Moms & Kids

รู้ทันอาการตกเลือดหลังคลอดกับคุณแม่ยุคใหม่ใส่ใจสุขภาพ

PPH คือ ภาวะตกเลือดหลังคลอด (Postpartum hemorrhage) ถือเป็นหนึ่งในสาเหตุของการเสียชีวิตของหญิงตั้งครรภ์สูงสุด ซึ่งเกิดจากภาวะขาดแคลนบุคลากรที่มีประสบการณ์ในการทำคลอดและอุปกรณ์ทางการแพทย์ก็เป็นส่วนหนึ่ง รวมทั้งการไม่มียาที่จำเป็นอย่างพอเพียง รวมไปถึงการขาดแคลนเลือดหรือแม้กระทั่งขั้นตอนการดูแลรักษาที่ไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร

ภาวะตกเลือดหลังคลอด จะเป็นภาวะของการเสียเลือดภายหลังทารกคลอดทางช่องคลอด หรือการคลอดแบบธรรมชาติมากกว่า 500 มิลลิลิตร หรือการเสียเลือดมากกว่า 1,000 มิลลิลิตร ในกรณีผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง หรือการเสียเลือดหลังทารกคลอดเกินร้อยละ1 ของน้ำหนักตัวมารดา 

สาเหตุของภาวะตกเลือดหลังคลอด 

  1. การตกเลือดหลังคลอดระยะเฉียบพลัน คือภายใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด สาเหตุได้แก่
  • กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวไม่ดี เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุด
  • การฉีกขาดของช่องทางในการคลอด เช่น ปากมดลูก หรือช่องคลอด
  • การมีเศษรกหรือเยื่อหุ้มทารกค้างในโพรงมดลูก
  • การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ
  1. การตกเลือดหลังคลอดระยะหลัง คือ การที่มีเลือดออกตั้งแต่หลังจาก 24 ชั่วโมงไปจนถึง 12 สัปดาห์หลังคลอด สาเหตุได้แก่
  • การติดเชื้อ ซึ่งเป็นสาเหตุพบได้บ่อยที่สุด
  • การมีเศษรก หรือเยื่อหุ้มทารกค้างในโพรงมดลูก พบเป็นได้ทั้งสาเหตุตกเลือดหลังคลอดเฉียบพลันและระยะหลัง

สังเกตอาการตกเลือดหลังคลอดในระยะหลัง

  1. สังเกตลักษณะของน้ำคาวปลา(lochia)  แบ่งเป็น 3 ระยะ
  • ระยะที่ 1 น้ำคาวปลาจะเป็นสีแดง ภายหลังคลอดบุตร 3-4 วันแรก เรียกว่า Lochia rubra
  • ระยะที่ 2  น้ำคาวปลาจะเป็นสีแดงจาง ๆ ภายหลังคลอดบุตร 4-10 วัน เรียกว่า lochia serosa
  • ระยะที่ 3  น้ำคาวปลาจะเริ่มเป็นสีเหลือง-ขาว ภายหลังคลอดบุตร 10 วันขึ้นไป เรียกว่า Lochia alba และอาจจะมีระยะเวลานานถึง 36 วัน 

ลักษณะของน้ำคาวปลาผิดปกติจะเป็นสีแดงไม่จางและไม่เปลี่ยนสี และบางรายจะมีลักษณะเป็นลิ่มเลือด เป็นเลือดสีแดงภายหลัง 10 วันจากการคลอดบุตร ถือว่าเป็นอาการตกเลือดหลังคลอดในภายหลัง จึงควรรีบไปพบแพทย์

2. มดลูกไม่เข้าอู่ตามปกติ (Uterine Subinvolution)

มดลูกจะมีการหดรัดตัวเพื่อป้องกันการเสียเลือด และลดขนาดลงเหลือต่ำกว่าระดับสะดือเล็กน้อยโดยทันที หลังจากมีการคลอดบุตร และอาการของมดลูกไม่เข้าอู่ตามปกติมักพบว่าจะมีอาการร่วมกับการมีเลือดออก หากมีอาการดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์

3. มีอาการของการติดเชื้อภายในโพรงมดลูก

หากมีอาการกดเจ็บบริเวณตัวมดลูกมาก ๆ ไปจนถึงอาการมีไข้หรือมีน้ำคาวปลาที่มีกลิ่นเหม็นมากจนผิดปกติ ซึ่งเกิดจากสาเหตุการติดเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งหากมีอาการดังกล่าวก็ควรที่จะไปพบแพทย์ในทันที

