต่างประเทศ เนื่องจากเป็นการผสมผสานสื่อทำให้เป็นหนังสือที่เด็ก ๆ สามารถสนุกได้โดยการจิ้ม เป่า เขย่า ที่จะก่อให้เกิดใบไม้ ผลไม้ขึ้นบนต้นอย่างน่าอัศจรรย์ ช่วยให้เด็ก ๆ เข้าใจเรื่องการเปลี่ยนแปลงของต้นไม้และฤดูกาล เหมาะกับเด็ก 2-4 ขวบ
การเลือกสื่อต่าง ๆ ให้เด็กได้เรียนรู้ ถือเป็นเรื่องสำคัญ โดยนอกจากการยึดตัวเด็ก ความสนใจของเด็กคนนั้นเป็นที่ตั้งแล้ว ยังต้องใช้องค์ประกอบอื่น ๆ ในการพิจารณาอีกมากมาย การเลือกซื้อนิทานสอนใจ หรือนิทานคุณธรรมต่าง ๆ ควรดูความเหมาะสมของช่วงวัย เนื้อหาที่เหมาะสม และสื่อที่น่าสนใจ เพื่อให้เด็กได้เกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่องและเป็นประโยชน์
ที่มา: leapfrog.com, readingrockets.org