ความเสี่ยงต่อการเกิดการติดเชื้อ ได้แก่

  • การผ่าตัดคลอดบุตร
  • มีประวัติมีเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคในช่องคลอดของสตรีตั้งครรภ์
  • มีประวัติน้ำเดินก่อนคลอด หรือมีภาวะติดเชื้อในถุงน้ำคร่ำก่อนคลอดบุตร
  • มีภาวะทารกถ่ายขี้เทาในถุงน้ำคร่ำ
  • การได้รับยาเร่งคลอดเป็นเวลานาน
  • สตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุน้อยกว่า 20 ปี
  • สตรีตั้งครรภ์ทารกแฝด
  • มารดามีน้ำหนักตัวมากกว่าปกติ

สตรีตั้งครรภ์ที่มีอาการผิดปกติหลังคลอดตามที่กล่าวข้างต้นควรมาพบแพทย์เพื่อตรวจรักษา โดยทั่วไปสำหรับการรักษาจะเป็นการให้ยาฆ่าเชื้อ ในกรณีที่มีไข้หรือรักษาด้วยยากินแล้วอาหารยังไม่ดีขึ้น แพทย์จะมีการพิจารณาให้นอนโรงพยาบาล เพื่อให้ยาฆ่าเชื้อทางหลอดเลือดดำ

เมื่อเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอด ควรทำอย่างไร

  1. ภาวะตกเลือดหลังคลอดเฉียบพลันเป็นระยะวิกฤตที่แพทย์ต้องให้ความช่วยเหลือด่วน
  • ผู้คลอดต้องสังเกตตัวเอง ว่าเลือดออกทางช่องคลอดมากจนผิดปกติ หรือมีเลือดออกเป็นลิ่ม ๆ หรือไม่
  • หากมีอาการหน้ามืด วิงเวียนคล้ายจะเป็นลมร่วมด้วย จะต้องรีบแจ้งแพทย์ หรือพยาบาลให้ทราบทันที
  1. ภาวะตกเลือดหลังจากออกจากโรงพยาบาล เมื่อมาพักฟื้นอยู่บ้านแล้ว หรือการตกเลือดหลังคลอดในระยะหลัง
  • หากมีการติดเชื้อในโพรงมดลูก หรือมีเศษรกค้างในโพรงมดลูก ปริมาณเลือดที่ออกอาจจะยังไม่มาก จะเป็นเลือดสด ๆ ออกมาน้อย ๆ แล้วจะเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อย ๆ กรณีให้กลับไปพบแพทย์ทันที
  • มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น การมีไข้ มีอาการปวดท้องน้อย ปวดมดลูก โดยผู้คลอดต้องแยกภาวะเลือดออกผิดปกติกับน้ำคาวปลาหลังคลอดให้ได้
  • ใน 2 – 3 วันแรก น้ำคาวปลาจะยังมีสีแดงแต่ปริมาณจะไม่มากจนเมื่อผ่านไป 1 สัปดาห์หลังคลอด สีน้ำคาวปลาจะค่อย ๆ จางลงและจะไม่กลับมามีเลือดสีแดงสดออกมาอีก รวมทั้งจะไม่มีไข้หรือไม่มีอาการปวดท้องน้อย แบบนี้ถือว่าปกติ
  • หากมีเลือดออกหลังคลอดในระยะหลังที่ไม่ใช่น้ำคาวปลาปกติออกมาอีก ก็ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

การรักษาภาวะตกเลือดหลังคลอด

ภาวะตกเลือดหลังคลอดเฉียบพลัน หรือภายใน 24 ชั่วโมง ซึ่งเป็นระยะวิกฤตที่ต้องให้ความช่วยเหลือด่วน โดยจะเกิดจากสาเหตุ เช่น

  1. หากช่องคลอดมีการฉีกขาด แพทย์จะทำการเย็บซ่อม
  2. กรณีที่มีเศษรก หรือเยื่อหุ้มเด็กคงค้างอยู่ในโพรงมดลูก จะต้องทำการขูดมดลูกใหม่
  3. หากเสียเลือดมากจะต้องทำการให้เลือด และให้สารช่วยในการแข็งตัวของเลือด
  4. ส่วนสาเหตุที่เกิดจากมดลูกหดรัดตัวไม่ดี ที่พบบ่อยที่สุดนั้น การรักษาประกอบด้วย การให้น้ำเกลือ การให้เลือด การให้ยาช่วยการหดรัดตัวของมดลูก การนวดคลึงมดลูก
  5. จำเป็นต้องตัดมดลูก เพื่อรักษาชีวิตแม่ หากไม่สามารถจะหยุดเลือดได้ ถึงแม้ว่าจะรักษาด้วยยาหลายขนานแล้วก็ตาม
  6. ส่วนการตกเลือดหลังจากออกจากโรงพยาบาลแล้ว
    • การติดเชื้อจากการมีเศษรกค้างในโพรงมดลูกไม่มาก เลือดที่ออกมักไม่มากเหมือนระยะหลังคลอดใหม่ๆ แพทย์จะทำการตรวจภายในและประเมินสภาพมดลูกก่อน จากนั้นจะทำการตรวจมดลูกด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อดูว่ามีเศษรกค้างอยู่หรือไม่ หากมีค้างก็พิจารณาให้ยาปฏิชีวนะก่อน แล้วพิจารณาขูดมดลูกต่อไป
    • หากไม่มีเศษรกค้างก็จะให้การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ซึ่งให้ยากลับบ้านมารับประทาน
    • หากเลือดออกมาก อาจให้นอนโรงพยาบาล เพื่อให้น้ำเกลือ และให้เลือดร่วมด้วย

อาการแทรกซ้อนจากภาวะตกเลือดหลังคลอด

  • จะมีอาการซีด และอ่อนเพลีย
  • ไม่มีน้ำนมแม่เลี้ยงดูบุตร เนื่องจากตอนเสียเลือดจนเกิดภาวะความดันโลหิตต่ำมีเลือดไปเลี้ยงสมองส่วนที่ควบคุมการสร้างน้ำนมไม่เพียงพอ
  • เกิดภาวะไตวาย เลือดไม่แข็งตัว
  • เกิดการเสียชีวิตได้

ภาวะตกเลือดหลังคลอด ก็มีโอกาสจะเกิดซ้ำอีกในครรภ์ถัดไป และจะมีโอกาสตกเลือดหลังคลอดได้มากขึ้นอีก 10 % ดังนั้นในทุก ๆ การฝากครรภ์จะต้องแจ้งแพทย์ให้ทราบ เพื่อที่แพทย์จะได้มีการเตรียมให้ป้องกันและให้คำแนะนำและดูแลเป็นกรณี ในระหว่างการฝากครรภ์ต้องรับประทานยาบำรุงครรภ์อย่างสม่ำเสมอเพื่อเป็นการสร้างเม็ดเลือดแดงสำรองในยามที่ต้องเสียเลือดหลังคลอดจะช่วยลดอาการข้างเคียงจากการตกเลือดได้

ข้อมูลอ้างอิง : โรงพยาบาลแมคคอร์มิค / พญาไท3

Nin ST

Joined SEO team in 2023, Nin enjoyed creating lifestyle, home & living, and pets-related articles for share as she has furbabies herself - 4 fluffy British short-hair cats :)

Share
Published by
Nin ST

Recent Posts

“เข็มขัดผู้ชายแบรนด์ไหนดี?” เปิดลิสต์ 7 แบรนด์ยอดนิยมที่คุณไม่ควรมองข้าม!

เข็มขัด ไม่ได้เป็นเพียงแค่ไอเทมที่ช่วยให้กางเกงอยู่ทรง แต่ยังเป็นองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยเสริมบุคลิกภาพและบ่งบอกสไตล์ของผู้ชายได้เป็นอย่างดี การเลือกเข็มขัดที่ใช่จึงเป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจ แต่จะเลือกอย่างไรให้เหมาะสมกับแต่ละโอกาสและสไตล์ส่วนตัว? และคำถามยอดฮิตที่ว่า "เข็มขัดผู้ชายแบรนด์ไหนดี" ที่จะตอบโจทย์ทั้งคุณภาพ ดีไซน์ และราคา? บทความนี้จะพาคุณไปเจาะลึกเคล็ดลับการเลือกเข็มขัดผู้ชายให้เหมาะสมกับทุกไลฟ์สไตล์ พร้อมแนะนำ 7 แบรนด์ยอดนิยม ที่คัดสรรมาแล้วว่าดีจริง…

5 days ago

15 เตาแก๊สปิคนิค ยี่ห้อไหนดี? ที่คนนิยมใช้ พกพาง่าย คุ้มราคา

ใครที่สายแคมป์ปิ้ง ชอบเดินป่า ตกปลา ชอบทำกิจกรรม หรือทำร้านอาหาร หนึ่งในไอเท็มที่พลาดไม่ได้ก็คือ เตาแก๊สปิคนิค ตัวเลือกที่พกพาสะดวกในการนำไปประกอบอาหารที่ไม่ว่าจะเดินทางไปที่ไหนก็พกพาไปด้วยได้ทุกที่ทำให้เราได้ทานอาหารปรุงสด อร่อยสุดฟินกันได้ง่าย ๆ ซึ่งถ้าหากใครสนใจ วันนี้จะพาไปช้อป 15 เตาแก๊สปิคนิค ยี่ห้อไหนดี…

1 week ago

เช็ค 4 วิธีตั้งพระหน้ารถที่ถูกต้อง เสริมมงคลตามวันเกิด

เสริมมงคลตามวันเกิดฉบับคนมีรถที่ไม่ว่าจะซื้อมาใช้นานแล้ว หรือมือใหม่หัดขับที่ในวันนี้เรามาพร้อมวิธีตั้งพระหน้ารถที่ถูกต้อง? ให้ได้นำไปทำตามเสริมความปัง รับความเฮง แคล้วคลาดปลอดภัยทุกการเดินทางที่แนะนำตั้งแต่เหตุผลว่าทำไมควรตั้งพระหน้ารถ พระอะไรบ้างที่ได้รับความนิยมและทริคในการตั้งพระหน้ารถให้ถูกต้องของแต่ละวันเกิด ทิ้งท้ายด้วยข้อควรระวังที่จัดมาให้ครบจบที่เดียวซึ่งจะน่าสนใจขนาดไหน ไปดูกันเลย!  ส่องเหตุผลทำไมถึงควรตั้งพระหน้ารถ พร้อมแนะพระหน้ารถยอดนิยม ตามความเชื่อของคนไทยการตั้งพระหน้ารถถือเป็นการเสริมสิริมงคลและเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจให้รู้สึกเสมือนมีพระคอยคุ้มครองในยามขับขี่ คลาดแคล้วปลอดภัยจากสิ่งอันตรายต่าง ๆ และพระตั้งหน้ารถที่นิยมกันก็ได้แก่ หลวงปู่ทวด…

2 weeks ago

อยากได้ดอลลี่อายตาหวานฉ่ำ เลือก ‘ดอลลี่อาย ยี่ห้อไหนดี’ ให้เป๊ะปัง!

ในยุคที่เทรนด์แต่งหน้าแบบสาวจีนในโต่วอินมาแรงจนฉุดไม่อยู่ หนึ่งในองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยเสริมลุคให้ดูอ่อนเยาว์ น่ารัก และมีเสน่ห์ดึงดูดใจก็คือ "ดอลลี่อาย" (Dolly Eye) หรือถุงใต้ตาที่ดูอิ่มฟูเล็กน้อยนั่นเอง หลายคนคงอยากมีดอลลี่อายสวยๆ เป็นของตัวเอง แต่การจะเลือกผลิตภัณฑ์หรือวิธีที่เหมาะสมก็ไม่ใช่เรื่องง่าย ถ้าทำไม่เป็นจะยิ่งทำให้ดูตาอ่อนล้า อิดโรย หรือถึงขั้นดำเหมือนหมีแพนด้า บทความนี้เราจะพาคุณไปทำความเข้าใจถึงที่มาที่ไปของดอลลี่อาย…

2 weeks ago

ป้ายยา 10 กระติกน้ำไปโรงเรียน ยี่ห้อไหนดี ปลอดสาร BPA ตกไม่แตกทนทาน เก็บอุณหภูมิได้ดี ลายน่ารัก ถูกใจเด็ก ๆ

ใกล้จะเปิดเทอมของเด็ก ๆ กันแล้ว!!! เปิดเทอมนี้ไม่เพียงแค่ซื้อเสื้อผ้าชุดนักเรียน รองเท้านักเรียน หรือกระเป๋านักเรียนใหม่เท่านั้น ยุคนี้ต้องกระติกน้ำให้ลูกน้อยพกไปโรงเรียนด้วย เพื่อจะกระตุ้นให้เด็กๆ ดื่มน้ำตามปริมาณที่เหมาะสมเพียงพอต่อวัน โดยเฉพาะเด็กในวัยกำลังโตการดื่มน้ำให้เพียงพอจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพของเด็ก และยังช่วยให้เด็ก ๆ มีสมาธิในการเรียนรู้ ลองคิดดูถ้าเด็ก ๆ…

3 weeks ago

เวียนเทียนวันไหน 2568? พร้อมไขข้อข้องใจ เวียนเทียนกี่โมง ใช้อะไรบ้าง ในวันสำคัญ

เวียนเทียนวันไหน?สำหรับพุทธศาสนิกชนหลายๆ คน การไปร่วมพิธีเวียนเทียนที่วัดในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ถือเป็นสิ่งที่ปฏิบัติกันมาอย่างคุ้นเคย ที่จะจัดขึ้นในช่วงวันสำคัญทางพุทธศาสนา เช่น วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา โดยเหล่าพุทธศาสนิกชนจะเดินทางไปเวียนเทียนที่วัดใกล้บ้าน ในปีนี้ เวียนเทียนวันไหน 2568 สามารถเช็กวัน และเวียนเทียนกี่โมง ใช้อะไรบ้างกี่ยวกับพิธีเวียนเทียนได้ที่นี่…

3 weeks ago